Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

To‘g‘ri  (bevosita)  soliqlar  –  daromad  solig‘i,  foyda  solig‘i,  resurs 

to‘lovlari, mol-mulk solig‘i va boshqalardan iborat bo‘lib, ularga egalik qilish 

va ulardan foydalanish soliqqa tortish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. 

 

To‘g‘ri (bevosita) soliqqa tortish – shaxsan yoki ish beruvchi orqali 

soliqlarni  soliq  xizmatlariga  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  to‘lash  orqali  amalga 

oshiriladigan  jamiyat  a’zolarini  bevosita  soliqqa  tortishdan  iborat.  Aniq  bir 

shaxsning  ahvoliga  bog‘liq  bo‘lmasdan,  balki  uning  qanday  mahsulotlarni 

sotib olishiga bog‘liq bo‘lgan egri (bilvosita) soliqqa tortishdan farq qiladi. 

 

To‘lov balansi - ma’lum bir davr (oy, chorak, yarim yil, yil) mobaynida 

mamlakat  tomonidan  xorijga  to‘langan  to‘lanmalar  va  xorijdan  olingan 

to‘lovlar  o‘rtasida  nisbat.  O‘z  ichiga  tegishli  davrda  mamlakat  tovarlari 

eksporti  va  importi  qiymatlarini  ifodalovchi  savdo  balansini,  xizmatlar 

balansini  va  notijoriy  to‘lovni  oladi.  Bularning  barchasi  joriy  operatsiyalar 

bo‘yicha to‘lov balansini shakllantiradi. Mamlakatning umumiy to‘lov balansi 

esa  joriy  operatsiyalar  bo‘yicha  to‘lov  balansi,  kapitallar  va  kreditorlar 

harakati balansi, shuningdek, oltin va valyuta rezervlari harakati balansidan 

tashkil topadi.