Тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш бош илмий методик маркази



Download 2,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/82
Sana29.04.2022
Hajmi2,41 Mb.
#591854
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   82
Bog'liq
Biologiya-fanlarining-taraqqiyot-tendensiyalari-va-innovatsiyalari

Camillo Golgi

7 июл
ь 
1843
йил, 
Кортено
 — 
21 
январ
ь 
1926
йил, 
Павия
) — италя шифокори ва олими, тиббиёт ва физиология 
соҳасида 
Нобел мукофоти совриндори (1906 йил). 
Гольжи Павия 
университетида таҳсил олади. Университетни тамомлагач неврология соҳасида, 
мияни ўрганди. 
1872 йилда 
Гольжи сурункали касалликлар госпиталига бош 
шифокор бўлади ва одамнинг нерв системасини ўрганади. У нерв 
ҳужайраларида Гольжи аппаратини аниқлади. Малария билан қизиқади, 
лихорадканинг ва ушбу касалликка боғлиқ бўлган паразитларнинг уч хилини 
аниқлайди.


44 
Гольжи узоқ вақт Павия университети ректори бўлди ва Италия 
қироллигининг сенатори бўлган. 
1905 йил 
Россия Фанлар Академиясининг 
муҳбир аъзоси бўлди.
Фридрих Август Иоганн Лёффлер (нем. Friedrich August Johannes 
Loeffler; 24 июнь 1852 йил, Франкфурт — 9 апрель 1915, Берлин) — немес 
бактериологи ва гигиенисти. Тиббиёт биологиясига асос солганлардан бири. 
1891 йил сичқонда тиф бактериясини аниқлади. Бир неча йил Роберт Кох қўл 
остида ишлади ва бир қанча патоген бактерияларни кашфиётларни қилишди. 
Вюрцбург ва Берлинда тиббиёт маълумотига эга бўлди. Ҳарбий шифокор бўлиб 
ишлади. 1888 йил Грайфсвальд университетида профессор. 1901 йилдан 
соғлиқни сақлаш император маслахатчиси бўлиб ишлади.
Одамларда дифтерия бацилласини аниқлади. 1886 йилда чўчқаларда 
чума касаллигини бациллалар, 1891 йилда сичқонларда тиф бацилласини 
аниқлади. 1897 йил Лёффлер ва Фрош уй ҳайвонларида оқсил касаллигини 
бактериялардан ҳам майда ўлчамдаги паразитлар қўзғатишини аниқлади. Бу 
ҳайвонларда дастлабки аниқланган вирус эди. Лёффлер Уленгут билан бирга 
туёқ касаллиги ва оқсил касаллигига қарши иммунирлаш методини ишлаб 
чиқди. Лёффлер Ульвор билан биргаликда 1887 йил «Centralblatt für 
Bactériologie und Parasitenkunde» журналига асос солди
3
.
Иван ПетровичПавлов (14/26.09.1849, Рязань – 27.02.1936, Ленинград), 
Рухоний ойласида туғулган. Русс физиологи, 1904 йил овқат ҳазм қилиш 
механизмини текширишларига Нобель мукофотига лойиқ деб топилган.
Павловнинг асосий илмий изланишлари қон айланиш физиологияси
овқат ҳазм қилиш ва олий нерв системаси. Олим жарроҳлик операциясининг 
янги методини ишлаб чиқди. Ошқозонга алоҳида фастула қўйиб, қизилўнгачга 
ва оғиз бўшлиғи безларига алоҳида фастула қўйиб ошқозон ширасини овқатга 
аралашмаган тоза ҳолда ўрганди. Итларда шартли рефлексни пайдо бўлишини 
ўрганди.
3
By Roland W. Scholz Environmental Literacy in Science and Society: From Knowledge to Decisions. New York, 
USA, 2011; Cambridge University Английский. р.82. 


45 
Владимир Иванович Вернадский (12.03.1863, Петербург – 06.01.1945, 
Москва) – рус олими, академик. Политэконом профессор оиласида туғулди. 
Россиянининг энг нуфузли Петербург классик гимназиясини тамомлади. 
Вернадский европа тилларини ўзи ўрганади ва 15 тилдаги илмий адабиётларни 
ўқий олар эди. Бир қанча мақолаларни инглиз, немис ва франсуз тилларида ёза 
олар эди. Биринчи ўзининг мустақил иши словян тарихини ўгирган. Петербург 
университетини 1885 тамомлагандан сўнг профессор унвонини олишга 
тайёргарлик кўрди.
1926 йил ўзининг «Биосфера» монографиясини нашр этди ва асос 
солди. Вернадский Биосферани биокимёвий жараёнлар борадиган ер қобиғи 
деб атади. Вернадский фикрича инсоннинг фаолияти натижасида биосферада 
ноосфера пайдо бўлишини айтиб ўтади. Вернадский ишлари XX асрда илмий 
қарашларини ўзгартирди. Биогеокимё фани асосчиси. Биринчи бўлиб тирик 
организмларда радиактев жараёнларни ўрганди. Вернадский “Фанлар 
академиясининг Радийни ўрганиш экспедицияси” асосида Урал, Уралбўйи, 
Байкал, Байкалбўйи, Фарғона области ва Кавказ ҳудудларида изланишларга 
бош бўлди. Вернадский ноосфера тушунчасини кенгайтирда яъни унинг 
фикрича ноосфера инсон меҳнати ва илмий фаолияти таъсирида ўзгарган 
биосферадир
4

4
By Roland W. Scholz Environmental Literacy in Science and Society: From Knowledge to Decisions. New York, 
USA, 2011; Cambridge UniversityАнглийский


46 

Download 2,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish