bratishka,
zamlyak, bratan
undalamlari rus tiliga oid bo`lgan so`zlardir.
Yozuvchi bu so`zlarni personaj nutqini individuallashtirish maqsadida
qo`llaydi. O`zbek tilida bu so`zlar o`rnida qo`llanuvchi so`zlar bor
bo`lsa-da, ularni qo`llamay, yozuvchi o`zini rus tilini yaxshi
biladigan kilib ko`rsatish uchun Shunday ruscha so`zlarni
aralashtirib gapiruvchi kimsalarning xarakterini ochadi.
Ma`lumki, undalamalar tarkibiga ko`ra 3 xil bo`ladi:
1.
Yig`iq undalmalar.
2.
YOyiq undalmalar.
3.
Murakkab undalmalar.
1.
Yig`iq undalmalar
yolg`iz bir so`zdangina tarkib topadi.
Kelinoyi, bir gap bo`ldimi, erta sahardan kelib turibsiz?
(II t, 104-
b.) kabi.
2.
Yoyiq undalmalar
o`ziga oid so`zlar bilan kengayib
keladi. Undalarmaga oid so`zlar aniqlovchi yoki izohlovchi
vazifasida bo`ladi. Bu aniqlovchi yoki izohlovchilar quyidagi so`z
turkumlari orqali ifodalanadi:
a)
sifat:
Men darrov chiqara olmayman, yaxshi yigit.
(II
t, 17-b).
O`, Yosh hamkasbim, ishdagi btuqlar qalay, yaxshimi?
(II t, 199-b)
.
b)
sifatdosh:
Sevar Yorim, bo`ldi bas! Bu damlar qaytmas.
Ko`nglim ko`pni demas, qovoq och bir pas.
(O. Bekmirzaeva, "Kulfi
dil", 27-b).
v) ot: O`, kuyov bola, sal pastroq tushing.
(II t, 188 - b).
Yo`q,
kelisholmaymiz, grajdanin Petrashvili.
(II t, 167-b).
Do'stlaringiz bilan baham: |