Tarix-7 2017.(Uzb). indd

40-§. KOREYA

116-rasm.

Chosonning afsonaviy asoschisi Tangun

«Tonggi tarovat» mamlakati. Choson (koreyscha, «Tonggi ta- rovat») ilk koreys davlatidir. Maz- kur davlatning asoschisi afsonaviy Tangun hisoblanadi. Tangun Pxen- yanda Choson qirolligi ga asos solgan. Koreyslar Tangun davrini koreys xalqining tashkil topish davri deb hisoblashadi.

O‘zaro kurashlar va xitoyliklar bilan bo‘lgan janglar mil. avv. I

asrda Qadimgi Chosonni uch qirollikka – Pekche, Silla

va Koguryoga bo‘linib ketishiga olib keldi.

Uch qirollik davri. Koguryo davlatining tashkil topgan davri haqida tarixchi olimlar yagona fikrga kela olish- magan. Lekin u IV–V asrlarda Koreya yarimorolining shimoliy qismi, qo‘shni Lyaodun yarimorolini egalla- gan yirik davlat bo’lgan. Koguryo qirolligining qo‘shini o‘zining jangovarligi bilan ajralib turgan. Ular birin-ketin qo‘shni hududlarni zabt etgan. IV asr boshlarida Koguryo xitoyliklarni o‘z hududidan batamom surib chiqaradi va

har jihatdan rivojlangan qudratli davlatga aylanadi. Bu davrda dehqonchilik, metall quyish va unga ishlov berish, to‘qimachilik, hunarmandchilik, savdo-sotiq rivojlangan. Keyinchalik Koguryo o‘rniga Parxe davlatiga asos solinadi. Parxe qirolligi IX asrning birinchi yarmida qudratli dav- latga aylangan. Qirollik Yaponiya bilan elchilik aloqalarini o‘rnatadi. X asrda ko‘chmanchi kidanlar zarbasidan so‘ng davlat parchalanib ketadi.

Koreya yarimorolining janubiy qismida III–IV asrlarda Pekche davlati vujudga keladi. Pekche qirolligi IV asr- da markazlashgan davlatga aylanadi. Ilk budda tasvirlari Yaponiyaga ayni Pekche qirolligi davridan yetib boradi. O‘rta asrlarda pekchelik tabib, hunarmand va olimlar hozirgi Yaponiyaning ijtimoiy va madaniy hayoti asoslari shakllanishiga katta ta’sir ko‘rsatgan. Hattoki, pekchelik olim Van In Yaponiya taxt vorisi bo‘lgan shahzodaga us- tozlik qilgan. Pekche sulolasi hukmdorlari orqali Koreyaga xitoy yozuv va iyerogliflari hamda buddizm kirib keladi.