Tajriba ishi-1 texnika xavfsizligi Qoidalari

Mavxum qaynash qatlamning turlari.
a – bir jinsli; b – turli jinsli; v –barbotajli; g-porshenli; d-kanalli.

Turli jinsli qatlamning mavxum qaynash jarayoni uchun qatlamda xar xil o‘lchamli pufakchalar mavjudligi xarakterlidir. Agar, mavxum qaynash soni kichik bo‘lsa, qatlamning turli jinsli ekanligi uning xarakteristikalariga ta’sir etmaydi. Aksincha, haraqatlanuvchi pufakchalar qatlamdagi zarrachalar aralashishini jadallashtiradi. Lekin, K_w o‘sishi bilan qatlamning turli jinsliligi ortadi, ya’ni pufakchalar O‘lchami kattalashadi va qatlam tepa chegarasidan qattiq zarrachalar intensiv ravishda uloqtiriladi. Pufakchalar ko‘ndalang o‘lchami kurilma o‘lchamigacha yiriklashib boradi. Natijada porshenli rejim xosil bo‘ladi (3.39-rasm). Bu rejimda qattiq jism va gaz o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir yomonlashadi.

Agar, nam yoki juda mayda, xamda yopishqoq; zarrachalar mavxum qaynash xolatiga keltirilganda kanalli mavxum qaynash jarayoni paydo bo‘ladi (3.39d- rasm). Kanal xosil kiluvchi qatlamning eng sunggi xolati bo‘lib favvora Qatlam xisoblanadi. Bunda, kurilma o‘ki atrofidagi kanal orqali gaz oqimi qatlamdan otilib chikadi.
Donador-tolali materiallarning mavxum kdynashi. Ma’lumki, Vatanimizning eng asosiy texnik xom - ashyosi - paxta chigitidir. Paxta chigiti ko‘p Qatlamli, notugri shaklli, geterogen sistema bo‘lib, uning yadrosi - kolloid - kapillyar govakli gel, krbigi-yogochsimon tuzilishli va tashki yuzasi - kuyu k paxta tolalari bilan krplangandir.
SHuni aloxida ta’kidlash kerakki, xar bir qatlam o‘zaro fizik - mexaniq va diffuzion — issiqlik xossalari bilan bir - biridan keskin fark kiladi. Umuman olganda esa, paxta chigitini donador sochiluvchan materiallar guruxiga qo‘shib bo‘lmaydi, chunki zarrachalar orasidagi tortishish kuchi donador materiallarnikidan ancha katta va bu guruxga keltirib chikarilgan asosiy qonuniyatlarga bo‘ysunmaydi.
SHuning uchun, ko‘pincha ilmiy tadkikotlar va nazariy taxlil asosida, paxta chigiti aloxida donador - tolali materiallar guruxiga ajratib olindi.
Undan tashqari, paxta chigitining yana bir necha uziga xos xususiyatlari borligi xam unga aloxida yondoshish kerakligini takozo etadi. 3.40-rasmdan ko‘rinib turibdiki, chigitning tukliligi ortishi bilan uning ekvivalent diametri ortadi va keltirilgan zichligi kamayadi.
Bunday murakkab tuzilish va shaklli paxta chigitining shakl koeffitsienta ushbu empirik tenglamadan aniqlanadi [5,6,13]:

f = 1.063 + 5.5∙10^-2O_n