Tadqiqotlari

 
 
b
2
u = umumiy dispersiya bo‘lib, barcha omillar ta’sirida natijaviy belgining 
tebranishini ifodalaydi va u quyidagi formula bilan hasoblaniladi. 
(
)
n
у
у
бу

−
=
2
2
 
 

---

317 
Nazariy korrelyatsion nisbat 0 bilan 1 oralig‘idagi qiymatlarni qabul qiladi. 
Qanchalik 1 ga yaqin bo‘lsa, belgilar o‘rtasidagi bog‘lanish shunchalik zich 
ekanligidan dalolat beradi. 
Korrelyatsion 
nisbatning 
ildizdan 
olingan 
qiymati 
determinatsiya 
koeffitsiyentideb aytiladi va u qaymatdagi formula bilan ifodalanadi: 
бу
б
Д
ух
2
=
 
 
Omil belgi ta’sirida natijaviy belgi tebranishining hissasini ifodalab beradi.
Ko‘p hollarda hisob-kitob ishlarini soddalashtirish maqsadida korrelyatsion 
bog‘lanishlar zichligini aniqlash maqsadida korrelyatsiya indeksidan foydalaniladi: 
2
2
1
бу
Ух
бу
R
−
−
=
 
bu
2
- ux — hisobga olinmagan boshqa omillar ta’siri ostida natija belgi 
tebranishini tasvirlaydi.
bu
2
- natija belgining barcha omillar ta’sirida tebranishini ifodalaydi. 
Korrelyatsiya indeksi 0 bilan 1 oralig‘idagi qiymatlarni qabul qiladi. 
Bu
2
- Ux - dispersiya quyidagi formula yordamida aniqlaniladi: 
(
)
n
у
у
Ух
бу
х

−
=
−
2
2
 
bu yerda, 


−
−
−
=
2
2
)
(
)
(
1
у
у
у
у
R
х
 
Emperik korrelyatsion nisbat nazariy korrelyatsion nisbatn singari aniqlaniladi.
Emperik korrelyatsion nisbat quyidagi formula orqali aniqlaniladi: 
2
2
бу
бу
n
х
=
 
Bu yerda bu
2
– emperik ma’lumotlar dispersiyasi, 

---

318 
2
х
бу
– regressiya emperik chizig‘ini tashkil qiluvchi Ux o‘rtachaning 
dispersiyasi. 
Korrelyatsiya koeffitsiyentiga nisbatan, korrelyatsion nisbat ko‘rsatkichi 
bog‘lanishlar zichligining takomillashgan ko‘rsatkichi bo‘lib hisoblanadi.