Talabalari uchun darslik

7.Hayvonlami klonlasb
Tuzilishi murakkab hayvonlar vegetativ yo‘1 bilan ko‘paymaganligi 
sababli, ulam ing klonini olish yaqin vaqtga qadar m uam m o b o iib
kelgan edi.
1997-yilda A ngliyaning E dinburg shahridagi R oslin in stitutida 
shotlandiyalik olim 
Yan Yilmut 
birinchi bo‘lib gen injenerligi yordamida 
DolU deb nomlangan qo‘zichoqni dunyoga keltirdi. Olim tajribasida afti- 
basharasi qora b o ig a n q o ‘y zotidan oositlar olinib, uning yadrosi 
m ikrotom izgich bilan olib tashlandi. So‘ngra unga afti-basharasi oq 
bo igan qo‘y yelinidan olingan hujayraning yadrosi kiritildi. Hosil b o ig an
su n iy zigota uig‘ochi qo‘yning tuxum yo‘Uda rivojlanib morulla bosqichini 
hosil qilgach afti basharasi qora qo‘yning bachadoniga transplantatsiya 
qilindi. Shunday usul hosil qilingach, 277 zigotadan faqat bittasi embrional 
rivojlanishining barcha stadiyalarini o ‘tab Dolli qo‘zichog‘i tugilishiga 
olib keldi. Tajribaning eng ajoyib tom oni shundaki, tabaqalashgan 
sitoplazma bilan zigotaning yadrosi uyg‘unlashgan holda faoliyat ko‘rsatishi 
shu paytgacha hech kim tom onidan isbotlanilmagan edi. Olim buni 
mumkinligini tajriba orqali isbotlab berdi.

---

16 
- 
rasm. Qoraboshli qo \yga ko ‘chirilgan oq qo ‘yning yelin
hujayrasidan rivojlangan Dolli qo‘zichog4.
Savol va topshiriqlar
1. Genetik injeneriya deganda nimani tushunasiz?
2. Genetik injeneriya qanday m uam m olam i hal etishni vazifa qilib 
qo‘ygan?
3. K o‘chib yuruvchi genetik elem entlar nim a? U qaysi olim lar 
tomonidan ixtiro qilingan?
4. Plazmidalar nima? Ular xromosomalarga nimasi bilan o ‘xshaydi 
va farqlanadi?
5. Restriksion endonukleaza nima? Ularni genetik injeneriyada qanday 
ahamiyati bor?