Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Nîvgîrîd råspublikàsi. Nîvgîrîd Kiyåv bilàn àlîqàsini uzgàn dàstlàbki knyazlik bo‘lgàn. XI àsrdà vujudgà kålgàn Nîvgîrîd, kåyinchàlik fàqàt Rusninggina emàs, Yevropa- ning hàm yirik hunàrmàndchilik và sàvdî màrkàzigà àylàndi.

Nîvgîrîd knyazligigà, an’ànàgà ko‘rà, XI àsrdà noib- likka Kiyåv knyazining to‘ng‘ich o‘g‘li qo‘yilgàn. Låkin yillàr o‘tib màhàlliy bîyarlàr ta’siri kuchàyib, ulàr knyaz hokimiyatini chåklày bîshlàydilàr. Shu tàriqà Nîvgîrîd bîyarlàr råspublikàsigà àylànà bîràdi.

Nîvgîrîdliklàr våchåsi Mînîmàõning nàbiràsi Vsåvîlîd Mstislàvichni 1136-yilda knyazlik tàõtidàn chåtlàtib, zin- dîngà tàshlàshgà qàrîr qilàdi. Aynan shu vaqtdan shahar uzil-kåsil fåîdàl råspublikàsigà àylànàdi. Nîvgîrîd siyosiy hàyotidà àsîsiy o‘rin õàlq våchåsi u sàylàngàn shahar hîkimi, sàylànàdigàn «shahar dumàsi» và yåpiskîp qo‘ligà o‘tàdi.

Vlàdimir-Suzdàl knyazligi. Mîskvà. Màhàlliy bîyarlàrning màrkàziy hî- kimiyatgà qàrshi kuràshi XII–XIII àsr- làrdà Kiyåv, Gàlich-Vîlin, Vlàdimir- Suzdàl knyazliklàridà hàm kuzàtilàdi. Vlàdimir Mînîmàõning o‘g‘li Yuriy Dîlgîrukiy XII àsrdà Vîlgà và Îkà dàryolàri hàvzàsidàgi yerlàrni bîsh- qàràr edi. Knyazlikdà Rîstîv, Suzdàl, Yarîslàvl, Vlàdimir kabi shaharlàrgà àsîs

sîlinàdi. Knyaz Dîlgîrukiyning Kiyåv ustidàn 1147-yildagi g‘àlàbàsini nishîn- làsh shàràfigà àsîs sîlingàn Kuchkîvî qo‘rg‘îni, kåyinchàlik Mîskvà nîmini

85. 
    rasm. Moskva. Yuriy Dolgorukiyga o‘rnatilgan haykal
    

îlàdi. Yuriy Dîlgîrukiyning àvlîdlàri Vlàdimir knyazligini Ivàn Grîzniygà – XVI asr o‘rtalariga qàdàr bîshqàràdilar. XIV àsrdàn boshlab Vlàdimir-Suzdàl knyazligi và

Mîskvà shàhri Rus yerlàrining birlàshuvigà àsîs bo‘làdi.