Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

konvertatsiyasi  bu  milliy  valyutaning  xorijiy  valyutaga  erkin 

ayirboshlanish, xorijiy mahsulot va xizmatlarni to‘lash qobiliyatidir.  

Valyutalar  konvertatsiya  darajasiga  qarab,  asosan  3  turga 

bo‘linadi: 

1. Erkin konvertatsiya qilinadigan; 

2. Qisman konvertatsiya qilinadigan; 

3. Konvertatsiya qilinmaydigan. 

Erkin 

konvertatsiya 

qilinadigan 

valyutalarga 

milliy 

iqtisodiyoti mustahkam, iqtisodiy  o‘sish imkoniyatiga ega bo‘lgan, 

milliy valyutasiga chet ellik hamkorlar ishonadigan, odatda sanoati 

rivojlangan 

mamlakatlar 

ega 

bo‘ladilar. 

O‘zining 

milliy 

valyutasining  erkin  konvertatsiyasini  ta’minlash  maqsadida 

davlatlar  ichki  bozorda  mahsulotlar  va  xizmatlarning  jahon 

bozoridagi  narxlarini  shakllantirigan  va  unga  ta’sir  ko‘rsatmagan 

holda  erkin  tashqi  savdo  rejimini  tashkil  etishlari  zarur  bo‘ladi. 

Buning uchun esa, mamlakat Markaziy banki valyuta ayirboshlash 

operatsiyalarini  tartibga  solish,  xorijiy  valyutani  olib  kelish  va 

chiqib  ketish  bo‘yicha  ma’muriy  cheklovlarni  joriy  etmasdan, 

o‘zida  etarlicha  oltin-valyuta  zaxirasiga  ega  bo‘lishi  talab  etiladi. 

Mamlakatlar 

tomonidan 

milliy  valyutaning 

boshqa 

xorijiy 

valyutalarga  nisbatan  to‘liq  konvertatsiyasiga  rasmiy  ravishda 

(ya’ni,  amalda  esa  boshqacha  bo‘lgani  holda)  erishish  mamlakat 

uchun katta miqdorda iqtisodiy zarar keltirishi mumkin.  

Erkin  konvertatsiya  qilinadigan  valyutalarning  ma’lum  bir 

qismi  zaxira  valyutalar  hisoblanadi.  Zaxira  valyutalar  boshqa 

mamlakatlar  markaziy  banklari  tomonidan  saqlanadigan  va 

xalqaro  hisob-kitoblar  uchun  zaxira  vositasi  hisoblangan 

valyutalardir.  Bugungi  kunda,  zaxira  valyutalar  sifatida  AQSh 

dollari,  funt  sterling,  evro,  Yaponiya  yenasi,  Shveytsariya  franki 

qayd etilmoqda.