Taraqqiyotning hozirgi bosqichida mamlakatlarning iqtisodiy xavfsizligi muhim ahamiyat kasb etadi. Negaki, iqtisodiyotning xavfsizligi holati turli ijtimoiyiqtisodiy qarorlar qabul qilishda orientir bo’lib xizmat qiladi


Ўзбекистонда ахборотни ҳимоялашнинг давлат тизими



Download 73,97 Kb.
bet10/10
Sana21.02.2022
Hajmi73,97 Kb.
#52728
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Hisobot

3. Ўзбекистонда ахборотни ҳимоялашнинг давлат тизими
Ахборот ресурслари ва ахборот тизимларининг хавфсизлиги қуйидаги мақсадларда амалга оширилади:

  • шахс жамият ва давлатнинг ахборот хавфсизлигини таъминлаш;

  • ахборот ресурсларини қалбакилаштириш, ўғрилаш, йўқотиш, бузиш, тўсиб қўйиш ва бошқа рухсат етилмаган фойдаланишларнинг олдини олиш;

  • ахборотни бузиб кўрсатиш, кўчириш, тўсиб қўйиш бўйича ноқонуний ҳаракатларни ва ахборот ресурслари ҳамда ахборот тизимларига бошқа таъсир шаклларининг олдини олиш;

  • давлат сирлари ва махфий ахборотларни мавжуд бўлган ахборот ресурсларини сақлаш1.

“Ахборотлаштириш тўғрисида”ги Қонуннинг 20-моддасига кўра:

  • ахборот ресурслари ва ахборот тизимлари муҳофаза қилинишини ташкил етиш тартиби уларнинг мулкдорлари, егалари томонидан мустақил белгиланади;

  • давлат сирлари ҳамда махфий сирлар тўғрисидаги ахборотни ўз ичига олган ахборот ресурслари ва ахборот тизимларининг муҳофаза қилинишини ташкил етиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.

Ўзбекистон Републикасининг “Ахборотлаштириш тўғрисида”ги Қонунига мувофиқ, юридик ва жисмоний шахслар томонидан ахборот-коммуникация технологиялари ва Интернет тармоғидан фойдаланиш хавфсизлигини таъминлашнинг миллий тизимини янада такомиллаштириш, уларга компютер хавфсизлигига таҳдидларни ўз вақтида аниқлаш, бартараф етиш ва таъсирини йўқотиш масалаларида кўмаклашиш мақсадида, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2005 йил 5 сентабрдаги “Милий ахборот-коммуникация тизимларининг компютер хавфсизлигини таъминлаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-167-сон Қарори асосида “Узинфоком” маркази қошида Компютер ҳодисаларига қарши чора кўриш хизмати (УЗ-CЕРТ) ташкил қилинган.
Ўзбекистон Републикасининг 2007 йил 17 июлдаги ЎРҚ-102-сон Қонунига кўра Ахборотнинг криптографик ҳимоя воситаларини лойиҳалаштириш, тайёрлаш, ишлаб чиқариш, реализация қилиш, таъмирлаш ва улардан фойдаланиш фаолиятини лицензиялаштириш талаби қўйилди.
Ўзбекистон Републикасининг ПҚ-614-сон Қарори билан Ўзбекистон Републикаси Миллий хавфсизлик хизмати ахборотни криптографик муҳофаза қилиш соҳасида ягона давлат сиёсатини амалгам оширувчи ва маҳсулотлар (хизматлар)ни сертификатлашни таъминловчи ваколатли орган деб белгиланди.
Ўзбекистон Републикасида ахборотни криптографик муҳофаза қилиш тўғрисидаги Низомга мувофиқ ахборотни криптографик муҳофаза воситаларини ишлаб чиқишда:

  • лицензион дастурий маҳсулотлар ишлатилиши;

  • талабларнинг ваколатли орган билан келишилиши;

