Tarix-7 2017.(Uzb). indd

M o ‘g ‘u lla r h a y o tid a q a d im g i
ud u m lar, d in iy tasavvurlarida esa
ajdodlar ruhiga sig‘inish, shom onlik
e ’tiqodlari yaxshi saqlanib qolgan.
Lekin X II asrning ikkinchi yar-
m idan b oshlab m o ‘g ‘ullar ijtim oiy
m unosabatlarida yangi xususiyat —
m ulkiy tabaqalanish kuchaya boshlaydi. U ru g‘chilik ja-
moalari alohida k o‘chm anchi x o ‘jalik — ayllarga b o ‘linib,
har bir ayl endilikda o ‘z x o ‘jaligi — chorvalarining egasi-
ga aylanadi. U rug‘-qabilalarda boy xonadonlar, b o ‘lajak
m o ‘g ‘ul zodagonlari shakllana boradi. Aksari urug‘ bosh-
liqlari 
n o ‘yonlar
o ‘z urug‘doshlaridan navkarlar olib harbiy
b o ‘linmalar tuzadilar. Mulkiy tabaqalanish sharoitida ha-
yotning o ‘zi ularni harbiy qabila ittifoqlariga birlashishga
majbur qiladi; ularni xonlar boshqaradi. K uchli qabila
ittifoqlari o ‘zlariga tobe etilgan q o‘shnilardan boj-to‘lovlar
olib turishadi.
Shomonlik — yovuz va ezgu ruhlarga, ularning in-
1 
son hayotiga ta’sir ko‘rsatishiga ishonish shomonlik-
ning asosini tashkil etadi.
105-rasm . M o ‘g ‘ullar
hayotidan

---

126
V BOB. OSIYO, AMERIKA VA AFRIKA XALQLARI
106-rasm . C hingizxon
Bu qabila ittifoqlari o ‘z y ig‘inlari, qurultoylarida eng
muhim: urush, sulh, ittifoq tuzish, xon n i saylash kabi
masalalarni hal etardilar.
Chingizxon davlati. M o ‘g ‘ul qa­
bilalari orasidagi o ‘zaro urushlar-
da T em uchin (1 1 5 5 — 122 7 ) g ‘o lib
ch iq ad i. 1 2 0 6 -y ild a O n on daryosi
b o ‘y id a g i q u ru ltoyd a u u lu g ‘ x o n