Таълим вазирлиги низомов Шухрат Рашидович

илова

Пўлат конструкцияларини монтаж жараѐнида рухсат этилган оғишлар

№	Оғишлар				Ўлчами, мм
	Устунлар
1	Бўлувчи ўқларга нисбатан устун ўқларининг силжиши (пастки кесимларда)				5
2	Устун ўқларининг вертикалдан кесимларда), устунлар баландлиги: 10 м гача 10 м дан ортиқ	силжиши		(тепа	10 Устун баландлигининг 0,001 улушигача, лекин 35 мм дан ортиқ эмас
3	Устуннинг ўқ бўйича эгилиши				Устун баландлигининг 0,001 улушигача, лекин 15 мм дан ортиқ эмас
4	Устуннинг таянч сиртининг лойиҳа сатҳидан оғиши				5
	Ферма, ригель, том ѐпма тўсин ва прогонлар
1	Ферма ригелларнинг таянч узелларидан оғиши				20
2	Таянч марказидан ўтувчи юқориги вертикалдан оғиши (оралиқнинг ўртасида)		белбоғнинг		Конструкция баландлигининг 1/250 улушигача
3	Ферма, ригель ѐки тўсин текислигида сиқилган белбоғнинг эгрилик ўқи (эгрилиги)				Оралиқнинг 1/1500 катталигида, лекин 10 мм дан ортиқ эмас
4	Прогонлар ўртасидаги масофаларнинг ўзгарувчанлиги				5
	Кран ости тўсинлари ва йўллари
1	Таянч марказидан ўтувчи юқориги вертикалдан оғиши (оралиқнинг ўртасида)		белбоғнинг		тўсин баландлигининг 1/500 улушигача
2	Бинонинг битта кўндаланг қирқими бўйича кран ости
	рельслар каллагининг баландлик бўйича сатҳлари:
	таянчларда				10
	оралиқларда				15
3	Қўшни устунларда кран ости рельсларнинг баландлик белгилари				Устунлар ралиғининг 1/1500 катталигида, лекин 10 мм дан ортиқ эмас
4	Кран ости рельсларнинг оралиқларидаги ўзгаришлар				5
5	Ўзаро боғланган кран ости рельсларининг учларида режада ва баландлик бўйича белгилари				1
6	Кран ости рельслари ўқларининг тўсинининг ўқига нисбатан силжиши		кран ости		15
7	Кран ости рельси ўқининг тўғри чизиқдан оғиши				15
8	Кран ости рельси ўқининг синиши				Рухсат этилмайди

3. 
   илова
   

Пўлат конструкция элементларининг ўлчамларидаги рухсат этилган оғишлар

№	Оғишлар	Ўлчамидаги оғишлар, мм
	Фахверка устунлари ва таянчлари
1	«L» ўлчам - пойдевор плитаси товонининг пастки сиртидан ферма, ригель, прогон ва бошқа элементларнинг устун билан маҳкамланиш тешиклари гуруҳигача: «L»≤10м ҳол учун «L»>10м ҳол учун	10 15
2	«L» ўлчам - пойдевор плитаси товонининг пастки сиртидан кран ости консолининг тепасигача: «L»≤10м ҳол учун «L»>10м ҳол учун	5 10
3	Ишчи столчанинг таянч сиртидан элемент устунининг биринчи маҳкамланиш элементигача бўлган ўлчов	1
4	Элемент колонналари билан бирикувчи ўзаро монтаж қилинувчи монтаж тешиклари орасидаги бўлган ўлчов	2
5	Колонна элементларининг эгрилик ўқи	Элемент узунлигининг 1/1000 катталигида, лекин 15 мм дан ортиқ эмас
6	Маҳкамланадиган жойдаги устуннинг кесим юзаси баландлиги	2
7	Худди шундай, бошқа жойларда	10
8	Устуннинг йўналтирувчи элементининг фрезерланган учидан ригель, прогон, тўсинларнинг маҳкамлаш деталларигача бўлган масофа	3
	Фермалар
1	Таянч узелларининг фасонкаларидаги четки монтаж тешиклари орасидаги ферманинг «L» оралиғи ўлчами – ферма столча ѐки таянчга таянганда: «L»≤25м ҳол учун «L»>25м ҳол учун	10 1/2500, лекин 20 мм дан ортиқ эмас
2	Прогонлар, фонарлар ва боғланишлар тешикларининг маркази, бурчаклар токчаси ва ҳ.к. оралиғидаги масофа	3
3	Таянч планкасининг таянч текислигидан (ферма столча, таянч ва ҳ.к. таянган ҳол учун) таянч планкасидаги биринчи монтаж тешигигача бўлган масофа	1
4	Таянчда ферманинг юқориги ва пастки белбоғларининг маҳкамланиш тешиклари орасидаги масофалар	3
5	Боғланишлар орасидаги элементларнинг эгилиш ўқи	Элемент узунлигининг 1/1000 катталигида, лекин 15 мм дан ортиқ эмас
	Тўсинлар
1	Тўсиннинг «L» оралиғи - четки монтаж тешиклари ѐки четки планкаларнинг ташқи сиртидан: «L»≤25м ҳол учун «L»>25м ҳол учун	10 1/2500, лекин 15 мм дан ортиқ эмас
2	Тўсиннинг баландлиги- таянч сиртининг остидан юқори белбоғининг тепасигача	3
3	Прогонлар, фонарлар, боғланишлар ва ҳ.к. нинг маҳкамланиш тешиклари гуруҳлари орасидаги масофа	3
4	Тўсиннинг эгилиши	Элемент узунлигининг 1/1000 катталигида, лекин 15 мм дан ортиқ эмас
	Фахверка, боғланишлар, прогонлар ва ҳ.к.ларнинг элементлари
1	Элемент оралиғини белгиловчи четки монтаж тешиклари оралиғидаги масофа	3
2	Йўналтирувчи элементнинг эгилиши	Элемент узунлигининг 1/1000 катталигида, лекин 15 мм дан ортиқ эмас
3	Элементда маҳкамланиш тешиклари гуруҳлари орасидаги масофа	3

