Tajribalarning ahamiyati

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 5 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
746 
w
www.oriens.uz
June 
2021
 
 
Konversiya standartlari AQShdagi oliy o‘quv yurtlari o‘rtasida farq qilishi 
mumkin. 
Shuningdek, ECTS da kurslarda kreditlarni loyihalash alohida o‘rin egallaydi, 
xo‘sh bu Yevropada qanday amalga oshiriladi? 
1. Talabalarning ish yuki, ya’ni mustaqil shug‘ullanishi: 
ECTS talabalar yukiga asoslangan kredit tizimi sifatida ishlab chiqilgan. Bu 
o‘tgan asrning 80 yillarida Skandinaviya, Gollandiya va Buyuk Britaniyadagi qator 
Yevropa Ittifoqi mamlakatlaridagi o‘zgarishlarga mos edi. Ushbu mamlakatlarda 
(milliy) kredit tizimlari yig‘ish tizimi sifatida tashkil etilgan. Shuning uchun ECTS 
osonlikcha amalga oshirilishi mumkin edi. O‘qitish tizimlarini aloqa yoki o‘qitish 
soatlari soniga asoslanib qurgan boshqa mamlakatlarda amalga oshirish ancha 
murakkablashdi. Dastlab, ushbu mamlakatlarda asosan quyidagi yondashuvdan 
foydalanilgan: kurslarga kreditlar ajratish har bir dars bo‘limi uchun o‘qitish soatlari 
soniga asoslangan. Ushbu yondashuv o‘qitish soatlari soni talabaning ish yukini 
ozmi-ko‘pmi aks ettiradi, degan taxminga asoslanadi. Biroq, amalda bu har doim ham 
shunday emas. Masalan, Italiya va Ispaniyadagi tajribalar shuni ko‘rsatadiki, uzoq 
vaqt davomida ushbu yondashuv qoniqarli emas. Xuddi shu o‘quv yuki turli xil 
o‘quvchilarning yuklariga mos kelishi mumkin. Bir qator mamlakatlarda vaziyat 
murakkablashadi, chunki o‘quv dasturlarining mazmuni katta darajada markaziy 
hukumat darajasida hal qilinadi: o‘qitilishi kerak bo‘lgan fanlarning aniq ro‘yxati 
mavjud. Ushbu yondashuv ancha qat’iy tuzilmalarga olib keladi va kreditlarni 
adolatli taqsimlash muammoli bo‘lib qoladi. 
O‘quv soatlarini emas, balki o‘quvchilarning ish hajmini hisobga olgan holda - 
ish hajmini ajratish uchun asos qilib olgan ayrim mamlakatlar boshqa muammolarga 
duch kelishdi. Bir qator hollarda mavzuning ahamiyati va kurs bo‘limiga ajratiladigan 
kreditlar soni o‘rtasidagi bog‘liqlik to‘g‘risida tushunmovchiliklar yuzaga keldi. 
Amalda mavzuning murakkabligi yoki ahamiyati kredit ajratish uchun asos 
emasligini aniq aytish qiyin. Kreditlar faqat mavzuni o‘rganish va kurs qismini 
muvaffaqiyatli yakunlash uchun zarur bo‘lgan vaqtga bog‘liq. 
2. Talabalarga yo‘naltirilgan va o‘qituvchiga yo‘naltirilgan o‘quv dasturlari 
Ushbu xarakterdagi munozaralar o‘qitishga alohida e’tiborni aks ettiradi. 
Ta’lim tizimlarini ko‘proq o‘qituvchi yoki o‘quvchiga yo‘naltirilgan, deb ta’riflash 
mumkin. O‘qituvchiga yo‘naltirilgan yondashuv, odatda, tegishli o‘qitish obyekti - bu 
individual professor talaba o‘z kursida o‘rganishi kerak, degan fikrga asoslanib, 
vaqtga bog‘liq emas. Talabalarga yo‘naltirilgan yondashuv umumiy o‘quv dasturini 
ishlab chiqishga katta ahamiyat beradi va ayniqsa, bitiruvchining kelajakda 

---