Fan nomi:Sotsiolingvistika
Ta’lim yo‘nalishi: O'zbek tili va adabiyoti
Kurs: I
O‘qitish tili: o‘zbek tili
O‘qituvchi: R.Zaripov
1.Sotsiolingvistika fanining predmetini aniqlang.
Inson va jamiyat
2.Sotsiolingvistika fani nimani o‘rganadi?
Sotsilingvistika tilshunoslikning tilni va uning mavjud bo’lgan ijtimoiy sharoitlar bilan bog’liqligini o’rganadigan soha.
3.Rus va sovet tilshunosligidagi sotsio-etnolingvistik tadqiqotlarning asoschisi kim? I.A.Boduen de Kurteneni
4.“Sotsiolingvistika” termini fanga ilk bor kim tomonidan kiritilgan?
1952-yilda Amerikalik G.Karri
5.Sotsiolingvistika fanining obyektlari ko‘lamiga ko‘ra nechta turi mavjud?
2 turi: makro va mikro
6.Nutqiy muloqotning diada va triada turlari sotsiolingvistikaning qaysi yo‘nalishida tadqiq etiladi?
Mikro sotsilingvistikada.
7.Makro sotsiolingvistikaning obyektini aniqlang: 1-ikki tillilik; 2-tilning sayqallanishi va uni kodlashtirish; 3-alohida nutq qoliplari; 4-“oilaviy” til; 5-til siyosati; 6-tilni prognozlashtirish
8.Til va jamiyat aloqalariga tegishli munosabatlar va jarayonlarni o‘rganuvchi sotsiolingvistika sohasi – …Sinxron sot.ling
9.Qaysi olim kommunikatsiya jarayonidagi partner (muloqot ishtirokchi)larning verbal muomalasiga sotsiolingvistikaning asosiy predmeti sifatida qaraydi?
Amerikalik S.M. Ervin TRIPP
10.Fransuz tilshunoslari qaysi muammolarga sotsiolingvistika fanining obyekti sifatida qaraydi?
Diskurs tahlili , til me’yori, variativlik, diglossiya.
11.Sotsiolingvistikada mavjud metodlar nechta turga bo‘linadi?
3 ta turga bo’linadi : manbaa to’plash, materialni qayta ishlash,olingan malumotlarni haqqoniyligini baholash.
12.Tadqiqotning surishtirib bilish rejasiga kirmaydigan javobni belgilang.
Surishtirib bilish rejasiga kiradigan javoblar: tanlangan mavzu bo’yicha adabiyotlarni o’rganish; tanlangan muammolarni sotsilingvist olimlar bilan muhokama qilish,sotsiologlardan,shuningdek tilshunoslardan maslahat olish; aholini ro’yxatga olish bo’yicha statistic dalilar va boshqa tegishli ma’lumotlarni o’rganish;dastlabki kuzatuvni o’tkazish va ishchi tahminlarni chiqarish; ma’lumotlarni tahhlil qilish usullarni tanlash;
13.Tadqiqot tahliliy rejasining tarkibiy qismi qaysi javobda keltirilgan?
1)sotsiolingvistik anketa,test yoki suhbatni ishlab chiqish;
2)dastlabki tadqiqotlar o’tkazish
3)anketaning oxirgi variantini ishlab chiqish
4)tanlov turi va hajmini aniqlash
5)materialning haqqoniyligi va taqdimotbopligini taminlash
6)anketa va so’rovlar o’tkazish
7)to’plangan ma’lumotlarni ishlab chiqish
8)olingan natijalrni tahlil qilish va bayon etish.
14.Quyidagi qaysi usullar tadqiqot jarayonida qo‘llaniladi: suhbat usuli, kuzatish usuli, anketa so‘rovnomalari, statistik tahlil, korrelatsion tahlil
15.Tadqiqot dasturi nechta bo‘limdan tashkil topadi? 2ta :metodologik va prosideura (tashkiliy,tehnik)
16.Shaxs yoki til ahlining tilning faqat bir formasidan foydalanishi bu….. monologsiya (mono-bir,glosiya til)
17.Monoglossiya hodisasi quyidagilardan qaysi biriga xos: 1-dialekt; 2-qabila tili; 3-urug‘ tili
18.Diglossiyaning varianti berilmagan qatorni belgilang.Diglosiyaning variantlqari: 1. Adabiy til va xalq og’izaki tili ;2.adabiy til va koyne;
3.adabiy til va jonli so’zlashuv
4.adabiy til va shakily dialect
5.adabiy til va ijtimoiy diakekt