3. 
   илова
   

Пўлат конструкциялар остига ўрнатиладиган пойдеворларни ўрнатишда рухсат этилган оғишлар

№	Оғишлар	Оғишлар ўлчами, мм
1	Устун товонининг бевосита пойдевор сиртига таянган ҳолатида пойдеворнинг таянч сиртидаги оғиши: Баландлик бўйича Оғиш бўйича (бурчак тангенси)	2 0,001
2	Устун товонларининг аввал ўрнатилган металл плитага таянган ҳолатида таянч плитасининг юқориги сирти: Баландлик бўйича Оғиш бўйича (бурчак тангенси)	1,5 1/1500
3	Анкер болтларининг силжиши Конструкция таянчи контурида жойлашмаганда Конструкция таянчи контури доирасида жойлашганда	10 5
4	Анкер болти бир қисмининг заминни устидаги чиқиши	20
5	Анкер болти узунлиги	Фақат ортиқча бўлишига рухсат этилади.

3. 
   илова
   

Ёнғин таъсирида шикастланган металл конструкцияларни баҳолашнинг
белгилари

Ташқи белгилари	Таъсир қилувчи ҳарорат муҳити	Мустаҳкамликка синаш натижаси бўйича	Элементдан фойдаланиш бўйича хулоса	Қаттиқлигини текшириш
Кам деформацияланган, сирти куйинди қатламдан осон тозаланадиган ва қирралари куйган	400-600°С ҳароратда, давомий эмас	Мустаҳкамлик пўлатнинг маркасига мос келади	Чекловсиз ишлатилади	Текширмасликка рухсат этилади
Кам деформацияланган, сиртида куйинди қатлам ҳосил бўлган ва қийин тозаланувчи қатлами мавжуд	700-900°С ҳароратда, давомий эмас	Мустаҳкамлик пўлатнинг маркасига мос келади	Юқори ҳароратда ишлов бериш таъқиқланган ҳолда чекловсиз ишлатилади	Иккиланган ҳолатларда текширилади
Кам деформацияланган ва кўчиб тушувчи қатлам	900°С дан ортиқ ҳароратда, давомий эмас	Мустаҳкамлик 15% камайган	Юк кўтариш қобилиятининг чекланган ҳолда ишлатилади (75% дан кам)	Иккиланган ҳолатларда текширилади
Кучли деформацияланган ва қалин қизиган қатламли	900°С дан ортиқ ҳароратда, давомий	Мустаҳкамлик 30% ва ундан ортиқ камайган	Одатда, ишламайдиган элементлар учун ишлатиш мумкин	Текшириш мажбурий
Кучли деформацияланган, букилишлар, узилишлар, эриган ва қаттиқ куйган жойлар кузатилади.	1400°С атрофидаги ҳароратда, давомий	-	Ишлатишга яроқсиз	-

Эслатма. 1400°С ҳароратнинг доимий таъсири остида пўлат конструкция элементларининг сиртида кўл рангли (ёки кўк, қора рангли) қаттиқ ва мўрт бўлган қобиқ хосил бўлади.

3.