Тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш бош илмий методик маркази

Гуруҳли лойиҳаларни 
ташкил этиш йўллари
 
-шахсий ташаббус, масъул-
ият, фаоллик, тиришқоқлик 
ривожланади; 
-лойиҳа мавзуси муаллиф 
қизиқиши асосида танла-
нади; 
-ишни амалга ошириш ва 
натижаси фақат лойиҳа 
муаллиф фаолиятига боғ-
лиқ; 
-якуний 
баҳо 
муаллиф 
ишининг сифатини тўла 
ёритади. 
Кўпчилик ҳолларда педагоглар гуруҳли 
лойиҳалар юзасидан иш олиб боришни 
маъқул кўрадилар. Гуруҳли лойиҳа 
ишларини бошқариш бир мунча қийин бўлса ҳам, гуруҳли ишлаш нафақат 
ўқув, балким ўзига хос тарбиявий вазифаларни ҳам самарали амалга оширишда 
педагогга ёрдам беради. Лойиҳалаш гуруҳини ўзини шакллантириш жиддий 
вазифалардан ҳисобланади. Унинг қатнашчиларини онгли, фаол, мустақил ва 
масъулиятли бўлиши мақсадга мувофиқдир. Бундан ташқари, гуруҳли 
лойиҳалашни муваффақиятли амалга ошириш учун, қатнашчилар таркибида 
қуйидагилар бўлиши керак: 
“ғоялар генератори”- ўйлаб топувчи, яратувчи; 
“иқтидор”- кўп нарсаларни билувчи; 
“танқидчи”- шубҳаланувчи, текширувчи ва қайта текширувчи. 
Йўлбошчилар ва бажарувчилар ҳам бўлиши лозим. Талабалар ўзаро 
ҳамкорликда, керакли вақтда бошқаларнинг нуқтаи назарларини тушуниши, 

---

120 
ўзининг фикрини ҳимоя қила олиши, умумий мақсадга эришиш учун ўзаро 
келиша олиши ҳамда шу билан биргаликда бошқаларнинг фикрини қабул қила 
олиши ёки қатъиятли бўлишлари керак. 
Ушбу 
шартларнинг 
бажарилишини 
аниқ 
талабалар 
гуруҳида 
мужассамлаштирилиши жуда қийин кечиши мумкин, лекин, лойиҳалаш 
юзасидан 1-курсдан бошлаб мунтазам иш олиб борилса, бир неча йилдан сўнг, 
яъни, 4-курсга келиб, улар гуруҳли лойиҳа ишларини самарали равишда амалга 
ошира оладилар. 
Гуруҳли лойиҳа устидан иш олиб боришнинг яна бир чекловчи омили-улар 
узоқ вақт мобайнида амалга оширилиши мумкин бўлмаслигидир. Талабалар 
ҳамкорликдаги ишларини мустақил йўлга қўя олиши қийин бўлиб, бундан 
ташқари узоқ муддат давомида гуруҳли ишни педагог назорат қилиб бориши 
ҳам осон кечмайди. Шунинг учун гуруҳли лойиҳаларни дарсдан ташқари қисқа 
муддатли лойиҳалар сифатида бажарилиши кўп учрайди. 
Н.Ю. Пахомова ўзининг “Метод учебного проекта в образовательном 
учреждении” номли китобида гуруҳли лойиҳалар юзасидан изланишлар олиб 
бораётган педагоглар ва иштирокчиларнинг ишини қуйидагича белгилайди: