Ta’limda raqamli texnologiyalar. Darslik. T. E. Delov, G. T

Onlayn ta’lim va masofadan o‘qitish o‘rtasidagi o‘xshashliklar va farqlar 
Onlayn o‘qitish va masofadan o‘qitish o‘rtasidagi muhim o‘xshashlik- bu 
darsdan tashqari yangi bilim va ko‘nikmalarni egallash va o‘qituvchilar bilan 
bevosita aloqada bo‘lish. 
Masofadan o‘qitishda o‘qituvchi bilan o‘quvchi o‘rtasida masofa borligi 
tushuniladi. 
"Onlayn o‘qitish"da o‘rganish Internetga ulanish va gadjetlar yordamida 
amalga oshiriladi. 
Ammo umuman olganda, ular mutlaqo bir xil va quyidagi afzalliklarga ega: 
ikkalasida ham individual o‘quv tezligi bor, demak siz guruhga, dars vaqtiga va 
joyiga ishora qilmasdan, o‘z jadvalingiz bo‘yicha materiallarni o‘rganishingiz 
mumkin. Ularni ham qulaylik birlashtiradi- siz xohlagan vaqtda kompyuterdan 
o‘qishingiz mumkin, o‘qituvchi bilan shaxsiy maslahatlashuvlar mavjud (o‘qish 
davomida o‘qituvchilarning samarali fikri), siz har qanday vaqtda darsni yoki 
o‘tkazib yuborilgan vebinarni yozib olishingiz mumkin. 
 

---

149 
Onlayn video darsliklar 
Skype darslari. 
Mashhur Skype messenjeri o‘zini uzoq foydalanuvchilar uchun 
yaxshi platformalardan biri sifatida ko‘rsatdi va qoida tariqasida, u ko‘pgina 
kompyuterlar, planshetlar va telefonlarga allaqachon o‘rnatilgan. Buning yordamida 
siz faqat murabbiylarni manzillar kitobiga qo‘shishingiz va qo‘shma video 
translyatsiyani tashkil qilishingiz kerak. 
Siz 50 tagacha ishtirokchini videokonferensiyaga taklif qilishingiz mumkin, 
lekin 
konferentsiya 
ishtirokchisini 
masofadan 
turib 
ovozini 
o‘chirib 
bo‘lmaydiganligi sababli, bunday video uchrashuvlar uzluksiz shovqinga aylanadi.
Shuni ham hisobga olish kerakki, talabalarning o‘zlari ko‘pincha noqulay 
asboblardan shikoyat qilib, o‘qituvchidan boshqa platformaga o‘tishni so‘rashadi. 
Afzalliklari: 

platformaning soddaligi; 

guruhli muloqot qilish imkoniyati. 
Kamchiliklari: 

ulanishlar sonining cheklanishi; 

ba'zi qurilmalarda beqaror dasturiy ta’minot. 
Zoom platformasidagi darslar. 
Zoom- bu videokonferensaloqa platformasi. Bu 
platformada o‘qituvchiga tinglovchilarning mikrofonlarini o‘chirish imkoniyati va 
faqat talabaning qo‘yilgan savolga javobini olish zarur bo‘lganda yoqish imkoniyati 
berilgan. Shuningdek, platformaning maxsus vositalaridan foydalanib, siz darslarni 
yozib olishingiz va o‘quvchilar, ularning ota-onalari yoki ta’lim muassasasi 
rahbariyati bilan bo‘lishishingiz mumkin. 
Afzalliklari: 

platformaning soddaligi; 

guruhli muloqot qilish imkoniyati. 
Kamchiliklari: 

eshittirishlar uchun xavfsizlikni sozlash zarurati; 

har bir translyatsiya uchun 40 daqiqa chegarasi. 

---

150 
Discord platformasidagi darslar
. Discord- bu o‘yinchilar uchun faol muloqot 
qilish va hamjamiyat yaratish uchun ishlab chiqilgan mashhur guruhli chat ilovasi. 
Ammo yaqinda ilova masofadan o‘qitishda faol qo‘llanila boshladi. Discord 
serverlar to‘plamini o‘z ichiga oladi, unga kirish taklif bilan amalga oshiriladi. 
Serverlar, o‘z navbatida, bir nechta kanallarga ega: matn yoki ovozli, ularning har 
biri boshqa mavzuga bag‘ishlangan.
Darslar Go Live funksiyasi yoqilgan ovozli kanal yordamida o‘tkaziladi, uning 
yordamida tasvir o‘qituvchining ekraniga uzatiladi. Bu eshittirish davomida siz 
talabalar bilan muloqot qilishingiz va savollarga javob berishingiz mumkin. 
Afzalliklari: 

Platforma bepul, yopiq kirish; 

Zamonaviy va intuitiv interfeys; 

Ilovaga Internet-brauzer, kompyuter yoki mobil qurilma orqali kirish. 
Kamchiliklari: 

Yosh chegarasi, 13 yoshdan boshlab talabalarni ro‘yxatga olish mumkin; 

Vaqtinchalik Go Live uchun foydalanuvchi chegarasi 10 kishidan 50 
kishiga oshirildi. 
Half-Life: Alyx va Minecraft Education Edition darsi. 
San-Diyegodan 
o‘qituvchi Charlz Kamber o‘yin joylaridan birida virtual oynani topdi va "Half-Life: 
Alyx" o‘yinida ettinchi sinf o‘quvchilariga geometriya darsini berdi. Nostandart dars 
nafaqat maktab o‘quvchilariga, balki ommaviy axborot vositalariga ham yoqdi, ular 
o‘z navbatida masofadan o‘qitish paytida o‘yinlardan foydalanish imkoniyatlari 
haqida gapirishdi. 
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun Microsoft Minecraft Education Editionni 
taklif qiladi. Ushbu o‘yinda ba'zi qismlar dasturlashni o‘rgatadi va sun’iy 
intellektning qonunlari va algoritmlari haqida birlamchi bilimlarni beradi. 
Shuningdek, hayvonlarning qaysi turlari yo‘q bo‘lib ketish arafasida ekanligini va 
inson tabiatga qanday ta'sir qilishini aniqlashga yordam beradi.
Afzalliklari: 

g‘ayrioddiy platforma; 

---

151 

foydalanuvchilar Minecraft-ni yaxshi ko‘radilar; 

murabbiylarni darsga qiziqtirish imkoniyati. 
Kamchiliklari: 

talabalar bilan aloqa etishmasligi; 

o‘yin sotib olish va VR rejimiga ko‘nikish zarurati.