3.23-расм. Фуқаро ва маъмурий бинолардаги ораѐпма плиталарининг таянч қисмини кучайтириш.
а-столчани тортиш усули билан; б-столчани “шайин” усули билан;
1-ораѐпма плита; 2-ригель; 3-бурчакли столча плитанинг эни бўйича; 4-гайкали тортқич; 5-тешик; 6-бикрликни ошириш учун қўйилган қовурға; 7-таянч қисмига қўйилган пластинка; 8-тортқич тагига қўйиладиган пластинка; 9-пайванд; 10-қоришмали тўшама; 11-бурчакли “шайин”; 12-марказлаштирувчи пўлат пластинка.
Бурчаклар ўзаро гайкали анкер ѐрдамида ригель ѐки деворнинг тепа қисмидан осилган ҳолатда бурчак остида боғланади. Бунда гайкали анкер плитанинг тешигидан қўшимча тешик очиш билан бурчакка боғланади. Гайкали анкер остига девор ѐки ригел устида уларни эзмаслиги учун пластинка қўйилади. Пластинка анкерга пайвандланади.
Ўзаро боғланган бурчакли шайин ѐрдамида плиталар таянчини кучайтириш 3.23- б расмда кўрсатилган. Бу усул ҳам ташкилий жиҳатдан худди олдинги усулга ўхшайди. Бироқ бурчакларни ўзаро боғловчи гайкали тортқич бурчак остида эмас, балки плитани тешиш орқали тўғри тепага,
плитанинг устига чиқарилади. Симметрик томондан ҳам худди шундай бажарилиб, тепага чиққан анкерлар ўзаро яна бурчакли шайин ѐрдамида боғланади.
а)
б)
3.24-расм. Темирбетон тўсинларни кучайтириш.
а-арматурадан тайѐрланган ҳавонларни ўрнатиш; б-арматурадан тайѐрланган ҳавонларни тортиш; 1-тўсин; 2-олдиндан зўриқтирилган арматурадан (ѐки прокатдан) тайѐрланган ҳавон; 3-таянч қисми; 4-тиргак; 5-тортувчи хомутлар.
Темирбетон тўсинларни кучайтиришнинг арматурадан тайѐрланган ховонларни ўрнатиш ѐки уларни тортиш ѐрдамида кучайтириш вариантлари 3.24- расмда кўрсатилган. Кучайтириш элементи бўлган ҳовонлар арматурадан ѐки прокат профиллардан тайѐрланиши мумкин. Бу жуда содда кучайтириш схемаси бўлиб, тўсинни керакли даражада кучайтиришга имконият яратади. Биринчи вариантда (3.24-расм, а) ҳавоннинг иккала учи, тўсиннинг иккала чеккасидаги юқоридаги бурчагига таянган ҳолда ўрта
қисмлар эса тўсиннинг остидан махсус таянчлар ѐрдамида тортилади. Бу усулни “тўсинни ташқаридан арматуралаш усули” дейиш мумкин.
Иккинчи вариант ҳам юқоридаги усул каби амалга оширилиб, ҳавонлар учи анкерли болт шаклида бўлади ва ҳавонни тортиш имконияти пайдо бўлади.
Темирбетон стропил тўсинларни кучайтиришда олдиндан зўриқтирилган ҳавонли тортқичнинг ѐки олдиндан зўриқтирилган ҳавонли тортқичнинг тузилиши ва тўсиннинг бетон билан тўлдириш вариантлари 3.25- расмда келтирилган.
Кучайтириш элементи сифатида олдиндан зўриқтирилган ҳавонли тортқичлар ишлатилади. Улар ҳам арматура ѐки прокат профиллардан тайѐрланиши мумкин. Темирбетон стропил тўсинини кучайтириш юқорида келтирилган темирбетон тўсинни кучайтиришга ўхшаб кетади.
Биринчи вариантда (3.26-расм, а) ҳовонли тортқичнинг иккала учи, стропил тўсиннинг иккала чеккасидаги юқоридаги бурчагига кийдирилган махсус платинкага пайвандланади. Стропил тўсинининг камида иккита жойидан (остки қисмида) тўсиннинг икки тарафидан келувчи параллел ҳовонли тортқичлар тўсиннинг остидан махсус таянчлар ѐрдамида бирлаштирилади.
Иккинчи вариантда эса ҳавонли тортқич стропил тўсинининг иккала тарафидан олдиндан зўриқтирилган арматуралар сифатида тортилиб, стропил тўсинининг тешиклари беркитилади. Темирбетон стропил фермани кучайтиришда олдиндан зўриқтирилган швеллерлар ѐрдамида ферманинг пастки қисмини кучайтириш ҳамда арматура ѐрдамида чўзилувчи ҳавонни кучайтириш вариантлари 3.26-расмда кўрсатилган. Бу ерда кучайтириш элементи сифатида олдиндан зўриқтирилган швеллерлар ишлатилади.
1а)
1
1-1
1
3 2
1
Do'stlaringiz bilan baham: |