Таълим усуллари таълим технологиясининг таркиби тошкент давлат иқтисодиёт университети

• ТАЪЛИМ УСУЛЛАРИ - ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯСИНИНГ ТАРКИБИ

• ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ИҚТИСОДИЁТ УНИВЕРСИТЕТИ
• Инновацион таълим технологиялари маркази

Таълим усуллари - таълим технологиясининг таркиби

• Таълим технологиясида ўқитиш усулларининг ўрни ва аҳамияти.
• Ўқитиш усулларини таснифлаш.
• 3. Таълим усулларини танлаш омиллари.
• 4. Интерфаол усуллар ҳақида тушунча.

Ўқув топшириқ №1

• Қандай шакллар, усуллар ва таълим воситаларни Сиз биласиз?
• Жуфтликларга бўлининг ва уларни рўйхатини жадвал кўринишида акс эттиришга харакат қилинг

Усуллар	Шакллар	Воситалар

Усуллар	Шакллар	Воситалар
Маъруза Ҳикоя Тушунтириш Йўриқнома бериш Намойиш Кўрсатиш Видеоусул	Маъруза Семинар Амалий машғулот Лаборатория машғулоти Мустақил иш	Диапроектор Графопроектор Доска-блокнот Доска-стенд Флипчарт Видеофильмлар Ёзув тахтасива бошқ.
Китоб билан ишлаш Лаборатория усули Машқ Амалий иш усули Вазиятлар усули	Кундузги Масофавий	Модел,муляжлар График, диаграммлар Намуналар Чизма, схема ва бошқ.
Суҳбат Баҳс Ақлий ҳужум Таълимий ўйин Пинборд Инсерт	Оммавий Жамоавий Гурухларда ишлаш Якка тартибда	Иш варақаси Эслатма Назорат варағи, Ўқув топшириғи Матнлар ва бошқ.
Ўқув лойиҳалар усули Кейс-стади

• Таълим воситалари - ўқув материалини кўргазмали тақдим этиш ва шу билан бирга ўқитиш самарадорлигини оширувчи ёрдамчи материаллар ҳисобланади.

• Таълимнинг техник воситалари (ТТВ) - ўқув материалини кўргазмали намойиш этишга, уни тизимли етказиб беришга ёрдам беради; талабаларга ўқув материалини тушунишларига ва яхши эслаб қолишларига имкон беради.

• Ёрдамчи таълим воситалари (ЁТВ) – графиклар, чизмалар, намуналар ва ҳ.к. бошқ.

• Ўқув - услубий материаллар (ЎУМ) - ўқув материаллар, ўзлаштирилган ўқув материалларини мустаҳкамлаш учун машқлар. Булар талабаларнинг мустақил ишларини фаоллаштиришга ёрдам берадилар.

• Таълимнинг техник воситалари

• Таълим воситалари

• Ёрдамчи таълим воситалари

• Ўқув-услубий материаллар

• Флипчарт

• Доска-стенд

• Доска-блокнот

• Графопроектор

• Диапроектор

• Ёзув тахтаси

• n…

• Видеофильмлар

• Чизма, схема ва бошқ.

• Намуналар

• Модел,муляжлар

• График, диаграммлар

• n…

• Матнлар

• Назорат варағи

• Эслатма

• Иш варақаси

• n…

1. Таълим технологиясида ўқитиш усулларининг ўрни ва аҳамияти

• Метод

• Таълим бериш усули

• юнонча сўздан олинган бўлиб, “Metodos” - бирор нарсага йўл маъносини англатади

• белгиланган таълим бериш мақсадига эришиш бўйича таълим берувчи ва таълим олувчилар ўзаро фаолиятини тартибли ташкил этиш йўли

• Усулларни танлашнинг асосий қоидаси

• Усулларга қўйиладган асосий талаб

• Усул самарадорлигининг асосий мезони

• турлича эмас таълим бериш мақсадига мос келиши

• натижа берадиган, фақат биттасини қўллаш

• белгиланган вазифани ҳал этиш учун уни қўллашнинг мослиги ва тежамкорлиги

• Таълим технологиясини лойиҳалашда усулни онгли танлаш, ҳар бирининг имкониятларини кўра билиш керак

