Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Màmlàkàtni birlàshtirish uchun kuràsh. Shaharlàr yuksàlishi bilàn yangi ijtimîiy tàbàqà – shaharliklàr soni ko‘paya boradi. Shaharliklàr tàbàqàsi esà fåîdàllàr o‘zbî- shimchàligini chåklàydigàn kuchli qirîl hîkimiyati tàràfdîri edi. Qirolni, shuningdek, mayda va o‘rta feodallar ham qo‘llagan. Ular kuchli qirol hokimiyati o‘zlarini graflar, gersoglar tazyiqidan xalos etishiga umid bog‘laganlar. Ush- bu vaziyatda markazlashtirish jarayoniga faqat yirik diniy va dunyoviy feodallargina qarshi bo‘lishgan.

Fransiya qiroli Filiðp II Àngliya qirîli Iîànn bilàn inglizlàrning Nîrmàndiyadàgi mulklàri uchun kuràsh bîsh-

làydi. «Ingliz tîjining màrvàridi» hisîblàngàn Nîrmàndi- ya XIII asr boshlarida qaytarib îlinàdi. Tåz îràdà qirîl mulklàrigà màmlàkàt jànubidàgi Tuluzà gràfligi hàm qàytàrilàdi. Nàtijàdà qirîl Fransiyadàgi eng kuchli fåîdàl- gà àylànàdi. Qirîl mulklàrining kångàyishi umumdàvlàt bîshqàruv tàshkilîtlàri: Qirîl kångàshi, Îliy sud và Mîliya bîshqàrmàsining tuzilishi bilàn yakunlànadi. Lyu- dîvik IX qirîl yerlàridàgi fåîdàl urushlàrini taqiqlàydi. Qirîl zàrb ettirgàn îltin và kumush tàngàlàr Fransiyaning bàrchà vilîyatlàridà o‘tishi huquqi bålgilànàdi. Nàtijàdà mamlakatda gårsîg và gràflàr zàrb etàdigàn 40 õil pul àstà-såkin surib qo‘yilàdi. Bu tadbir savdo-sotiqni ham yuksaltiradi.

Shu tariqa Fransiya markazlashgan davlatga aylandi. Qirol hokimiyati mamlakatning butun hududini o‘ziga bo‘ysundirdi.