16.2 – jadval.
O`nlik son
|
Kirish kodi
|
Chiqish kodi
|
F4
|
F3
|
F2
|
F1
|
F0
|
Y2
|
Y1
|
Y0
|
*
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
*
|
0
|
0
|
1
|
2
|
0
|
0
|
1
|
*
|
*
|
0
|
1
|
0
|
3
|
0
|
1
|
*
|
*
|
*
|
0
|
1
|
1
|
4
|
1
|
*
|
*
|
*
|
*
|
1
|
0
|
0
|
Prioritetli shifratorni oddiy shifrator asosida VA qurish mumkin. Buning uchun oldindan «5-dan X» kirish kodini x ,..., x orqali «5-dan 1» kodiga o`zgartirish kerak. Kirishdagi o`zgaruvchi F maksimal prioritetga ega, ya’ni boshqa o`zgaruvchilarga bog`liq emas. Shuning uchun F = x . Har qanday boshqa chiqishdagi o`zgaruvchi x «1» qiymatini qabul qiladi, agarki birorta VA katta kirish yo`liga F , j = (i + 1),3 mantiqiy «1» berilmagan holda F = 1 bo`lgan taqdirda. Ya’ni:
x = F ;
;
;
.
Ko`rsatilgan algoritmni amalga oshiruvchi parallel prioritetli shifratorning sxemasi quyidagi ko`rinishga ega:
U shbu sxemaning afzallik tomoni, barcha kirish yo`llaridagi signal tarqalishini bir xil saqlab turishdir. Kamchiligi esa, ko`p kirish yo`liga ega bo`lgan «YoKI-EMAS» elementlarini qo`llanilishining majburligidir.
10.1-rasm. Shifratorga misol sifatida to`qqizta .kirish yo`liga ega bo`lgan prioritetli shifrator K555IV3 standart mikrosxema misol bo`ladi.
Nazorat savollari:
Shifratorlarning ishlash prinsiplarini aytib bering?
Shifratorlarning chinlik jadvalini tushuntirib bering?
To’g’ri burchakli shifrator sxemasi chizib bering?
Raqamli indikatorni boshqaruvchi shifrator sxemasini chizib bering?
Hisobot mazmuni
Talabalar yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlarni o’qib o’rganib qisqacha xullosa va nazorat savollariga yozma ravishda javoblar yozib hisobot tayorlaydilar.
Laboratoriya ish№ 17
Mavzu: Deshifratorlarni tadqiq etish.
Ishdan maqsad: Deshifratorlar va ularning ishlash printsiplarini o’rganish, Dishefratorning shartli belgilanishi, ko`p pog`onali deshifratorlar bilan tanishish
Nazariy qism
Deshifrator (DCdecoder) - kirish yo`lidagi signallarni faqat chiqish yo`lining bittasiga chiqarib beruvchi EHMlarning uzelidir.
To`la deshifratorda chiqish yo`llari soni m = 2n, bo`lib unda n – kirish yo`llari sonini ifodalaydi. To`la bo`lmagan deshifratorda esa m < 2n.
Ikkita kirish yo`lli birlik aktiv darajali to`la deshifratorning o`tish jadvalini ko`ramiz: 17.1 – jadval.
Kirishsignallari
|
Chiqish signallari
|
X0
|
X1
|
Y0
|
Y1
|
Y2
|
Y3
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
0
|
0
|
1
|
Jadval barcha kirish kombinatsiyalarining chiqish qiymatlarini to`la aniqlaydi.
Keyingi bosqichda har bir chiqish funktsiyasi uchun Karno kartasini tuzish va uning manimizatsiyalashtirilgan ifodasini olish kerak. Lekin, ushbu h olat uchun bu ma’noga ega emas, chunki Y –ning xar bir funktsiyasida Karno kartasi bitta «1» egallagan.
Yuqoridagi jadval asosida quyidagi funktsiyalar o`rinlidir:
;
;
.
Olingan ifodalarni «VA-EMAS» VAda «YOKI-EMAS» elementlar bazisida qurish mumkin.
17.1-rasm. «VA-EMAS» VAda «YOKI- EMAS » elementlar bazisida qurilgan deshifrator
17.2-rasm. Ko`p pog`onali deshifrator
17.3-rasm.Deshifratorning shartli belgilanishi.
Nazorat savollari:
Deshifratorlarning ishlash prinsiplarini aytib bering?
Deshifratorlarning chinlik jadvalini tushuntirib bering?
To’g’ri burchakli deshifrator sxemasi chizib bering?
