Tanlanma usulning matematik asoslari

Tanlanma usulning matematik asoslari.
Amaliyotda statistic tadqiqotlar, kuzatuvlar o’tkaziladi. O’rganilayotgan obyektni son yoki sifat belgisiga o’tkaziladi (miqdor, standartligi va x.k ).
Bu xolda quyidagi ishlar bajariladi.

• 
  Obyektni tadqiqotchini qiziqtirgan barcha elementlari o’rganiladi.
  

Misol: Axolini ro’yxatga olishda mamlakatdagi barcha axoli o’rganiladi.

• 
  Axolini ma’lum bir qismi o’rganildi.
  

Misol: Tuman yoki viloyat axolisi
Agar obyekt elementlari soni ko’p bo’lsa, birinchi usulni qo’llab bo’lmaydi.Buning uchun quyidagi tushunchalarni kiritamiz.
Bosh to’plam – o’rganilayotgan obyekt
Tanlanma to’plam (tanlanma) – bosh to’plamdan ajratib olingan qismiy to’plam.
Bosh va tanlanma elementlar soni to’plamni xajmlari, N va n bilan mos ravishda belgilanadi.
Tanlanma asosida bosh to’plamning xarakteristikalarni xususiyatlari tog’rima-to’g’ri fikr yuritish uchun tanlanma tasodifiy bo’lishi ___, yani bosh to’plamni ______to’g’ri taqsimlash kerak( )
Amaliyotda tanlanma tanlashda quyidagi usullar ishlatiladi:
-Bosh tanlanma qismlarga ajratish talab etilmaydigan oddiy tasodifiy tanlanma.
(xozirgi ____bu usul tasodifiy sonlar _____tartiblash EXMdan foydalaniladi.
-Bosh to’plamni qismlarga ajratishni talab etiladigan tanlash.
- _________tanlash
Bosh to’plam , bu xolda tanlanma elementlarda bu qismlarda ajratib olinadi.
(Misol: 10% li tanlashlar xar bir to’plamda 10 element tanlab olinadi).
-Tipini tanlash , bu xolda tanlanma bosh to’plamning