Таълим вазирлиги Ўзбекистон Республикаси

кўрсаткичлари
Манба: Одегов Ю.Г., Павлова В.В., Теленная Л.С. Анализ показателей оценки результативности трудовой деятельности работника и бизнес- модели организации //Статистика и экономика. Т. 13. № 6. 2016. С. 64—70.

Белгиланган баҳолаш кўрсаткичлари ва мезонлари мақсадли йўналтирилган, хилма-хил, баҳолаш предмети билан боғлиқ бўлиши лозим, ташкилотнинг барча ходимлари учун умумий ёки муайян лавозим позицияси бўйича ўзига хос бўлиши мумкин.

Баҳолаш мезони – бу шундай чегараки, унинг ортида кўрсаткич ҳолати ташкилотда белгиланган талаблани қондиради ва қондирмайди.
Меҳнат унумдорлиги иккита кўрсаткичлар гуруҳи бўйича баҳоланади:

• 
  «қаттиқ» (бевосита) – ўлчаниши осон, объектив миқдорий баҳоланади ва доим олдиндан белгиланади; уларнинг асосида қўйилган мақсадларга эришиш даражаси аниқланади;
  
• 
  «юмшоқ» (билвосита) – натижаларга эришишга билвосита таъсир кўрсатади; уларни миқдорий аниқлаб бўлмайди, чунки улар «ходимни лавозим мажбуриятларини қандай бажариш лозимлиги ҳақида «идеал» тасаввурларга мос келадиган мезонлар бўйича тавсифлайди ва ушбу лавозимнинг асосини ташкил қиладиган функциялар баҳоловчининг субъектив фикрига боғлиқ равишда фарқ қилади».
  

Меҳнат натижаларини баҳолаш барча тоифадаги ходимлар учун ўтказиш зарур. Ходимлар тоифалари учун натижаларни баҳолаш осонроқ ва раҳбарлар билан мутахассислар учун – анча қийинроқ.
Раҳбарларнинг меҳнат натижалари ташкилот ёки структурали бўлинмаларнинг ишлаб чиқариш-хўжалик ва бошқа фаолияти якунлари бўйича аниқланади.
Мутахассислар меҳнати натижалари уларга бриктириб қўйилган лавозим мажбуриятлари ҳажми, тўлиқлиги, сифати ва ўз вақтида бажарилишидан келиб чиқиб белгиланади.
Инсон ресурсларини баҳолаш тизими объектив; вазиятга оид омиллар таъсиридан нисбатан холи; ишончли; комплексли; тушунарли; ташкилотда инсон ресурсларини бошқариш умумий тизимига киритилган; башорат қилиш имконияти билан – баҳолаш инсон потенциал равишда қандай фаолият турларига ва қай даражада қодир эканлиги ҳақида маълумот бериши лозим.
Персонални баҳолаш босқичлари:

1. 
   ходим функцияларини таърифлаш;
   
2. 
   талабларни аниқлаш;
   
3. 
   муайян мезонлар бўйича баҳолаш;
   
4. 
   якуний баҳони ҳисоб-китоб қилиш;
   
5. 
   стандарт билан таққослаш;
   
6. 
   ишларни бажариш ёки компетенциялар яққоллиини ифодалаш;
   
7. 
   баҳолаш натижаларини қўл остидаги ходимларга етказиш. Инсон ресурсларини баҳолаш усулларининг таснифлари
   

Баҳолашни ўтказиш учун турли усуллардан фойдаланилади. Ажратиш мезонидан келиб чиқиб, турли таснифлар усуллари мавжуд (9.3-жадвал)