Tarbiyainstituti

Oyinning qoidalari.
1. To'pni qoTdan yulib olish yaramaydi, 
uni faqat urib yuborish va ilib olish mumkin. 2. Agar to‘p 
maydonchadan chetga chiqib ketsa, uni o‘sha joydan raqib 
jamoaning o‘yinchisi o‘yinga tashlaydi. 3. Agar to‘pni birdaniga ikki 
o‘yinchi ushlab qolsa, unda hakam hushtak chalib o‘yinni to‘xtatadi 
va to‘pni talashib qolganlar o'rtasiga tashlaydi. Ularning har biri 
to‘pni o‘z o‘yinchilaridan biriga urib oshirishga intiladi. 4. To‘pni 
qoTda ushlab maydonchada yugurib yurish mumkin emas. Uni 
yerga urib-urib olib yurish kerak. Agar o‘yinchi to‘pni qoTda ushlab 
2 qadamdan ortiq yugursa, hakam o‘yinni to‘xtatadi va to ‘pni xuddi 
shu joydan raqib jamoaning o‘yinchisi o‘yinga tashlaydi. 5. Agar 
to‘pni uzatish vaqtida raqib tomon to‘pni qoTga kiritish maqsadida 
qo‘pollik qilsa (to‘pni qoTdan yulib olsa, qasddan turtib yuborsa), 
hakam o‘yinni to‘xtatadi, to‘pni to‘p uzatayotgan jamoaga beradi va 
uzatish hisobi davom etaveradi.
Oyinning 
ta'lim-tarbiyaviy 
ahamiyati.
Bu 
o‘yin 
aslida 
basketbolga yoki qo‘1 to‘pi o‘yiniga tayyorgarlik mashqidir. Bu o‘yin 
basketbol va qo‘1 to‘pi o‘yini uchun zarur malakalarni, ya’ni to‘pni 
olib yura bilish malakalarini hosil qilish va mustahkamlashga 
yordam beradi. Bundan tashqari, “to‘p uchun kurash” o‘yini
140

---

basketbol va qo‘l to ‘pi o‘yinlari uchun zarur taktik usullami 
takomihashtirishga ham yordam beradi. 0 ‘yindagi asosoy harakatlar 
— basketbol va qo‘l to‘pi o‘yinlaridagi to'pni savatga tushirish va 
darvozaga kiritishdan boshqa hamma elementlaridan iboratdir.
Metodik ko ‘rsatmalar.
 
Har qaysi jamoa a'zolari bir-biridan farq 
qilishi kerak. Biming uchun jamoalardan birining o‘yinchilari 
qo‘liga bog'ich bog‘lash, boshqalariga bir xil rangh mayka kiyg‘izish 
mumkin.
Tegishli qoidalami (to‘pni qoTda ushlab 2-3 qadamdan ortiq 
yurmaslik, 3-4 soniyadan ortiq to'xtab qolmaslik, to'pni faqat bir 
qoTda yerga urib-urib ohb borish kabi) kiritib, bu o‘yindan to'pni 
oUb yura bilish malakasini yanada takomillashtirish uchun 
foydalanish mumkin.
0 ‘yin yuqori sinf o‘quvchilari (V sinfdan boshlab) uchun tavsiya 
qilinadi. KerakU narsalar bo‘lmaganUgi yoki o'quvchilar ko‘pUgi 
tufayU basketbol o‘ynashga imkon bo‘lmasa, “To‘p uchun kurash” 
o‘yinini qo'llash mumkin. Chunki bu o‘yinda 20 dan ortiq o‘yinchi 
qatnasha oladi.