Ta’lim-tarbiyaning samarali usullari va texnologiyalari

I.2. Ta’lim tizimiga zamonaviy pedagogik texnologiyalarni tatbiq etishning afzalliklari.
Pedagogik texnologiya — ta’lim va tarbiya jarayonida zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo‘lash, texnologik yondashuv asosida ta’lim va tarbiya jarayonining samaradorligini oshirish muammolarini o‘rganadi.
Ta’limning axborotlashuvi yangi axborot texnologiyalarning quyidagi imkoniyatlaridan samarali foydalanish imkonini beradi:
1.Har bir individga ta’lim olish imkoniyatini beradigan ochiq ta’lim tizimi;
2.Bilish jarayonini tashkil etishni o‘zgartirish;
3.Ta’limni axborot-metodik ta’minlashni boshqarishning samarali tizimini yaratish;
4.Ta’lim jarayonida oquvchilarning bilish faoliyatini samarali tashkil etish;
5.Kompyuterlarning o‘ziga xos xususiyatlaridan foydalanish
kompyuter grafikasi va kompyuter modellashtirishi vositasidan foydalanish asosida murakkab biologik va texnik tizim ichidan mikro va makro olamdagi voqealar va jarayonlarni o‘rganish;
katta yoki kichik tezlik bilan o‘tadigan real har xil fizik, ximik, biologik va ijtimoiy jarayonlarni o‘rganishni qulay masshtab va vaqtda taqdim etish.
Bundan tashqari yangi axborot texnologiyalari bir qancha printsipial yangi didaktik vazifalarni yechishga yordam beradi:
O‘quv fanlari bo‘yicha elektron o‘quv vositalarining yaratilishi mazkur fanlarni o‘qitishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatini yanada kengaytiradi. Bu o‘z navbatida, talabalarning mazkur fanlar bo‘yicha bilimlarini chuqur o‘zlashtirishlarining asosiy omili bo‘lib, ta’lim-tarbiya sifati va samaradorligini oshiradi.
II. BOB TA’LIMDA ZAMONAVIY O‘QITISH TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISHNING ILMIY-METODIK ASOSLARI.
II.1. Tanqidiy fikrlashni rivojlantirish texnologiyasining mohiyati.
Tanqidiy fikrlash - bu ma'lumotlarning tahlili, o‘ziga xos talqinni, shuningdek shakllantirilgan xulosalarning amal qilishiga olib keladigan hukm tizimidir. Uning xususiyati shundaki, har kim olingan ma'lumotlar aniqligiga shubha tug'dirishi, ularni qadrlashi mumkin.
Tanqidiy fikrlash texnologiyasining mohiyati xitoy maqolida juda to‘g‘ri berilgan: “Ayting – unutaman, ko‘rsating – eslayman, meni jalb etaman – tushunaman”.
Boshlang'ich maktabda tanqidiy fikrlashni rivojlantirish strategiyasi dunyo, adabiyot, rus tili, matematika fanlarini bilish darslarida qo‘llanilishi mumkin.
Tanqidiy fikrlash texnologiyasi psixologiya, pedagogika, falsafa, adabiyot, adabiyot, adabiyot, adabiyot, adabiyot, boshqa sohalarda, ularning mavqeini belgilash, o‘z lavozimlarini belgilash uchun foydalaniladi.
Tanqidiy fikrlash texnologiyasining asosiy qiymati, ko‘rmaslik va eshitmaslik huquqiga ega emas, taxmin qilishni talab qiladigan, taxmin qilishni talab qiladigan ma'lumotni obyektiv idrok etish qobiliyatidir.
Boshqa afzalliklar qatoriga kiritilishi kerak:
professional yo‘nalish va o‘zini o‘zi belgilash
aniq ustuvorlik tartibi
o‘z qaroringiz va tanlovingiz uchun javobgarlik
qarorlarning oqibatlarini oldindan bilish qobiliyati
aloqa xususiyatlari
barqaror qiymat tizimini shakllantirish.
Zamonaviy pedagogik texnologiyalarning hozirgi kunda shunday turli-tuman ta’riflari mavjudligi natijasida bu masalaning echimini quyidagicha o‘ziga xos usulda hal qilish to‘g‘risida ham taklif bildirilgan. Zamonaviy pedagogik texnologiyalar tushunchasi ko‘p qirrali bo‘lib, unga pedagogik, psixologik, didaktik, tashkiliy, iqtisodiy, ijtimoiy, ekologik va boshqa nuqtayi nazarlardan yondashish mumkin.
Hozir ta’lim-tarbiya sohasida rivojlanib borayotgan yo‘nalishlardan biri - zamonaviy pedagogik texnologiyalarni o‘quv jarayonida qo‘llash bo‘lib, uni amalga oshirish dolzarb vazifalardandir.
Pedagogik texnologiya - pedagogik maqsadlarga erishish uchun foydalaniladigan barcha shaxsiy, uskunali va metodologik vositalarning tizimli yig‘indisini va ularning amal qilish tartibini bildiradi (M.V. Klarin).