• УСУЛ САМАРАДОРЛИГИНИНГ АСОСИЙ МЕЗОНЛАРИ

• белгиланган вазифаларни ҳал этиш учун уни қўллашнинг мослиги ва тежамкорлиги

• уни қўллашда соддаллик ва осонлик

• нафақат энг яхши натижаларни таъминлаши, балки уларга эришишнинг юқори ишончлилигини таъминлай олиши

• I гуруҳ

• Таълим берувчи: энг кам вақт ичида катта ҳажмдаги ўқув ахборотини етказади ва хотирада қабул қилиш, англаш ва йиғишни ташкиллаштиради

• Таълим олувчилар: хотирага қабул қиладилар, ангалайдилар, йиғадилар, бироқ хатосиз, онгли равишда қайта тикламайдилар

• Ўзаро боғлиқ фаолиятни ташкиллаштириш йўли

• Усуллар гурухи

• Фаолият мазмуни

• Ҳикоя

• Тушунтириш

• Намойиш

• Маъруза

• Видеоусул

• Кўрсатиш

• Йўриқнома бериш

• 2. Таълим усулларини таснифлаш

• Вазиятлар усули

• II гуруҳ

• Таълим олувчилар: бевосита таълим берувчининг бошчилигида таҳлил қиладилар, таққослайдилар, умумлаштирадилар, тайёр намуна бўйича амалий ҳаракатларни бажарадилар

• Лаборатория усули

• Машқ

• Китоб билан ишлаш

• Амалий иш усули

• Таълим берувчи: билимларни ўзлаштириш ва мустаҳкамлаш, янги билимларни қидириш, намуна бўйича ҳаракатларни бажариш малака ва кўникмаларни шакллантириш бўйича таълим олувчилар фаолиятини ташкиллаштиради

• III гуруҳ

• Суҳбат

• Баҳс

• Таълимий ўйин

• Ақлий ҳужум

• Пинборд

• Инсерт

• Таълим берувчи: фақат билимнинг бир қисмини маълум қилади, таълим олувчиларни билимни излаб топиш қадамларини бажаришга йўналтиради, турли муаммоли вазиятларда ўқиш-ўрганиш жараёнини ташкиллаштиради

• Таълим олувчилар: таълим берувчининг кузатуви остида мустақил таққослайдилар, умумлаштирадилар, хулоса қиладилар, баҳолайдилар ва таҳлил қиладилар, муаммоли ҳолатларни ҳал этадилар ва ностандарт топшириқларни ечадилар, мураккаблаш-тирилган шароитдаги амалий ҳаракатларни бажарадилар

• Кейс-стади

• Ўқув лойиҳалар усули

• Таълим берувчи: таълим олувчиларга муаммони, фараз, вазифаларни ифодалашда ёрдам беради ва тезкор бошқаради

• Таълим олувчилар: улар учун янги бўлган муаммоларни ечиш жараёнида билимларни мустақил излайдилар, кутилаётган натижаларга эришишнинг йўл ва воситаларини ўзлари аниқлайдилар

• VI гуруҳ

• Таълим бериш усулларини танлаш омиллари

• Мақсадни белгилаш

• Ўқув ахборот мазмуни хажми ва мураккаблиги

• Таълим бериш усулларини ўқув ахборотини эгаллашларига таъсири

• Таълим олувчилар сони

• Таълим олувчиларни ўқув имкониятлари

• Таълим берувчи ва таълим олувчи ўртасидаги ўзаро муносабатларнинг ҳусусиятлари

• Вақт сарфи

• Таълим бериш шароитлари

• Таълим берувчининг чуқур билимдонлиги ва шаҳсий сифатлари

• 3. Таълим усулларини танлаш омиллари