Raqamli indikatorni boshqaruvchi deshifrator sxemasini chizib bering?
Hisobot mazmuni
Talabalar yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlarni o’qib o’rganib qisqacha xullosa va nazorat savollariga yozma ravishda javoblar yozib hisobot tayorlaydilar.
Laboratoriya ish № 18
Mavzu: Multipleksor tadqiq etish
Ishning maqsadi: Multipleksorlarning ishlash prinsipi, ularning prinsipial sxemasi, sxematik belgilanishini o’rganish
Multipleksor deb chiqishiga maxlumotlarning axborot kirishidan birini ulovchi, boshqaruv qayta ulagichini xosil qiluvchi kombinatsion sxemaga aytiladi. Ulanuvchi kirishning tartib raqami, manzilni kursatuvchi kirishlarga berilayotgan mantiliq satxlar kombinatsiyasi bilan aniqlanadi. Axborot va manzilni ko‘rsatuvchi kirishlardan tashqari, Multipleksor sxemalari ruxsat kirishlariga eta. Ularga aktiv satx, berilganda Multipleksor aktiv xolatga, passiv satx, berilsa, Multipleksor passiv xolatga o‘tadi. Axborot va manzilni kursatuvchi kirishlar xolatlaridan qatxiy nazar chiqishdagi signal uzgarmas qoladi.
Multipleksor- boshqarish signallari (y1, y2)ga mos ravishda kirish signallari (x1, x2, x3, x4) dan birini chiqish (F)ga ulash uchun xizmat qiladi (18.1-rasm).
18.1-rasm. Multipleksor. a) prinsipial sxema, b) sxematik belgisi, v) ishlashi
Axborot kirishlari soni nva manzilni kursatuvchi kirishlar soni m ga mos ravishda Multipleksorlar tuliq va tuliq emas bulishi mumkin. Agar n=2m shart bajarilsa Multipleksor to’liq, agar bu shart bajarilmasa, yahni n<2m bulsa Multipleksor to’liq emas deyiladi.
Multipleksorda axborot kirishlari soni odatda 2, 4, 8 yoki 16 buladi. 18.2 - rasmda invers ruxsat kirishi Ye va tutri chikishga ega bo’lgan 4x1 Multipleksor tasvirlangan. U KR555KSH2 Multipleksor mikrosxemasining yarmini tashkil etadi.
18.2- rasm. 4x1 Multipleksor shartli belgisi.
Bunday Multipleksor chiqish funktsiyasi uchun ifoda quyidagicha yoziladi:
U = X0 - (L A1 )+ X1 • U A1 )+ X2 • A A1)+ x3 (A0 A1 ) » (18.1)
Bu yerda x0, xj, x2u x3 - Multipleksorning axborot kirishlari; A0,Ai- manzilni kursatuvchi kirishlari.Umuman olganda, nta boshkaruv (manzilni kursatuvchi) kirishlar va 2p ta axborot kirishlarga eta bulgan tulik Multipleksor uchunn- kirishli mantiliy funktsiya tuzish mumkin. Xar bir boshqaruv kirishlari kombinatsiyasiga bitta axborot kirishi mos keladi, demak shu kirishga mantiqiy funktsiyaning talab etilgan qiymati beriladi va u Multipleksor chiqishiga uzatiladi.
Multipleksor deb n informattsion kirishdagi signallardan birini yagona chikishga uzatuvchi uzatilayotgan kirishda adresning o’nlik ekvivalent ikkilik adresigani teng kurilmaga aytiladi. Agarda OE chikishga ruxsat berish kirishi mavjud bo’lsa, u xolda kirishda "0" xolat chikishi passiv xolatga (jadvalning oxirgi katori) utkazadi. "4 dan 1" Multipleksorni ko’rib chikamiz, u 4 informattsion kirishva lod4=2 adres kirishga egadir.
Uning umumiy mantikiy tenglamasi quyidagi ko’rinishga tengdir. Y=OE(x0*~a1*~a0+x1*~a1*a0+….) (18.2)
Keltirilgan ifodaning ung tomonidagilarga ikki marta inverlashva uz-uziga utish aksiomalarni kullabY=~(OE x0~a1*~a0+….+OE*x3*a1*a0) (18.3) aniklaymiz. (18.3) ifodaga mos sxema 12.3 rasmda keltirilib, uning shartli belgisi 18.4 rasmda ko’rsatilgan.
18.3-rasm 14.4-rasm
Do'stlaringiz bilan baham: |