Tarix-7 2017.(Uzb). indd

yinchalik vujudga kelgan davlatlardagi boshqaruvni q o‘lga
oladilar. O ‘rta asrlarda N iger va Senegal daryolari hav-
zasida dastlabki davlatlar — Gana, M ali, Songailar tashkil
topadi. Ularning dastlabkisi G ‘arbiy Sudandagi Gana b o ‘l-
gan. U V III asrda vujudga kelib, X asrda o ‘z taraqqi-
yotining ch o ‘qqisiga erishgan.
Dm 
Gana, M ali, Songai va Aksum — Afrikaning o ‘rta
=a 
asrlardagi dastlabki 
davlatlari b o ‘lgan.
G a n a n in g d a ro m a d m a n b a la r id a n b iri s a v d o d a n
keladigan boj to ‘lovlari edi. Bojning asosiy qismini chet-
dan keladigan savdogarlar: arablar, barbarlar, yahudiylar
to ‘lagan. Lekin mamlakatning katta boyligi oltin b o ‘lgan.
G ana p od shosi va zodagonlari oltin va tuz savdosidan
katta foyda olgan.
Podshoning kuchli q o ‘shini b o ‘lib, undagi 200 ming
askarning deyarli 40 m ingini kam onchilar, m a’lum qis-
m ini esa otliq jangchilar tashkil etgan. Marokash sultoni
Abu Bakr 1076-yilda katta q o ‘shin bilan G anani istilo

---

148
VBOB. OSIYO, AMERIKA VA AFRIKA XALQLARI
qilib, uni talagan. Bu voqealardan so ‘ng G ana podshosi
Marokashga qaram b o ‘lib, boj-yasoq t o ‘lashdan tashqari,
o ‘z zodagonlari bilan islo m dinini qabul qilishga ham
majbur b o ‘ladi. Xalq qo‘zg‘oloni oqibatida marokashliklar
hukmronligiga chek qo‘yilganiga qaramasdan, Gana davlati
Mali davlati. Mali davlat sifatida
V III asrda vu jud ga k ela d i. U n ­
ing keyingi rivojlanishiga q o ‘shni
G ana davlatining qudrati to ‘sqinlik
qilgan. XI asrdan M ali aholisi is-
lom n i qabul qiladi. Bu esa m am -