Таълим вазирлиги фарғона политехника институти энергетика факультети

Bo‘g‘inga misollar: integratsialovchi RS – zanjir, integratsialovchi operatsion kuchaytirgich.
Nazorat savollari:
1. Proporsional zveno haqida nimalarni bilasiz?
2. Integral zveno haqida nimalarni bilasiz?
3. Differensiallovchi zvenolar haqida nimalarni bilasiz?


10-mavzu Elementar zvenolar va ularning xarakteristikalari Aperiodik, tebranuvchi, konservativ zvenolar va ularning xarakteristikalari.
Reja:
1. Aperiodik zveno.
2. Tebranuvchi zveno.
3. Konservativ zveno.
Tayanch so‘z va iboralar: noinersion bo‘g‘in, inersion bo‘g‘in, differensiyalovchi bug‘in, integrallovchi bo‘g‘in, tebranuvchi bo‘g‘in, kechiquvchi bo‘g‘in, forsirlovchi bo‘g‘in, izodrom bo‘g‘in.


Tebrantiruvchi bo‘g‘in
Bu shunday bo‘g‘inki, unda X kiruvchi katalikning sakrashga uxshash o‘zgarishlarida, chmkuvchi U kattalik so‘nib borayotgan tebranishlar xosil qilib , yangi tashkil etiltgan axamiyatga intilib boradi.


- Bo‘g‘in tenglamasi

Rasm – Tebrantiruvchili bo‘g‘inning vaqt xarakteristikasi bunda T1 – vakt doimiyligi, tebranishlarni so‘nib borishini xarakteristikalaydi;
T 2 × - bu vaqt doimiyligi, ularni tebranishlarini xarakteristikalaydi.
1. Agar T₁/T₂=2 – inersion bo‘g‘in (1 tartibdagi nodavriy bo‘g‘in).

2. Agar T₁/T₂>2– inersion bo‘g‘in (chi tartibdagi nodavriy bo‘g‘in).

3.Agar T₁/T₂<2 tebrantiruvchi bo‘g‘in.
4.Agar T₁/T₂=0 – doimiy ampletudaning so‘nmas tebranishi xosil bo‘ladi

Tebrantiruvchili bo‘g‘innig W(r) sini aniqlash uchununing tenglamasini operativ uslubda yechib olamiz


Bo‘g‘inga misollar: prujinadagi yuk, mayatnik, elektr tebranishli kontur, asbobni o‘lchagich tizimining xarakatlanuvchi qismi ( dempfera-tinchlantiruvchisiz).
Kechiquvchi bo‘g‘in

Rasm 12 – Kechiayotgan bo‘g‘inning vaqt xarakteristikasi.
Bu shunday bo‘g‘inki unda chiquvchi U kattalik kiruvchi X kattalikni darxol emas, balki biroz kechikish bilan aynan xosil qiladi.

W( p) ni xisoblab chiqamiz :

sinusoidal yozuvi kompleks ko‘rinishda