Tadbirkorlik etikasi va

• 
  Reja:
  
• 
  Tadbirkorlik etikasi va madaniyati
  
• 
  Kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlarining eksport salohiyatini baholash
  
• 
  Kichik biznes va tadbirkorlikni milliy iqtisodiyotning turli tarmoqlarida rivojlanishi tahlili
  
• 
  Istiqbolda kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirishning asosiy yo’nalishlari
  

Tadbirkorlik etikasi va madaniyati Tadbirkorlik faoliyati faqat tadbirkorlikning huquqiy va tashkiliy asoslariga bog’liq bo’lmasdan, u insonlar, o’zining qo’l ostida xizmat qiluvchi mutaxassislar va ishchilar, ayniqsa, chet ellik hamkasblar - biznesmenlar doirasida umumaxloqiy me’yorlarga rioya qilishi bilan baholanadi. Ishdagi muvaffiqiyatning yarmidan ko’prog’i uning odobiga, madaniyatiga, dunyoqarashiga, ishbilarmonlik qoidalarini qay darajada bilishiga bevosita bog’liqdir.
Umuman, tadbirkorlik bu madaniyat. Aytishlariga qaraganda, madaniyatli odam tadbirkor bo’lishi shart, ammo tadbirkor inson madaniyatli bo’lishi lozim.
Arastu o’z zamonida birinchi bo’lib axloq to’g’risida gapirib: *’ Axloq- nimani qilishimiz va nimadan o’zimizni tiyishimiz kerakligini aniqlashimizga yordam beradi ** - degan edi.
Sobiq prezidentimiz I.Karimov axloq tushunchasiga quyidagicha ta’rif berd; “’ Axloq - ma’naviyatning o’zagi. Inson axloqi shunchalik salom-alik, xushmuomiladangina iborat emas. Axloq bu, awalo, insof va adolat tuyg’usi, iymon, halolik degani”.
Sobiq prezidentimiz I.Karimov axloq tushunchasiga quyidagicha ta’rif berd; “’ Axloq - ma’naviyatning o’zagi. Inson axloqi shunchalik salom-alik, xushmuomiladangina iborat emas. Axloq bu, avvalo, insof va adolat tuyg’usi, iymon, halolik degani”.

Darhaqiqat, axloq biz uchun - awalo, insoniy munosabatlarni shuningdek, insonlarning fe 1 atvorlarini, ularning qanchalik maqbul nuqtai nazardan ko’rib chiqishga va baholashga imkon beruvchi bilim sohasidir. Tarraqiy etgan davlatlada, ayniqsa, Yaponiya va AQSHda 1913 yili ishlab chiqilgan bo’lib, unda tadbirkorlik faoliyatini yuritishning asosiy qoidalari qabul qilingan.
Tadbirkorlik madaniyati Tadbirkorlik madaniyati
Tadbirkorlik madaniyati deganda tadbirkor adabi va iqtidori o’rtasidagi dialektik bog’lanish tushiniladi. Bu bog’lanish quyidagi fazilatlar majmuasida o’z aksini topadi:
Adab- aqlning suyanchig’i, barcha fazilatlarning mezoni. Behudaga xalqimizda: ¹■ Aql bilan adab - egizak ", deyishmaydi.
Umuman adab ikki xil bo'ladi:
Hikmat adabi.
Hikamat adabi poklik va tog’ri yo’lga yetaklaydi. Xizmat adabi esa badavlat va obro’ga yetkazadi. Har ikkisi ham ulug’ fazilat bo’lib, biri aziz qilsa ikkinchisi qudratli qiladi. Adab rahbarni aql va axloq egasi bo’lishga vijdonli, or-nomusli, sof ko’ngilli, subutli bo’lishga da’vat etadi. Iymon arabcha so’z bo’lib, lug’aviy ma’nosi - ishonchdir . Adolat bu barcha fazilatlar ichidagi eng oliy fazilatdir.

Kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlarining eksport salohiyatini baholash

• 
  Kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlarining eksport salohiyatini baholash
  

Eksport diversifikatisiyasi, ya’ni xorijga sotilayotgan tovarlar va xizmatlar nomenklaturasining kengayishi, jami eksporda alohida Tovar yoki xizmat turi ulushining katta bo’lishiga barham berilishi, mahsulotlarimiz eksport qilinayotgan mamlakatlar geografiyasini kengaytirish eksport hajmining barqaror bo’lishini ta’minlaydi, milliy iqtisodiyotning tashqi bozordagi salbiy o’zgarishlarga ta’sirchanligi darajasini pasaytiradi. Eksport tarkibidagi bir yoki bir necha tovarlar ulushining sezilarli darajada ortib borishi bu tovarlar narxi pasaygan yoki ularga tashqi talab qisqargan holatlarda eksportchi korxonalarni og’ir axvolga solib qo’yishi mumkin. Buning natijasida eksport hajmining qasqarishi valyuta tushumlarining kamayishi, tashqi savdo balansining yomonlashuvi va korxonalar moliyaviy ahvolining tanglikka yuz tutishiga olib kelishi mumkin. Shuningdek, eksport umumiy hajmining kam sonli davlatlarga bog’lanib qolishi ham qaltis holat hisoblanadi.
Ma'lumotlardan ko’rinadiki, respublikamiz tashqi savdo aylanmasi muttasil o’sib bormoqda.
Xususan, bu ko’rsatkich 2009 yilda 21209,6 mln. AQSh dollarini tashkil etib, 2005 yilga nisbatan 2,23 marta, 2008 yilga nisbatan 0,06 foizga o’sdi. Bu eksport hajmi 2,4 foizga o’sgani holda import hajmining 2,74 foizga kamayishi natijasida ro’y berdi. Ayni chog’da, Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining ta'sirida ko’pchilik mamlakatlarda eksport hajmining keskin qisqarishi kuzatilmoqda. Jumladan, 2009 yilda eksport hajmlarining qisqarishi Rossiya Federatsiyasida 44,2 foizni, Ukrainada 48,7 foizni, qozoqistonda 47,7 foizni tashkil etdi.

