Тафсир илмига кириш. Махсудов Д. Р. Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги. Т

 
3. Машҳур муфассир тобеинлар. 
Макка, Мадина, Куфа, Басра, Шом тафсир мактабларида бир қанча 
тобеинлар тафсир илмида машҳур бўлдилар. Жумладан, Макка тафсир 
мактабида: 
1. Саид ибн Жубайр ибн Ҳишом ал-Асадий ал-Куфий илм ва амалда 
пешво саналган муфассир, фақиҳ, муҳаддис. Абдуллоҳ ибн Аббос (розияллоҳу 
анҳумо) олдига Куфаликлар савол сўраб келганларида: “Сизларнинг 
ичингизда Саид ибн Жубайр борку” деган экан. Айтилишича, талоқ 
масаласини Саид ибн Жубайр, ҳажни Ато, ҳалол ва ҳаромни Товус, тафсирни 
Мужоҳид кўпроқ билган бўлиб, буларни ҳаммаси Саид ибн Жубайрда 
жамланган экан. “Ер юзидаги барча одамлар унинг билимига муҳтож” деган 
гаплар шундан келиб чиққан бўлса керак. Аҳмад ибн Ҳанбал уни 95/714 йилда 
ўлдирилган дейди. Али ибн ал-Мадинийнинг гапларига қаранганда, Саид ибн 
Жубайр Ибн Аббосдан энг кўп тафсир ривоят қилган тобеин саналади. 
 
Саволлар: 
1. Тобеинлар тафсирларининг аҳамияти нималарда? 
2. Тобеинлар тафсирлардаги қандай услублари бор? 
3. Тобеинлар тафсирларининг ўзига хос жиҳатлари нимада? 
4. Машҳур муфассир тобеинлардан кимларни айтиб бера оласиз? 
5. Макка тафсир мактабидаги тобеинларни кимлар? 
6. Мадина тафсир мактаби қандай хусусиятлари бор ва унда 
тобеинларнинг ўрни нималардан иборат? 
7. Ироқ тафсир мактабининг ўзига хос жиҳатлари нималарда акс этади? 
8. Ироқ тафсир мактабининг ривожида тобеинларнинг аҳамияти 
нималарда акс этади? 
 
Мустақил иш мавзулари: 
1. Макка тафсир мактаби давомчилари саналган тобеинлар 

---

62 
тафсирларидан учта мисол келтиринг. 
2. Мадина тафсир мактаби давомчилари саналган тобеинлар 
тафсирларидан учта мисол келтиринг. 
3. Ироқ тафсир мактаби давомчилари саналган тобеинлар тафсирларидан 
учта мисол келтиринг.