Tarix 6-sinf

Buyuk Ipak

Buyuk Ipak yo‘li Chjan Syan tavsifida
Xitoy imperatori U-Di elchi Chjan Syanni ko‘ch- manchi xunn qabilalariga qarshi kurashda ittifoqchi

yo‘li bo‘ylab

va hamkorlar topish uchun jo‘natadi. Xunnlar Xitoyning shimoliy tumanlarini talon-taroj qi- lar edilar. Elchi xunnlar qo‘liga asir tushadi va o‘n yilcha hibsda bo‘ladi. U asirlikdan qochib Farg‘ona vodiysiga keladi. Bu yerda o‘zi uchun vodiydagi shaharlarni kashf qiladi. Bu sha- harlar Farg‘ona davlatiga qarashli ekanligini bilib oladi.
Chjan Syan Oloy vodiysidan o‘tib vataniga qaytadi. Elchi Xitoy imperatoriga ko‘rgan-bil- ganlarini so‘zlab beradi. U Xitoyga Farg‘ona otlaridan birini va beda urug‘idan olib kelgan edi. Bu otni xitoyliklar «samoviy» deb atagan- lar. Imperator U-Di o‘z saroyi yaqinida beda ektiradi. Keyinchalik u Xitoyning butun shimoli bo‘ylab ekiladigan bo‘ldi.
Chjan Syan yurgan yo‘l bo‘ylab Xitoy mamlakatini Markaziy va G‘arbiy Osiyo bilan bog‘lovchi jahon ahamiyatiga ega «Buyuk Ipak yo‘li» deb ataluvchi karvon yo‘li o‘tadigan bo‘ldi.

Cho‘ldagi qum tepaliklar

Buyuk Ipak yo‘lining ahamiyati
Buyuk Ipak yo‘lining tarixi Sharq va G‘arb xalqlari- ning keng miqyosdagi madaniy aloqalari va sav-

do ayirboshlashi tarixidir. Bu o‘zaro hamkorlik va madaniyatlar boyitilishi tarixi bo‘lib, tinchlik va taraqqiyot asosini tashkil etgan.
O‘rta Osiyo bu yo‘lning asosiy yo‘nalishlari kesib o‘tadigan markazida joylashgan. Bu yer- ga turli mamlakatlardan savdogarlar, hunar- mandlar, olimlar va musiqachilar tashrif buyu- rar edilar.

Buyuk Ipak yo‘li
(mil. avv. II asr - XVI asr)
Tayanch konspekt

 1877 – F. Rixtgofen


^ 12 ming km.
_ Xitoy, O‘rta Osiyo, Eron, Mesopotamiya, Old Osiyo
 ^{o‘zaro aloqalar: madaniy va savdo}