Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti Boshlang`ich ta`lim yo`nalishi 3-bosqich 312-guruh talabasi \ning Matematika o`qitish metodikasi fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi Mavzu: Figuraning yuzi va uni o’lchash.
Ta`rif. Figuraning yuzi deb har bir
figura uchun quyidagicha aniqlangan
nomanfiy kattalikka aytiladi:
teng figuralar teng yuzlarga ega; - teng figuralar teng yuzlarga ega;
- agar, figura chekli sondagi figuralardan tuzilgan bo’lsa, uning yuzi bu figuralar yuzlarining yig’indisiga teng bo’ladi.
1. Agar figuralar teng bo’lsa, u holda ular yuzlarining son qiymatlari teng bo’ladi (bir xil yuz birligida). 1. Agar figuralar teng bo’lsa, u holda ular yuzlarining son qiymatlari teng bo’ladi (bir xil yuz birligida). 2. Agar F figura F1, F2,…….. Fn figuralardan tuzilgan bo`lsa, F figura yuzining son qiymati F1, F2,…….. Fn figuralar yuzlari son qiymatlari yig’indisiga teng bo’ladi (bir xil yuz birligida ). 2. Agar F figura F1, F2,…….. Fn figuralardan tuzilgan bo`lsa, F figura yuzining son qiymati F1, F2,…….. Fn figuralar yuzlari son qiymatlari yig’indisiga teng bo’ladi (bir xil yuz birligida ). 3. Yuz birligini almashtirganda yangi birlik eski birlikdan qancha kichik (katta) bo’lsa, yuzning son qiymati shuncha marta ortadi(kamayadi). Yuza — tekislik yoki sirtdagi geometrik figuralarni ifodalaydigan asosiy miqdorlardan biri. Sodda holda yuza yassi figurani toʻldiruvchi birlik kvadratlar, yaʼni tomoni uzunlik birligiga teng boʻlgan kvadratlar soni bilan oʻlchanadi. Yuzani hisoblash qadimdan amaliy geometriyaning muhim masalalaridan biri boʻlib kelgan (masalan, yer maydonlarini boʻlish). Tekislikda koʻpburchakning yuzasini oʻlchash har qanday koʻpburchakni toʻgʻri toʻrtburchaklarga ajratish mumkinligiga asoslanadi. Toʻgʻri toʻrtburchakning yuzasi tomonlari koʻpaytmasiga teng.
Bolalar uzunlik jismning davomiyligini narsaning o‘lchamlarini tasvirlaydigan xossasi ekanini maktabgacha bo‘lgan davrdayoq tassavur qila oladilar. Bolalar uzunroq–qisqaroq, keng-tor, baland-past, yo‘g‘on-ingichka, munosabatlarni to‘g‘ri aniqlay oladilar. O‘qitishning navbatdagi vazifasi-o‘lchash ishining mohiyatini ochib berish, uzunlikning turli o‘lchov birliklarining ahamiyatini ko‘rsatish va o‘lchov asboblaridan foydalanishga o‘rganishdan iborat. Tayyorgarlik bosqichining birinchi davridayoq o‘qituvchi “miqdor” tushunchasini rivojlantirish imkoniyatiga ega. “Miqdor” so‘zining o‘zi ko‘pchilik bolalarga tushunarli emas, chunki bu so‘zni ular kam ishlatadilar. O‘qituvchining vazifasi narsalarning hossasi taqqoslanayotganda bu taqqoslashni miqdor jihatdan ifoda qilish mumkinligini miqdor haqida so‘zlash mumkinligini har doim ko‘rsatib berishdan iborat
Do'stlaringiz bilan baham: |