Talaba laboratoriya ishning maqsadini va ma’nosini hisobat berish darajasida to’liq o’zlashtirgandan so’nggina, u laboratoriya ishni o’rganishga yuboriladi

Nazorat savollari

1. 
   Hissoblagich haqida tushuncha bering
   
2. 
   Ketma – ketli hisoblagichlarni ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering
   
3. 
   Ayiruvchi hisoblagichlar ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering.
   
4. 
   Ixtiyoriy sanoq moduliga ega bo`lgan ketma-ketlihisoblagichlar ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering.
   
5. 
   Reversiv hisoblagichlar ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering.
   
6. 
   Parallel hisoblagichlar ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering
   

Hisobot mazmuni
Talabalar yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlarni o’qib o’rganib qisqacha xullosa va nazorat savollariga yozma ravishda javoblar yozib hisobot tayorlaydilar.


Laboratoriya ish№ 15.
Mavzu: Integral universial reversiv hisoblagichni tadqiq etish


Ishning maqsadi:
Integral universal reversiv hisoblagichlarni tadqiq etish, ishlash prinsipi va mantiqiy sxemasini o‘rganish.


Uslubiy ko‘rsatmalar
Hisoblagichlar ketma-ket qurilma bo‘lib, kirish yo‘liga berilgan impulslar sonini hisoblash va ularni saqlash uchun xizmat qiladi. Hisoblagichlar quyidagi belgilar bo‘yicha tasniflanadi:
Hisob yo‘nalishi bo‘yicha: yig‘iluvchi; ayiruvchi; reversiv.
O‘tish sxemalarini tashkil etish yo‘li bo‘yicha: ketma-ket o‘tuvchi hisoblagichlar; to‘g‘ridan to‘g‘ri o‘tuvchi hisoblagichlar; parallel o‘tuvchi hisoblagichlar; kombinatsiyalashgan o‘tuvchi hisoblagichlar.
O‘tish koeffisiyenti bo‘yicha: ikkilik; ikkilik-o‘nlik; ixtiyoriy doimiy qayta hisoblash koeffitsiyenti; hisobning o‘zgaruvchan koeffitsiyenti hisoblagichlari va h.k.
Hisoblagichning sinxronizatsiya asosida holatini o‘zgartirishi bo‘yicha: asinxron, sinxron hisoblagichlar.
A
ytaylik, Fⁿ = 0 bo‘lganda reversiv hisoblagich yig‘uvchi sifatida va Fⁿ = 1 bo‘lganda ayiruvchi sifatida ishlaydigan bo‘lsin. U holda kommutatsiya
sxemasining ishlash tartibi quyidagicha bo‘lishi kerak:

bu yerda: Ti-signal(T kirish yo‘lida)

Lekin F boshqaruv signali qiymatining o‘zgarishi kirish signali berilishi bilan hisoblagich holatining o‘zgarishiga olib kelishi mumkin. Noto‘g‘ri o‘tishlarning oldini olish maqsadida F signal faqat α = 0 bo‘lganda uning o‘zgarishini va shu asosda kommutatsiya sxemasining ishlash tartibida quyidagi o‘zgartirishni qabul qilish mumkin:

B
u tartib quyidagi uyg‘onish funksiyasini aniqlaydi:

Unga 15.1-jadval mos keladi. Bu jadvaldan quyidagini hosil qilamiz:

Uch razryadli ketma-ket o‘tuvchi reversiv hisoblagichning sxemasi 15.1-rasmdagi ko‘rinishga ega bo‘ladi.

15.1-jadval




15.1-rasm. Uch razryadli reversiv hisoblagich
Hisobot mazmuni