Talabalari uchun darslik

yoritildi. Endi odamning xulq-atvorini genetik asoslari xususida so‘z
yuritamiz.
Odamlarda musiqa va matematikaga bo‘lgan qobilyati ko‘proq genlar
faoliyatiga bogiiq. Bu qobilyat inson shaxsiy taraqqiyotining ilk erta davrida
namoyon boiadi.
Odamlar xulq-atvorini o ‘rganishda irsiy kasalliklarni kcltiiib
chiqaruvchi mutatsiyalar markaziy o ‘rinda turadi. Hoziigi davrga kelib
odamlarda 5000 ga yaqin irsiy belgilar, kasalliklar o ‘rganilgan. Odamdagi
irsiy kasalliklaming ayrimlari xulq-atvoming o ‘zgarishi bilan aloqador.
Avloddan-avlodga faqat tashqi ko‘rinish, ichki tuzilish, gavdaning katta-
kichikligi bilan bir qatorda, bosh miyaning tuzilishi, aql-idrok, qobiliyat,
kuchli 
iste’dod, 
xotira, 
muloyimlik, yoqimtoylik, qahri 
qattiqlik
kabi belgilarga shaxs ko‘rsatkichlari ham o‘tadi. Har bir odam biosotsial
mavjudot. Uning rivojlanishida ijtimoiy omillar, ta’lim-tarbiya, jamoadagi
odamlaming shaxsga ko‘rsatgan ta’siri katta ahamiyatga ega. Lekin odam
xulq-atvorini faqat taiim-tarbiyaga, jamoa ta’siriga bogiiq deyish mazkur
masalaga bir tomonlama yondashishdan iborat boiar edi. Tashqi muhit
omillari bilan bir qatorda odam xulq-atvorining o kzgarishida irsiy
omillaming roli nihoyatda katta. Masalan, shizofreniyani misol qilsak, u
og‘ir ruhiy kasallik hisoblanadi. Bu kasallikka yoiiqqan be’morlarda
semyqulik, yoshi o ‘tganlarda kam uyqulik, tananing kuchsizlashishi,
yolg‘iz qolish istagi yoki kun davomida ko‘chalarda izg‘ib yurish, seijahllik
namoyon boiadi. Bemorlarda yana gallyutsinatsiyalar «fikrlash buzilishi»
kuzatiladi. 
Ota-ona yoki ulardan birini shizofreniya bilan kasalianishi
tufayli ularning avlodlarida ushbu kasallik 14,2 dan, bir tuxumdan