Talabalari uchun darslik

tiklanishiga sababchi bo‘ladilar. Yuqorida bayon etilgan fikrlar DNK
replikatsiyasi bo‘yicha berilgan rasmlarda o ‘z ifodasini topgan (5-rasm).
1 
2 
3
5
- 
rasm. D N K replikatsiyasining har xil usullari:
1-konservativ (turg‘un); 2-polikonservativ (yarim turg‘un);
3 — dispersion.

---

DNKning yarim konservativ ikkilanishi 
Dj.Uotson 
va 
Ғ.Кпк 
tomonidan
ishlab chiqilgan modelga to ‘g ‘ri keladi. Bu sxemaga ко‘га, D N K
replikatsiyasida purin va pirimidin asoslari o ‘rtasidagi vodorod bog‘lar
uziladi. Polinukleotid zanjir bir-biridan ajraladi. Hosil bo‘lgan har bir
zanjir polim erizatsiya y o ‘li bilan o ‘ziga kom plem entar zanjirni
karioplazmadagi mononukleotidlardan hosil etadi.
4. DNK reparatsiyasi
Tashqi muhit omillari xususan fizikaviy-ultrabinafsha, rentgen, kobalt
nurlar kimyoviy-alkoloidlar va boshqa moddalar hujayraga ta’sir ko‘rsatib
D N K m olekulasini shikastlantirishi mumkin. Buning natijasida
nukleotidlar jufli orasidagi vodorod bog‘lar buzilishi va nukleotidlar o ‘z
o ‘midan qo‘zg‘alishi, parchalanishi mumkin. Agar mazkur mutatsiyalar
unchalik katta bo‘lmasa, ular fenotipda namoyon bo‘lmaydi.Bunga asosiy
sabab hujayrada ana shunday shikastlarni bartaraf etadigan D N K
molekulasini asl holatiga qaytaradigan reparatsion sistema rnayjud bo‘lib,
uning faolligida shikastlangan qism ta’mirlanadi (6-rasm). Genetik
reparatsion sistema alohida fermentlar kolleksiyasidan tashkil topgan.
Shunday fermentlar qatoriga DNK endonukleazalar, DNK polimeraza,
D NK ligaza fermentlari kiradi.
6-rasmning chap tomonida DNKning ayrim qo‘sh zanjirining bir