• 
  Ma'lumotlardan ko’rinadiki, respublikamiz tashqi savdo aylanmasi muttasil o’sib bormoqda. Xususan, bu ko’rsatkich 2009 yilda 21209,6 mln. AQSh dollarini tashkil etib, 2005 yilga nisbatan 2,23 marta, 2008 yilga nisbatan 0,06 foizga o’sdi. Bu eksport hajmi 2,4 foizga o’sgani holda import hajmining 2,74 foizga kamayishi natijasida ro’y berdi. Ayni chog’da, Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining ta'sirida ko’pchilik mamlakatlarda eksport hajmining keskin qisqarishi kuzatilmoqda. Jumladan, 2009 yilda eksport hajmlarining qisqarishi Rossiya Federatsiyasida 44,2 foizni, Ukrainada 48,7 foizni, qozoqistonda 47,7 foizni tashkil etdi.
  

O’zbekiston eksportining tovar tarkibi 2000-2009 yillar davomida ekport va importni diversifikatsiya qilish, uning tarkibini takomillashtirish borasidagi chora-tadbirlar natijasida mamlakatimiz eksportining tovar tarkibida ijobiy siljishlar ro’y berdi.
Xususan, boshqa tovarlar pozitsiyalari bo’yicha eksport hajmining jadal o’sishi paxta tolasining jami eksportdagi ulushini 2000 yildagi 27,5 foizdan,

2008. 
      yilda 9,3 foizga, 2009 yil yakunlariga ko’ra esa 8,6 foizgacha pasayishiga olib keldi.
      

2000-2009 yillarda respublikamiz importi tarkibida ijobiy siljishlar ro’y berdi. Mamlakatni modernizatsiyalash, texnik va texnologik jihatdan qayta qurollantirish tadbirlarining keng miyosda amalga oshirilishini ta'minlash jami import hajmida mashina va uskunalar importi ulushining jadal o’sishiga olib keldi.
Tashqi savdo aylanmasi, xususan eksportning geografik tarkibida MDH mamlakatlarining ulushi

2008. 
      yil yakunlariga ko’ra 33,9 foizni tashkil etdi. 2009 yilda mamlaktimiz korxonalari eksportining 21,0 foizi Rossiya Federatsiyasi, 7,2 foizi Ukraina, 6,2 foizi qozoqiston hissasiga to’g’ri keldi.
      

• 
  Tashqi savdo aylanmasi, xususan eksportning geografik tarkibida MDH mamlakatlarining ulushi 2009 yil yakunlariga ko’ra 33,9 foizni tashkil etdi.
  

2009. 
      yilda mamlaktimiz korxonalari eksportining 21,0 foizi Rossiya Federatsiyasi, 7,2 foizi Ukraina, 6,2 foizi qozoqiston hissasiga to’g’ri keldi.
      

• 
  Uzoq xorij davlatlariga qilingan eksportning jami eksportdagi ulushi 2008 yilda 65,8 foizni, 2009 yilda esa 66,7 foizni tashkil etdi. Bu mamlakatlar bo’yicha mamlakatimiz eksportining difersifikatsiyalashuv darajasi nisbatan chuqurroq bo’lib, 2009 yil ma'lumotlariga ko’ra faqat Xitoy (9,7%), Shveytsariya (7,9%), Afqoniston (3,3%), Turkiya (3,2%), Eron (2,7%), Germaniya (2,2%), AQSh (1,7%) ning mamlakatimiz eksportidagi ulushi 1 foizdan yuqoridir.
  

