Таълим вазирлиги низомов Шухрат Рашидович

3.44-расм. Ораѐпма балкасининг таянч қисмини кучайтириш.
1-қоплама; 2-кучайтирилаѐтган тўсин; 3-тиқма; 4-бириктириш элементлари.

Бундай қопламанинг кесим юзаси ҳисоблаш орқали аниқланади ва мавжуд тўсин кесимидан каттароқ бўлиши лозим (3.44-расм).

3.45-расм. Ёғоч стропилаларни кучайтириш.

1. 
   кучайтирилаѐтган стропила; 2-янги стропила; 3-қия таянч; 4-шпренгель.
   

Ёғоч конструкциялардаги арзимаган нуқсонларда уларни таъмирлаш чириган ѐки тоза полнинг қисман алмаштириш орқали амалга оширилади. Кучайтириладиган жой антисептикланган бўлиши лозим. Кучайтириш элементлари тош-ғишт термадан рубероид билан ҳимоя
қилинган бўлиши мумкин. Қуйидаги (3.45-расм) расмда ѐғоч стропилларни кучайтириш усуллар кўрсатилган.

9. 
   Бино ва иншоотларни сизот сувлардан ҳимоялаш
   

Дренаж- сизот сувлар сатҳини сунъий пасайтириш учун мўлжалланган қурилмалар тизимидан иборат бўлиб, у узоқ вақт узлуксиз ишлашга мўлжалланади.
Дренаж тизими алоҳидаги канал ѐки дренаж тизимидан иборат бўлиб, қуритувчи тармоқ- қувурлардан, йиғилган сувни олиб кетувчи тармоқлардан, махсус назорат қудуқларидан, насос станциялари ва ҳ.к. ташкил топади.
Конструктив хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда дренаж тизими горизонтал, вертикал ва комбинациялашган, ѐки махсус тур ва конструкцияларга бўлинади.
Амалиѐтда конструктив хусусиятларига кўра қуйидаги дренаж тизимлари қўлланилади:
очиқ дренаж; сизувчи материаллардан иборат бўлган ѐпиқ дренаж; ѐпиқ қувурли дренаж; галереяли дренаж; вертикал дренаж; маҳаллий дренаж.
Булардан қурилиш объектларини қуриш жараѐнида ҳамда бино ва иншоотларни эксплуатация жараѐнида асосан маҳаллий дренаж тармоғи қўлланилади.
Шаҳар ҳудудини мухандислик тайѐргарлиги ишларида, каттароқ жойларда сизот сувларини пасайтиришда бу турдаги дренажлар муҳим рол ўйнамайди. Лекин объектларни қуришда қурилиш ишларига боғлиқ бўлиб, алоҳида объектлар сифатида қўлланилади.
Маҳаллий дренажлар ўзига хос қурилма бўлиб, уларнинг вазифаси иншоотга ѐндош грунтдан сувни олиб, иншоотларни сизот суви
таъсиридан ҳимоялайди. Маҳаллий дренажлар майдонли ва тасмасимон турларга бўлинади. Тасмасимон маҳаллий дренажга, бир нечта мухандислик тармоқлари биргаликда жойлаштириладиган ер ости йирик коллекторларининг дренажларни мисол қилиб келтириш мумкин. Маҳаллий дренажларга йўл конструкцияси замини остидаги дренажларни ҳам киритиш мумкин. Маҳаллий майдонли дренажлар биноларнинг ертўлаларини қуритиш учун ҳам қўлланилади (3.46-расм). Бунда у деворнинг ташқи томонидан ўрнатилиб, бинонинг пойдеворидан юқори қисмини сизот сувларидан ҳимоя қилади. Маҳаллий дренажлар махсус шарт-шароитларни инобатга олган ҳолда лойиҳаланади ва ҳисоб-китоб қилинади.