«Tarbiyasi qiyin» o’quvchilar bilan ishlashning psixologik asoslari

BU DAVRDA BOLA VA O’SMIRNING RIVOJLANISHI IKKI XUSUSIYAT: INTENSIV VA NOTEKIS RIVOJLANISH BILAN HARAKTERLANADI.

Mana shuning uchun ham bolaning jismoniy, psixik va ijtimoiy rivojlanishida to’xtalish, xatto nomutanosibliklar bo’lishi mumkin.

Shuni qo’shimcha qilish kerakki, jismoniy rivojlanishidagi chetga chiqishlar psixik omil sifatida ham namoyon bo’ladi va jismoniy nosog’lom bolalarning emotsional holatiga ta’sir etadi.

Bunday bolalarning psixik rivojlanishida ham chetga chiqish kuzatiladi: psixikaning ayrim funksiyalari notekis rivojlanadi yoki rivojlanishda orqaga qoladi,

surunkali psixik kasalliklar,

yomon irsiyat,

nevroz,

psixozisteriya xastaligi,

nevrasteniya va hakozo.

Bularning hammasi bolalarning xulq-atvorida tajovuskorlik, dag’allik, qo’pollik, urishqoqlik, o’y-hayolga botish, loqayd bo’lib qolish, beparvolik paydo bo’lishida ifodalanadi. Tabiiyki, bunda bolalarning ta’lim va tarbiyasida qiyinchiliklar paydo bo’ladi.

“RAHM-SHAVQAT PEDAGOGIKASI“

Bunday bolalarning tarbiyasi qiyinligini bartaraf etishga yondashuv – bu kasallikning davolanishini “rahm-shavqat pedagogikasi“ ning alohida tadbirlari bilan qo’shib olib borishdan iborat.

Uning asosida o’quv – tarbiya jarayoni talablarini amalga oshirishda, jazolashdan oldin rag’batlantirishi metodining ustun kelishida, psixoterapevtik ta’sir metodlari va usullarini qo’llashda kasal bolalarga individual yondashishni o’z ichiga oluvchi davolash pedagogikasi asoslari yotadi.

Ikkinchi guruh – tarbiyasi qiyinligi jismoniy va psixik rivojlanishida chetga chiqish holatlari bilan bog’liq bo’lgan bolalar va o’smirlardir.

*Bu aqliy jihatdan o’smay qolgan yoki xaddan tashqari erta va jadal rivojlangan bolalardir.

*Bundan tashqari u turli organlarning rivojlanishida jismoniy kamchiligi bor, jismoniy majruh va mayiblar ham bo’lishi mumkin.