Tadqiqot obekti va predmeti: Toshkent viloyati Yuqorichirchiq tumani ekin maydonlari tadqiqot obektidir va dasturiy ta’minotlar, uchuvchisiz apparat va masofadan zondlash natijasida olingan suratlar tadqiqot predmeti hisoblanadi

“TIQXXMMI” Milliy tadqiqotlar universiteti 70722601-Geodeziya va geoinfotmatika mutaxassisligi bo‘yicha magistrant Ubadullayev Abduxalil Abdukarimovichning “Qishloq xo‘jaligi ekinlarni joylashtrish kartasini distension zo’ndlash ma’lumotlari asosida yaratish” mavzusidagi magistrlik dissertatsiyasiga ilmiy rahbar

XULOSASI
O‘zbekiston Respublikasida inson manfaatlari, huquq va erkinlik yuksak qadriyat bo‘lgan ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyotiga asoslangan huquqiy demokratik davlat va fuqarolik jamiyati barpo etish yo‘lidan izchil rivojlanib bormoqda. Jahon bo‘yicha sug‘oriladigan qishloq xo‘jalik yerlarida nazorati, hosildorligini baholash uchun masofadan zondlash materiallari asosida tezkor monitoring olib borish texnologiyalarini takomillashtirish shu kunning dolzarb muammolaridan hisoblanadi. Bu sohada ilmiy va amaliy tadqiqotlarni talab darajasini tashkil etish, buning uchun yangi zamonaviy geoaxborot tizimi materiallarini sinab ko‘rish va keng maydonlarga joriy qilishni talab qiladi. Ushbu muammolarni hal qilish uchun tavsiyalar ishlab chiqish mazkur dissertatsiya ishining dolzarbligini asoslab beradi.

Tadqiqot obekti va predmeti: Toshkent viloyati Yuqorichirchiq tumani ekin maydonlari tadqiqot obektidir va dasturiy ta’minotlar, uchuvchisiz apparat va masofadan zondlash natijasida olingan suratlar tadqiqot predmeti hisoblanadi.
Tadqiqotning maqsadi: - Masofadan zondlash yordamida ekin yer maydonlarini masofadan suratga olish va geoaxborot tizimi dasturlarida monitoring qilishga xizmat qiladi.
Tadqiqot natijalarining ilmiy jihatdan yangilik darajasi: Qishloq ekin maydonlarining monitoring qilish va tahlil qilishni geoaxborot tizimi materiallarini qo‘llash usulini takomillashtirish natijasida quyidagi natijalar kutiladi:

1. 
   Qishloq ekinlari joylashgan obektlarda olib boriladigan umumiy ishlar samarasi ortadi;
   
2. 
   Qishloq ekinlarini joylashtrish va sarf xarajatlari kamayadi shuningdek tahlil qilishni aniqlash bo‘yicha ma’lumotlar bazasi shakllantiriladi.
   
3. 
   Tezkor monitoring olib borish tizimini joriy etish imkoniyati paydo bo‘ladi.
   
4. 
   Mehnat va vaqt sarfi kamayadi, ish sifati xamda mutaxassislarni kasbiy mahorati ortadi.
   

Magistrlik dissertatsiya ishi kirish, uchta bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati hamda ilovalardan iborat.
Birinchi bobda Toshkent viloyati Yuqorichirchiq tumani hududining ekologik, ijtimoiy va iqtisodiy sharoitlarining tavsifi keltirib o‘tilgan. Tumandagi mavjud ekin yer maydonlari va suv xo‘jaligi, qishloq xo‘jaligining iqtisodiy va ijtimoiy sharoitlari yoritib berilgan. Tumanning fermer xo‘jalik obektlari va bu borada hozirda olib borilayotgan islohotlar haqida aniq ma’lumotlar keltirilgan.
Ikkinchi bobida geografik axborot tizimlari, ma’lumotlar bazasini shakllantirish va masofadan zondlash ma’lumotlardan foydalanib, GAT dasturlarida ma’lumotlar bazasini shakllantirishga bag‘ishlandi. Xar bir karta tuzish uchun ma’lumotlar bazasini shakllantirish asosiy omil sanaladi. Shuning uchun mazkur bobni ma’lumotlar bazasini shakllantirish, artibut ma’lumotlar bilan ishlash, aerokosmik manbalar bilan ishlash va ularni GAT dasturlarida qo‘llash bo‘yicha Yuqorichirchiq tumani qishloq xo‘jaligi ekin yerlarining monitoringida yillar kesimida xaritalarini ishlab chiqish uchun atributiv ma’lumotlarini shakllantirilgan.
Uchinchi bobida Toshkent viloyati Yuqorichirchiq tumani qishloq xo‘jaligi ekin yerlarining GATda kartaga olish haqida ma’lumotlar keltirilgan ekin yerlarining tahlil kartalarini yaratishda foydalanadigan turli xil materiallar, shuningdek, qishloq xo‘jaligi yerlarining umumiy ma’lumotlar bazasi shakillantirilib unda ekinlarni joylashtrish nazorati va yer tarkibiy turlari nazorati olib borilishi xaqida so’z yuritilgan.
Magistrlik dissertasiyaning yakunida umumiy xulosalar keltirilgan. Magistrlik dissertasiyada keltirilgan ilova qismi ishning mazmunini boyitishga xizmat qilgan. Unda tuzilgan kartalar, ularni tuzishda foydalanilgan ma’lumotlar dissertasiyaning umumiy mazmuniga mos ravishda tanlanganligini e’tirof etish mumkin.
Shunday qilib, A.A.Ubadullayening 70722601-Geodeziya va geoinfotmatika mutaxassisligi bo‘yicha tayyorlagan magistrlik dissertasiyasi DAK talablariga to‘liq javob beradi va uni a’lo baho bilan baholash hamda muallif magistr darajasini olishga loyiq deb xisoblayman.
“TDTU” Geodeziya va marksheyderlik ishi
Kafedrasi dosenti, (PhD). Allanazarov. O. R.