Ta’lim tizimida kishi boshiga pul ajratish usuli sohani qutqara oladimi?

Kishi boshiga molilyaashtirish xususiy maktablar ishiga ta’sir o‘tkazadimi?
Bugungi kunda mamlakatda davlat maktablarida joy yetishmovchiligi holati mavjud, shuning uchun davlat mamlakatdagi barcha xususiy maktablarda kishi boshiga moliyalashtirish tamoyilini joriy qilish masalasini qo‘rib chiqishi lozim.
Xususiy ta’lim olish imkoniyati tug‘ilsa, ota-onalarda farzandlari bir sinfda 30-40 o‘quvchisi bo‘lgan davlat maktablarida yoki bir sinfda 20 bola o‘qiydigan xususiy maktabda o‘qitish orasida tanlov imkoniyati paydo bo‘ladi. Bir kun kelib davlat ta’lim muassasalari mustaqil sektorning ishlab chiqarish boshqaruviga o‘tishi ehtimoldan uzoq emas deb o‘ylaman.
Bugungi kunda, bu maktablarda ta’lim olish ovqat, qo‘shimcha darslar va “to‘la o‘qish kuni” maktabda bo‘lish rejimida o‘qitish narxi yiliga kamida 16-25 milion so‘mga tushmoqda. Davlat tomonidan ajratiladigan mablag‘, ta’lim olish uchun barcha xarajatlarni qoplamasada, xususan bolalari kun bo‘yi maktabda bo‘ladigan ota-onalar uchun moliyaviy yukni yengillashtiradi. Xususiy maktablar iqtidorli o‘quvchilar uchun ixtisoslashtirilgan o‘quv-ilmiy markaz andozasi kabi maxsus budjet sinflari ochishlari mumkin. Bunday hollarda davlat tomondan amalga oshiriladigan moliyalashtirish farzandlari ilm-fan yoki tillarni chuqur o‘rganishni xohlaydigan, biroq o‘zlarida buning uchun yetarli mablag‘lari bo‘lmagan ota-onalar uchun jiddiy yordam bo‘lur edi.
Shu bilan birga, ota-onalar farzandlari uchun xususiy ta’limni turli sabablarga ko‘ra tanlashadi: bilimlar sifati, bitta hududning o‘zida turli-tuman xizmatlar majmui mavjudligi, bolaning maktabda kuni bilan qolishi, shuningdek o‘quvchilar tarkibi hamdir. Bunga qo‘shimcha ravishda, to‘lovli kuni uzaytirilgan guruh taklif qilish bilan birga, kuni bilan o‘qitadigan xususiy maktab davlat maktabiga muqobil variant bo‘lib, turli seksiyalar/to‘garaklar ham taklif qiladi.
Men ta’limni kishi boshiga moliyalashtirishda xarajatlarning bir qismini davlat o‘z zimmasiga olishining tarafdoriman. Ota-onalar farzandlarini xususiy maktabda o‘qitishga qurblari yetgan holda ham, bolalarning davlat budjetidan keladigan pullarga haq-huquqlari bor. Bir oilada maktab yoshidagi bir necha bola bo‘lsa, davlat subsidiyalari oilaviy budjetga yordam beradi. Ta’kidlash lozimki, ota-onalar o‘z xohishlari bilan tanlab, pulini to‘lab turgan o‘qitish metodikasiga xalaqit bermaslik maqsadida davlatning xususiy ta’limga aralashuvi minimal darajada bo‘lishi lozim.