Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Kînstàntinîpîlning qulàshi. Usmonlilar sultîni Måõmåt II yuz minglik qo‘shini bilàn Kînstàntinîpîlni qàmàl qilàdi.

1453-yilning màyidà Kînstàntinîpîl turklàr tîmînidàn îlinàdi. Vizàntiyaning so‘nggi impåràtîri jàngdà hàlîk bo‘làdi. Usmînlilàr shaharni Istànbul dåb nîmlàb, ungà o‘z pîytàõtlàrini ko‘chiràdi.

Yevropa và Îsiyoni bîg‘làb turgàn sàvdî yo‘llàri us- tidàn nàzîràt Vizàntiya pîytàõti îlinishi bilàn turklàr qo‘ligà o‘tàdi. Kång istilîchilik yurishlàri Usmînlilàr impåriyasining tàshkil tîpishi bilàn yakunlànadi.

Usmînli turklàr g‘àlàbàlàrining îmillàri. Usmînli turk- làr qudràti yaõshi tàshkil etilgàn îtliq và piyodà qo‘shin, làshkàrbîshilik õususiyatlàrigà egà sultînlàr, hukmdorga sadoqatli yanichàrlàr piyoda qo‘shinining mavjudligidà edi. Usmînlilàr îtliq qo‘shinni kuchàytirishgà àlîhidà e’ti- bîr qàràtganlàr. Qo‘shinning hàr bir suvîriysigà yetarlicha dàrîmàd kåltiràdigàn yer-mulk – tumîri bårilgàn. Bu yer- lar fàqàt turklàrgà và hàrbiylarga õizmàtdà bo‘lgàn pàyt- idà tàqdim etilgàn. Natijada otliq qo‘shin soni 150 ming

suvoriygacha yetgan.

Sultîn Yevropadàgi eng yaõshi piyodà qo‘shingà hàm egà edi. XIV àsrning o‘rtàlàridàn àsirgà îlingàn sîg‘- lîm và bàquvvàt õristiàn bîlàlàridàn sultînning shàõsiy gvàrdiyasi jàngchilàri tàshkil etilgàn. Yillàr o‘tib bîlàlàr o‘z tilini và dinini unutib, sultînning sîdiq yanichàrlàrigà àylàngàn. Usmînli turklàr sultîni jànggà hàmishà o‘zining sîdiq yanichàrlàri bilàn kirgàn. Îilàsi, bîyligi, mîl-mulki bo‘lmàgàn yanichàrlàr sultîn uchun jînini hàm àyamàgàn. Ulàr jànglàrdàgi g‘àlàbàlargà kàttà hissà qo‘shgànlàr. Turk qo‘shinigà shuhràt kåltirgàn làshkàrbîshi và jàngchilàrning ko‘pchiligi yanichàrlàr orasidàn chiqqàn.