Ta’lim vazirligi o. Y u. R a s h I d o V, I. I. A L i m o V

V eksel 
—  qarzdorning  yozn ia  m ajburiyati  (oddiy  veksel)  yoki 
kreditorning qarzdorga vekselda yozilgan  sum m ani  m uayyan m u d d at- 
dan  keyin  t o ‘lash  t o ‘g ‘risidagi  b u yrug ‘i  (o ‘tk azm a  veksel  —  tratta). 
O ddiy  va  o ‘tkazm a  veksellar  —  b u lar  tijorat  vekseli,  y a ’ni  savdo 
bitim i  asosida  vujudga  keladigan  qarz  m ajb u riy a tin in g   tu rlaridir. 
Shuningdek,  moliyaviy veksellar,  y a ’ni  m uayyan  su m m a d a g i  pullarni 
qarzga berishda kelib chiqadigan  qarz  majburiyatlari  ham   am al  qiladi. 
Xazina  veksellari  ularning  bir  turidir.  B unday  veksel  h u k u m a tn in g  
qisqa  m uddatli  qog‘ozi  b o ‘lib,  uning  am al  qilish  m u d d ati  bir  yildan 
oshmaydi  (odatda,  3—6  oy  b o 'lad i).  Bu  yerda  davlat  q a rz d o r  rolini 
bajaradi.  D o ‘stona  veksellar  —  pulsiz,  real  tijorat bitim i  bilan  b o g ‘liq 
b o im a g a n ,  kontragentlar  to m o n id a n   b u n d a y   veksellarni  b anklarda 
hisobga  olish  y o ‘li  bilan  pullarni  olish  m aqsadida  bir-biriga  yozib 
beradigan  veksellardir.
Vekselning  o ‘ziga  xos  xususiyatlari  quyidagilardir:
a)  abstraktlik  (vekselda  bitimning  aniq  turi  ko‘rsatilmagan);
b)  munozarasizlik  (notariusning  norozilik  haqidagi  dalolatnom ani 
tuzganidan  keyin  to  majburlovchi  choralarni  q o ‘llashgacha  qarzning 
majburiy  ravishda  to'lanishi);
d) 
aylanishlik  (vekselning  t o ‘lov  vositasi  sifatida  u nin g  orqa  to - 
m onida berish  haqidagi  yozuvni  yozib  (jiro  yoki  indossam ent)  boshqa 
shaxslarga berilishi.  Bu veksel  majburiyatlarining o ‘zaro hisobga olinish 
imkoniyatini  yaratadi).