Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Жамоавий 
хатти-ҳаракат 
харажатлари
– 
Ж.Комманс 
методологиясидан келиб чиққан ҳолда, институтларни ташкил қилиш ва улар 
фаолиятини таъминлаш харажатлари. 
Ижтимоий танлов назарияси
– улар ёрдамида инсонлар ҳукумат 
муассасаларидан ўз манфаатлари йўлида фойдаланувчи турли усулларни 
ўрганувчи назария. 
Институт 
– инсонлар томонидан барпо этиладиган ва ўзаро ҳамкорликни 
таркибловчи сиёсий, иқтисодий ҳамда ижтимоий меъёр ва қоидалар.
Институт
– жамият аъзолари ўртасидаги ўзаро муносабатларни белгилаб 
берувчи расмий қоидалар ва норасмий нормалар тизими. 
Институтопровайдер
– неоинституционал назария доирасида – ишлаб 
чиқариш институтлари ва келишувлар ишлаб чиқувчиси ва тарқатувчиси 
ролини, институтлар инкубатори ролини (тегишли институционал муҳитда 
янги институтларни етиштириш), якка тартибдаги институционал интегратор 
ролини (ушбу нормага амал қилувчилар таркибига янги индивидларни жалб 
этиш) бажарган ҳолда неоинституционал таркибга таъсир этувчи ташкилот. 
Институционаллаштириш 
– индивидлар ўртасидаги муносабатларда 
жамият аъзоларининг катта қисми томонидан фойдаланиладиган муайян 
қоидалар ёки нормаларни мустаҳкамлаш. 
Институционал вакуум
– илгариги хўжалик тизимини бошқариш 
механизмининг тугатилиши ва янги механизмнинг мавжуд эмаслиги туфайли 
институционал тизимда энг кам трансакция харажатларига эга битимларнинг 
амалга оширилишини қўллаб-қувватлашга қодир расмий институтларнинг 
мавжуд эмаслиги ёки етишмаслиги. 
Институционал матрица
– тарихан барқарор шаклланган, дастлабки 
давлатларнинг пайдо бўлиши ва барча кейинги институционал тузилмаларнинг 
ривожланишини белгилаб берган, ўз навбатида, моҳияти ҳамон сақланиб 

---

199 
қолган бирламчи моделни такрор яратишга хизмат қилувчи асосий ижтимоий 
институтлар тизими.