  • ахборотнинг криптографик муҳофаза воситаларининг илмий тадқиқот ишлари олиб боориш йўли билан ишлаб чиқилиши ва бошқа талаблар белгиланган

Har qanday xo’jalik yurituvchi subyekt kelgusida biror bir faoliyat bilan shug’ullanishi hamda belgilangan maqsadlarga erishishda moliyaviy strategiyaning oldindan belgilanishi muhim ahamiyat kasb etadi.
Ishlab chiqilgan moliyaviy strategiyani baholash tashqi moiyaviy muhit omillarining mumkin bo’lgan o’zgarishlari sharoitida korxonaning oz moliyaviy maqsadlariga erishishiga javob bera oladimi ? degan savolga javob berish imkonini beruvchi tahliliy jarayonni o’zida aks ettiradi. Bunday baholash jarayoni moliyaviy menejerlar sifatida jalb etilgan ekspertlar tomonidan amalga oshiriladi.
Moliyaviy menejmentning xorijiy amalyotida moliyaviy strategiyani amalga oshirishning iqtisodiy samaradorligini baholash jarayonida benchmarking metodidan keng miqyosida foydalaniladi. Benchmarking metodi asosida strategiya iqtisodiy samaradorligni maqsadli strategik moliyaviy normativlar tarmoq bo’yicha lider korxonalar moliyaviy faoliyati natijalari bilan solishtirma baholash shunday axborotlar mavjud bo’lganidagina amalga oshirilishi mumkin.
Xulosa
Jahon iqtisodiyotining globallashuvi va O’zbekistonning integratsiyalashgan global iqtisodiy makonning, global moliyaviy-iqtisodiy bozorning ajralmas tarkibiy qismiga aylanganligi sharoitida mamlakat milliy xavfsizligining muhim elementi bo’lgan iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlash muhim ahamiyatga ega. Iqtisodiy xavfsizlik esa eng avvalo mamlakatning milliy manfaatlarini himoyalanganligini aks ettiradi.
Iqtisodiy xavfsizlik milliy xavfsizlikning muhim tarkibiy qismi, uning moddiy asosi bo’lib, iqtisodiy kategoriya sifatida davlatchilik shakllangan hamda jamiyat o’z manfaatlarini anglab yetgan davrlardan paydo bo’la boshlagan. Iqtisodiy xavfsizlik mamlakat milliy manfaatlarining kafolatli himoyalangani, mamlakat iqtisodiy rivojining ijtimoiy yo’naltirilgani, ichki va tashqi jarayonlar rivojidagi eng noqulay sharoitda ham mudofaa salohiyatining yetarli darajada ta’minlanganligini ifoda etadi.
Mamlakatning iqtisodiy xavfsizligi holati mezon va ko’rsatkichlar tizimi orqali baholanadi. Mana shu mezon va ko’rsatkichlar asosida iqtisodiy tizimning amal qilishidagi tahlikali chegaralar belgilanadi. Mamlakatda iqtisodiy xavfsizlik holatining sustlashishiga ma’lum bir chegara doirasida yo’l qo’yilishi mumkin. Iqtisodiy xavfsizlik uchun ko’rsatkichlarning o’zi emas, ularning chegaraviy miqdori muhim ahamiyatga ega. SHu chegaralarga rioya qilmaslik takror ishlab chiqarishning turli elementlarini barqaror taraqqiy etishiga to’sqinlik qiladi.
Globallashuv iqtisodiy taraqqiyotning industrial bosqichidan postindustrial bosqichiga o’tish davrining mahsuli bo’lib hisoblanadi. Globallashuv jahon hamjamiyatining bugungi kundagi taraqqiyoti bosqichini ifodalovchi jarayondir. Taraqqiyotning hozirgi bosqichida ishlab chiqarish va tashqi iqtisodiy aloqalar jadallik bilan chuqurlashib, milliy iqtisodiyotlarning baynalmilallashuvi kuchayib bormoqda. Bunday sharoitda iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlash nafaqat mamlakat darajasida, balki mintaqa darajasida ham eng muhim masalalardan biriga aylanib boradi. Globallashuv dunyo hamjamiyati ishtirokchilari uchun yangi imkoniyatlar yaratish bilan bir vaqtda, milliy iqtisodiyotlar faoliyatiga salbiy ta’sir ko’rsatadigan xavf-xatar va tahdidlarni ham vujudga keltiradi. Globallashuv jarayonlari kuchayib borgan sari bunday tahdidlar miqyosi kengayib, ularni bartaraf etish va prognozlash qiyinlashib boradi. Bir paytning o’zida ham dunyo hamjamiyatiga, ham alohida olingan konkret mamlakatga tahdid soladigan yangi global xavf- xatarlar vujudga keladi.

