Таълим психологияси

«Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» da  ta’lim jarayoniga yangi pedagogik texnologiyalarni kiritish 

ta’kidlanadi.  Pedagogik  texnalogiya  –  bu  ta’lim  jarayoniga  sistemali  yondashuv  bo’lib,  unda  ta’lim 

jarayoning  tashkil  etishda  texnika  va  inson  imkoniyatlari  hisobga  olinadi  va  ularning  o’zaro 

munosabati ta’limning optimal formalari yaratilishiga zamin bo’ladi. 

 

Pedagogik texnologiyalarni quyidagi tarkibiy qismlarga  

bo’lish mumkin 

Ta’lim – tarbiya 

ishtirokchilari 

shaxsiga 

qo’yiladigan 

ijtimoiy talablar. 

Hamkorlik 

faoliyati 

a’zolarining  

kasbiy 

tayyorligi: 

Ta’lim jarayoning 

maqsadi, mazmuni, 

mohiyati, amalga oshirish  

vositalari: 

Ta’lim jarayonini 

differensia-

siyalashtirish: 

Ijodiylik 

 

Prezidentimiz  I.A.  Karimov  aytganidek  –  «Demokratik  jamiyatda  bolalar,  umuman  har  bir 

inson  erkin  fikrlaydigan  etib  tarbiyalanadi».  O’quvchini  mustaqil  ta’lim  olishga  o’z-o’zini 

rivojlantirishga tayyorlash bugungi kun maktabining asosiy vazifasidir. 

1 

Tushuntiruv 

ko`rsatmalili

k metodi 

5 

Tadqiqot 

metodi

 

2 

Reproduktiv 

metodi

 

4 

Qisman 

izlanish 

metodi

 

3 

Muammoli 

ta`lim 

metodi

 

---

 

52 

 

Ta’lim  jarayonida  o’quvchining  mustaqil  ta’lim  olishini  faollashtirish  zarur.  Mustaqil  ta’lim 

masalani  qo’yilishi,  yechish,  o’z–o’zini  nazorat  va  baholashning  yo’llarini  o’quvchi  tomonidan 

tanlanishi va bajarilishi bilan xarakterlanadi. 

 

O’quvchilarda  mantiqiy  tafakkurni  rivojlantirish  uchun  fikrlash  xususiyatlarini  shakllantirish 

zarur.  Fikrlash  operasiyalari  asosida  dars  jarayoni  faollashtiriladi.  Bu  o’qituvchining:  «Nima 

uchun?», «qanday maqsadda?», «Sabablari qanday?», «Natija nima uchun shunday bo’ladi?» singari 

savollarning  muhokamasi  orqali  amalga  oshirilishi  mumkin.  O’qituvchilarni  evristik,  muammoli 

vaziyatlarga tortish, tanqid, gumon holatlarini muhokama qilish, ulardagi muamolarni mustaqil holda 

topish  va  ularni  yechish  uchun  o’z  loyihalarini  tuzish  va  himoya  qilish  o’quvchilar  tafakkurining 

ma’nodor va unumdor bo’lishiga xizmat qiladi. 

 

«Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi»  (1997yil)  ta’lim  muammolari  oldiga  mustaqil  fikrlovchi 

shaxsni shakllantirish muammosini qo’ygandir. 

Prezidentimiz  I.A.  Karimov    ta’kidlaganlaridek:  o’qituvchining  bosh  vazifasi  o’quvchilarda 

mustaqil  fikr yuritish ko’nikmalarni hosil  qilishdan  iboratligini  ko’pincha yaxshi tushunamiz, lekin 

afsuski, amalda, tajribamizda unga rioya qilmaymiz. 

Demaokratik  jamiyatda  bolalar,  umuman  har  bir  inson  erkin  fikrlaydigan  etib  tarbiyalanadi. 

Agar bolalar erkin fikrlashni o’rganmasa, berilgan ta’lim samarasi past bo’lishi muqarar. 

 

Albatta,  bilim  kerak,  ammo,  bilim  o’z  yo’liga.  Mustaqil  fikrlash  ham  katta  boylik.  Hozirgi 

zamon  o’quv  mussasalarining  vazifasi  yosh  avlodni  mustaqil  fikrlashga  o’rgatishdir.  Albatta, 

fikrlashda ham individual farqlar mavjud. Fikrlashni bilish – bu  insonning aqlidir.