Tarix-7 2017.(Uzb). indd

12-§. HINDISTÎN

Màmlàkàtdàgi ichki vàziyat. Kushînlàr impåriyasining

inqirîzidàn so‘ng, Hindistîndà hîkimiyatni egàllàgàn


Chàndràguptà I (320–340) guptàlàr sulîlàsigà àsîs sîlàdi. Guptalar davlatining poytaxti Pataliðutra shahri bo‘lgan. IV àsrning so‘ngida – guptàlàr impåriyasi gullab-yash- naydi. Ayni shu pàytdàn boshlab Hindistîndà yer egaligi munîsàbàtlàri vujudga keladi.

Hukmdîrlàr o‘z yaqinlàri – àmàldîrlàri, hàrbiy bîshliqlàrigà yer-mulklàr in’îm etganlar. Nàti- jàdà, yirik yer egàlàri tàbàqàsi shàkllànàdi. Ulàr dåhqînlàrning sîliqlàr to‘làshidàn tàshqàri, måhnàt màjburiyatlàrini o‘tashini hàm joriy etadilar. Ilk o‘rtà àsrlàrdà màmlàkàt

àhîlisining kàstà-vàrnà (tîifà)làrgà

45-rasm. Guptalar

davridagi temir ustun.

V–VI asrlar

bo‘linishi: bràõmànlàr, kshàtriy- làr, vàyshilàr và shudràlàr sàqlànib qîlàdi.

Hindistîndà shàkllàngàn ijtimoiy munîsàbàtlàr sîf fåîdàl ko‘rinishdà bo‘lmàsdàn, qulchilik udumlari hàm ma’lum dàràjàdà sàqlànib qîlgàn. Àmmî qullàr mehnatidan ishlàb chiqàrishdà emàs, ko‘pinchà uy yu- mushlarida fîydàlànishgàn. Xo‘jàyin qulni yegulik bilàn ta’minlàshdàn tàshqàri unga yilda bir màrtà kiyim hàm îlib bårgàn.