Talabasi siddiqova husniyabonuning odam va hayvon fiziologiyasi fanidan qonning asosiy funksiyalari mavzusida yozgan

Mavsumiy stikillik (fasl) amfibiyalar singari faqat yilning issiq davridagina yashasa bo’ladigan zonalarda hayot kechirishga imkon beruvchi moslanishdir. Tropiklarda yashaydigan reptiyalarda aktivlik davri bilan tinchlik davri mavsum sari to’ri tartibda almashinib turmaydi.

Mavsumiy stikillilik – sub tropiklarda yashaydigan sudralib yuruvchilarda kamroq ko’riladi, o’rta mintaqada yashaydiganlarda paydo bo’ladi, bu erda sudralib yuruvchilar qishki uyquga ketadi. Sudralib yuruvchilarning aktivlik davri temperatura sharoitiga qarab cho’ziladi yoki qisqaradi.

Temperatura sharoiti qulay bo’lsa sudralib yuruchilar qishki uyquga kirmasligi mumkin. (agama, gekkon) sudralib yuruvchilar organizmida qishlash uchun zapas oziq moddalar to’planadi va moddalar almashinuvi keskin susayadi. Ovqat kamligi sababli sudralib yuruvchilar yozgi uyquga ham ketadi.

Ovqatlanish – ovqatlarining turiga qarab: hashoratho’rlar, yirtqichlar, o’simlik ho’rlar. Bularning ovqatlanishida eng qizii. Afrikada yashaydigan tuxum ilon (Dasyleptis) faqat qushlarning tuxumi bilan oziqlanadi. Bu ilon bunday oziqlanishga maxsus moslashgan. Bularni tishi deyarli yo’q. Lekin umrtqalarining ostki tomonida o’simtalar mavjud, tuxum qizil o’ngachga o’tayotganda uni teshib qizilo’ngachka kirgach tishlar (o’simtalar) tuxumni teshadi so’ng tuxumning suyuqligi qizil o’ngachka oqib tushadi, tuhum po’choi esa organizmdan tashqariga qoladi.