Ta’lim vazirligi o’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Туркий тилли давлатлар ҳамкорлик кенгаши доирасида ҳамкорлик

Ўзбекистон Республикасининг ТТДҲК таркибига кириши унинг Президент Шавкат Мирзиёев раҳбарлигида ўтказилган кўп томонлама дипломациянинг фаоллашуви натижаси бўлди. Республиканинг Туркий Кенгаш фаолиятидаги иштироки савдо-сотиқ ва инвестицияларни жалб қилиш учун қулай шароитларни яхшилаш, транспорт алоқаларини мустаҳкамлаш, божхона ва транзит процедураларини, товарлар, капитал, хизматлар ва технологияларнинг эркин ҳаракатланишини босқичма-босқич амалга ошириш учун молиявий ва банк операцияларини янада соддалаштириш учун яхши истиқболларни очиб беради.

2020 йил 10 апрель ТТДҲК Давлат раҳбарлари кенгашининг навбатдан ташқари йиғилиши “COVID-19 пандемиясига қарши курашда бирдамлик ва ҳамкорлик" мавзусида бўлиб ўтди. Тадбир давомида Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев Туркия Кенгаши давлатлари ўртасида COVID-19 пандемияси ва унинг ижтимоий-иқтисодий оқибатларига қарши курашда халқаро юк ташувларни осонлаштириш билан бир қаторда ҳамкорликни кучайтиришга қаратилган бир қатор ташаббусларни илгари сурди.

ЕОИИ билан ўзаро ҳамкорлик

Евроосиё иқтисодий иттифоқи (ЕОИИ) — бу Божхона иттифоқи ва Ягона иқтисодий макон тўғрисидаги битим асосида тузилган халқаро интеграцион иқтисодий бирлашмадир.

ЕОИИ Остона шаҳрида Россия, Қозоғистон ва Белоруссия ўртасида 2014 йил 29 майда имзоланган Евроосиё иқтисодий иттифоқи тўғрисидаги шартноманинг 2015 йил 1 январда кучга кириши билан иш бошлади.

Бугунги кунда Россия, Белоруссия, Қозоғистон, Арманистон ва Қирғизистон Евроосиё иқтисодий иттифоқи аъзо давлатларидир.

Евроосиё иқтисодий иттифоқи доирасида товарлар, хизматлар, капитал ва ишчи кучи учун катта бозор шаклланди. Иштирокчи мамлакатларнинг ялпи ички маҳсулоти 1,8 триллион долларни ташкил этади, аҳолиси 180 миллион кишидан ортиқ.

ЕОИИ ривожланишининг асосий устувор йўналиши аъзо давлатларнинг молиявий-иқтисодий ресурсларини бирлаштириш, Иттифоқ доирасидаги ўзаро интеграцион алоқаларни кучайтириш, савдо-иқтисодий, транспорт, энергетика соҳалари ва алоқа соҳасида умумий салоҳиятдан самарали фойдаланиш бўлиб қолмоқда.

ЕОИИ Олий иқтисодий кенгаши қарорига асосан “2030 йилгача Евроосиё иқтисодий иттифоқи ривожланишининг асосий йўналишлари” доирасида 2025 йилгача ягона транспорт майдони, умумий энергия ва электр бозорлари ва мувофиқлаштирилган агросаноат сиёсатини шакллантириш белгиланган.

2020 йил 11 декабрь Олий Евроосиё Иқтисодий Кенгаши йиғилишидан сўнг, Ўзбекистон Республикасига ташкилотда кузатувчи мақомини бериш тўғрисида бир овоздан қарор қабул қилинди. Ўзбекистондан ташқари, худди шундай мақомга Молдова (2018) ва Куба (2020) ҳам эга.

Юқорида айтиб ўтилганлардан ташқари, таъкидлаш лозимки, Евроосиё иқтисодий иттифоқи савдо-иқтисодий ҳамкорлик ўрнатиш бўйича Эркин савдо ҳудуди (FTA) тўғрисидаги шартномалар имзолаш орқали ҳам учинчи мамлакатлар билан ҳам ҳамкорлик қилади.

Бугунги кунга қадар FTA шартномалари Вьетнам (2016), Сингапур (2018), Эрон (2018), Сербия (2019) билан имзоланди, шунингдек, Хитой билан савдо-иқтисодий ҳамкорлик тўғрисидаги битим (2017) бўйича музокаралар якунланди