Shunday qilib biz iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlash uchun davlat oganlari va xalq o’ratsidagi bog’lanishni mustahkamlashimiz kerak,ya’ni , biz hozirgi zamondagi innovatsion texnologiyalardan foydalangan holda iqtisodiyotga yangi g’oya va fikrla kiritishimiz kerak.


Foydalanigan adabiyotlar ro’yxati:


O’zbekistonRespublikasi qonunlari
1. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. –T.: «O’zbekiston», 2008
2. “O’zbekiston Respublikasining milliy xavfsizlik Konsepsiyasi to’g’risida”gi qonuni. 2005-y.
3. O’zbekiston Respublikasining “Monopolistik faoliyatni cheklash to’g’risida”gi qonuni. 1993-y. 4. O’zbekiston Respublikasining “Tovarlar bozorlarida monopolistik faoliyatni cheklash va raqobat to’g’risida”gi qonuni. 1996-y. O’zbekistonRespublikasiPrezidenti Farmonlari
5. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008-yil 28-noyabrdagi «Iqtisodiyot real sektori korxonalarini qo’llab-quvvatlash, ularning barqaror ishlashini ta’minlash va eksport salohiyatini oshirish bo’yicha chora-tadbirlar Dasturi to’g’risida»gi Farmoni. Xalq so’zi, 2008-yil, 2-dekabr
6. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008-yil 18-noyabrdagi «Iqtisodiyot real sektori korxonalarining moliyaviy barqarorligini yanada oshirish chora-tadbirlari to’g’risida»gi Farmoni. Xalq so’zi, 2008-yil, 19-noyabr
7. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008-yil 2-dekabrdagi «Navoiy viloyatida erkin industrial–iqtisodiy zona tashkil etish to’g’risida»gi Farmoni. Xalq so’zi, 2008-yil, 4-dekabr
8. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Monopoliyaga qarshi ishlarni tartibga solish va raqobatni rivojlantirish tizimini yanada takomillashtirish chora – tadbirlari to’g’risida”gi Farmoni. Xalq so’zi, 2010-yil, 27 -fevral
9. O’zbekistonRespublikasiPrezidenti asarlari
10. Podberezkin A. CHelovecheskiy kapital. T. I. M.: yevropa, 2007
11. Ekonomicheskaya bezopasnost Rossii. Uchebnik. / Pod obщ. red. akad. Senchagova V.K. 2005
12. Gaponenko V.F., Bespalko A.A., Vlaskov A.S. ekonomicheskaya bezopasnost predpriyatiy. Podxodы i printsipы. M.: “Os – 89”, 2007 30.Ortiqov A., Isaxodjaev A., SHestakov A. Xufiyona iqtisodiyot. Toshkent, 2002

  1. http://www.gov.uz

14. http://www.lex.uz
15. http://www.stat.uz
16. http://www.cbu.uz
17. http://www.gov.uz

  1. http://www.mehnat.uz

  2. http://www.lex.uz




1 Ўзбекистон Республикaсининг “Aхборотлaштириш тоғрисидa”ги Қонуни (йaнги тaҳрири) 2003 йил 11 декaбр, 19 моддa

Download 73,97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish