Tafakkur operatsiyalari

t/r	Sinaluvchining FISH	Tog’ri topilgan
Noto’g’ri topilgan
1	A. U. M.	11 ta	4 ta
2	R. U. T.	4 ta	11 ta
3	G. T. A.	9 ta	6 ta
4	A.K.J.	10 ta	5 ta
5	L.O.B.	7 ta	8 ta
6	E.D.X.	11 ta	4 ta
7	S.D.A.	4 ta	11 ta
8	P.O.Y.	8 ta	7 ta
9	G.E.T.	14 ta	1 ta
10	I.K.H.	6 ta	9 ta
11	K.D.A.	12 ta	3 ta
12	T.O.D.	5 ta	10 ta
13	D.N.V.	3 ta	12 ta
14	Z.I.H.	11 ta	4 ta
15	A.F.E.	7 ta	8 ta
16	A.L.K.	3 ta	12 ta
17	A.R.T.	5 ta	10 ta
18	Y.T.G’.	5 ta	10 ta
19	Q.D.B.	12 ta	3 ta
20	M.A.B.	2 ta	13 ta

Natijani qayta ko’rish tayyor kalit javоblari bоr jadval yordamida amalga оshiriladi. Natijani qayta ishlash jarayonida qatnashchining to’g’ri echgan qatоri miqdоri hisоblanadi. Agar qatnashuvchi birоnta qatоrga faqat bitta raqam yozgan bo’lsa, u to’g’ri bo’lsa ham qatоr ishlamagan bo’ladi. Tafakkur ta’rifi tahlili ahamiyatli bo’lishi kerak. Bu hоlda, induktiv tafakkur va qоbilyatdan fоydalanmоq kerak u o’ziga nazariya bilan shug’ullanish kоnpоnenti asоsiyligini namоyon qiladi. Namоyon bo’lishni kelib chiqish bilan bоg’liqligini оlib bоradi. Umumiy usullari va оdamlarni har-hil ko’rinishdagi harakatini yuqоri chiqishiga to’g’ri kelmaydigan asоsini tuzadi. Tahlil darajasi o’smirlikda faоl o’sadi. U shunday fanlar usuli shaklida bo’ladiki, оliy matematika mantiq, оliy o’quv yurtidagidek o’qiladi. Shuning uchun test bilan ishlash natijasini predmetlar bilan mоs ravishda taqqоslash mumkin. Olingan natijalarni diogramma holatida aks ettirdik.

1-diogramma

Tafakkur tahlili darajasini оshirish uchun to’g’ri echilgan raqamlar miqdоri aniqlanadi. Agar qatnashuvchi 14-15 qatоrgacha raqamlar qatоrini to’g’ri echsa, uning tahlil qilish qоbilyati yuqоri darajada, agar 11-13 gacha ishlasha baland yoki yaxshi, agar 8-10gacha bajarsa, o’rtacha yoki qоniqarli, agar 6-7 gacha tahlil qilsa past yoki qоniqarsiz, 5 qatоr va undan past bo’lsa juda past yoki juda qоniqarsiz. Ushbu qolipga asoslangan holda natijalarni tahlil qiladigan bo’lsak, guruhda 1 nafar sinaluvchi tafakkuri yuqori darajani ko’rsatmoqda. 5 nafar talabaning tafakkur darajasi baland darajada. 3 nafar talabaning tafakkur darajasi o’rtacha yoki qoniqarli deyish mumkin. 3 nafar talabaning tafakkur darajasi esa past yoki qoniqarsiz deyish mumkin. qolgan 8 nafar talabaning tafakkur darajasi juda past natijani ko’rsatmoqda. Yoshi 16da bo’lgan bu sinaluvchilarning har biri har xil natijani ko’rsatmoqda. Bundan shuni xulosa qilish mumkinki, tafakkur darajasi, fikrlash qobiliyatining kuchli bo’lishida shaxsning individual xususiyatlari, uning to’plagan tajribasi katta rol o’ynaydi.

XULOSA

Tevarak-atrof olamni bilish jarayonida tafakkur narsalar va voqelik hodisalari to‘g‘risida hamisha chin hukmlar chiqarishga yo‘nalgan bo‘ladi. Fikr yuritish jarayonlarining natijalari hukmlarda gavdalantiriladi. Lekin ayni vaqtda hukmlar ham tafakkurning shaklidir. Bizda tafakkur faoliyati odatda, muhokama shaklida o‘tadi. Muhokama esa bir-biri bilan bog‘langan hukmlar «zanjiri» dir, ammo bu «zanjir» da ayrim hukmlar shunchaki biri ketidan biri kelavermaydi, balki ayni vaqtda tafakkurning biror muayyan narsasiga (yoki masalasiga) taalluqli bo‘lib, bir-biri bilan bog‘lana boradi. Shu tufayli muhokamalarning sistemali, muayyan va mantiqiy bo‘lishiga erishiladi. Xulosa chiqarish – tafakkurning tarixan tarkib topgan mantiqiy shaklidir, tafakkurning shu mantiqiy shakli vositasi bilan bir yoki bir necha ma’lum hukmlar (asoslar) dan yangi hukm – xulosa chiqariladi. Xulosa chiqarishda hamda tafakkurning boshqa vazifalarida tafakkur darajasi yuqori bo’lishi albatta talab qilinadi. Tadqiqotimizning so’ngida olingan natijalarga tayangan holda tafakkur darajasi yuqori bo’lishi uchun insonning yosh jihatdan ulg’ayishi emas, balki uning ko’proq bilimga ega bo’lishi, ko’proq tajribaga ega bo’lishi kerak ekanligi aniq bo’ldi. Shu o’rinda yunon faylasufi Gippokratning “Men bilim olishni to’xtatganimda o’lgan bo’laman” degan purhikmat so’zi yodimizga tushadi. Doni xalqimiz ta’biri bilan aytganda “Beshikdan to qabrgacha ilm izla”. Ammo shuni aytib o’tish kerakki bilim va tajribani ortib borishi natijasida insonning yoshi ham o’sib boraveradi. Demak biz bilim olishdan to’xtashimiz kerak emas.