Таълим вазирлиги Гулистон давлат университети

5. Ёрдамчи жиҳозлар ҳайдовчи меҳнат шароитини яхшилаш учун хизмат қилади, у барча ускуналар билан жиҳозланган кабинадан иборатдир. Юк автомашинасининг кабинаси яхлит металлдан ясалиб, шамоллатиш, иситиш ва олдинги ойнасини пуфлаш ва ювиш мосламалари билан таъминланган. Иситиш учун радиатордан цилиндрлар головкасига юбориладиган иссик сувдан фойдаланилади. Ташқи ҳаво вентиляция канали орқали киради, иситилган ҳаво олдинги ойнага ва кабинадагилар оёкларига йўналтирилади. Кабинада юмшоқ ўриндиқ ва суянчик ҳамда орқани кўрсатадиган ойна бор. Тракторнинг кабинаси (МТЗ-80 мисолида) геометрик шакл қилиб ясалган ички қопламаси иссиқ ва шовқинни ўтказмайдиган материалдан ишланган, титрашни сўндирадиган резинка амортизаторга ўрнатилган. Кабина каркаси трактор ағдарилганда тракторчини сақлаб қоладиган даражада мустаҳкам қилинган. Ўриндиғини тракторчининг бўйича ва вазнига мослаш мумкин. Шамоллатиш учун кабинанинг юқори томони ва орқа ойнаси очиладиган, кабина эшиклари қулфлаб қўйилади. Кабинада: иккита ойна тозалагич, учта кўзгу, аптечка, термос, кийим иладиган илмоқ ва ҳ. к.лар бор.
Тракторнинг қўшимча ускуналари: двигателии юргазиб юборишдаги иситиш мосламаси, тракторни секин юргизгич, ёнлама ҚОВ, юритма шкив, олдинги ва кейинги ғилдиракларга ўрнатиладиган балласт юклардан иборат. Автомобилнинг қўшимча ускуналари: шатакка олиш мосламаси, таянч илгак қурилмаси лебедка ва ўтағонлигини ошириш мосламаси. Прицепларни ва бошқа автомобилларни шатакка олиш учун юк автомобил рамасига шатакка олиш мосламаси ўрнатилади ва турткиларни юмшатиш учун пружиналар ўрнатилади. Автомобилларда прицепларни шарнирли улаш учун таянч илгак курилмаси ўрнатилади. Унинг тузилиши таянч илгак прицепнинг автоматик уланишини таъминлайди.
Лебедка: юкларни силжитиш, автомобил тиқилиб қолганда унинг ўзини ўзи тортиб чиқариши учун мўлжалланган. Лебедка: трос, тормозли барабал, редуктор ҳамда юритмадан иборат. Автомобилларнинг ўтағонлигини ошириш учун сирпанчиқ йўлларда юришда ғилдиракларга майда бўғинли занжир ўрнатилади.


САВОЛЛАР:

1. 
   Тракторларнинг иш ускуналари деб нимага айтилади?
   

2. Гидравлик ўрнатиш системасининг вазифаси нимадан иборат?
3. Ўрнатма машиналарнинг тиркама машиналардан афзалликлари нимадан
иборат?
4. Қандай қишлоқ хўжалик машиналари тракторнинг ўрнатиш
механизмига 2 ва 3 нуқтали схемада уланади?
5. қувват олиш валининг вазифаси вз турлари?
6. Трактор ва автомобилларнинг қўшимча ускуналарига нималар киради?