Kichik biznes va tadbirkorlikni milliy
iktisodiyotning turli tarmoklarida rivojlanishi.
Kichik biznes va tadbirkorlikni milliy
iktisodiyotning turli tarmoklarida rivojlanishi.
Respublikamizda kichik korxonalar tomonidan
tayyor mahsulotlar ishlab chiqarishning o’sishini
yaratilgan imkoniyatlardan faollik bilan
foydalanish evaziga ta'minlash mumkin. Bizning
hisoblarimizga ko’ra 2015 yilga borib respublika
bo’yicha kichik biznesning ishlab chiqarilgan YalM
hajmidagi ulushini 61,1 foizga etkazish kichik
tadbirkorlik korxonalarining yillik mahsulot
ishlab chiqarishining o’sishi 2,5 foizdan kam
bo’lmagan holatdagina amalga oshadi. Hududlar
bo’yicha mahsulot ishlab chiqarish hajmining
istiqbolda o’sib borish dinamikasini korxonalar
miqdorining o’sib borish holati bo’yicha tahlil
etsak, bu holat qo’shimcha yangi kichik
korxonalarning tashkil etilishi hisobiga amalga
oshadi. Yaratilgan imkoniyatlardan samarali
foydalangan hududlarda yalpi hududiy
mahsulotning yuqori sur'atlar bilan o’sishi
ta'minlanadi. Jumladan kichik korxonalarning • 111 1 • • 1 1 !• • • 1 • • 1 •

• 
  aholining keng tabaqalarini bozor faoliyatiga olib kirish, ulardagi boqimandachilik, iste'molchilik psixologiyasini bartaraf qilish, aholida xususiy tadbirkorlik, kichik biznes faoliyati bilan faol shug’ullanish istagini uyqotish;
  

• 
  - aholining keng tabaqalarini bozor faoliyatiga olib kirish, ulardagi boqimandachilik, iste'molchilik psixologiyasini bartaraf qilish, aholida xususiy tadbirkorlik, kichik biznes faoliyati bilan faol shug’ullanish istagini uyqotish;
  
• 
  - qishloq xo’jaligidagi iqtisodiy munosabatlarni tubdan yangilash, dehqon va fermer xo’jaliklar faoliyatini yanada rivojlantirish hamda ular sonini imkon qadar oshirish, hududlarda kichik korxonalar tashkil etish yo’li bblan vaqtincha ishsiz yurgan kishilarni qo’shimcha ish joylari bilan ta'minlash;
  
• 
  - mintaqada bozor munosabatlari va infratuzilmani jadallashtirish, iqtisodiy raqobatni rivojlantirish uchun shart- sharoitlar yaratish;
  

6- Mavzu: TADBIRKORLIK ETIKASI VA MADANIYATI.

1. 
   Tadbirkor rahbar etikasi.
   

Tadbirkor faoliyati faqat tadbirkorlikning huquqiy va tashkiliy asoslariga bog’liq bo' lmasdan, u insonlar, qo' 1 ostida xizmat qiluvchi mutaxassis va ishchilar, ayniqsa, chet ellik hamkasblari - biznesmenlar doirasida umumaxloqiy me' yorlarga rioya qilishi bilan ham baholanadi. Ishdagi muvaffaqiyatning yarmidan ко' prog’i uning odobi, madaniyati, dunyoqarashi, ishbilarmonlik qoidalarini qay darajada bilishiga bevosita bog’liqdir.
Darhaqiqat, axloq biz uchun - awalo, insoniy munosabatlar shuningdek insonlarning fe' 1- atvorlari, ularning qanchalik maqbul nuqtai nazardan ко' rib chiqish va baholashga imkon beruvchi bilim sohasidir. Taraqqiy etgan davlatlarda, ayniqsa, Yaponiya va AQSHda firmalarning "Etika kodeksi" va biznesmenlarning alohida kasb ustalari guruhdarining "Ishbilarmonlik kodeksi" keng qo'llaniladi. "Biznesmenlarning axloq kodeksi" birinchi marta AQSHda 1913 yili ishlab chiqilgan bo'lib, unda tadbirkorlik faoliyatini yuritishning asosiy qoidalari qabul qilingan. Bu qoidalar yagona asosga jamlangan bo 'lib, ular biznes sohasidagi usul va siyosatni baholash, haqiqat va adolatlilik tushunchalari bilan uygunlashishi belgilangan.

1. 
   Umumiy qoidalar
   

• 
  xususiy mulk muqaddas, daxlsiz va mulkchilikning qolgan barcha shakllari bilan bir qatorda teppa-tengdir;
  

1. 
   Umumiy qoiclalar
   

• 
  xususiy mulk muqaddas, daxlsiz va mulkchilikning qolgan barcha shakllari bilan bir qatorda teppa-tengdir;
  
• 
  tadbirkor - ishchanlik va yaratuvchanlik missiyasining jonkuyaridir. Uning kasbi astoydil faoliyatni, ishlab pul topishni talab qiladi. Bu uning obro' -e' tibori manbaidir;
  
• 
  tadbirkor о' z mehnatining ahamiyatini anglay oladi. U о' z hamkorlaridan ishga mas' uliyat bilan yondashishni talab qiladi va uni qo'llab-quwatlaydi;
  
• 
  xususiy xo' jalik faoliyati ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishiga olib keladi va tabirkorga о' ziga xos majburiyatlar yuklaydi.
  

2. 
   Tadbirkor va davlat
   

• 
  tadbirkor davlat va uning qonunlarini
  

to 'g’ridan-to' g’ri hurmat qilishi na ularga amal qilishi lozim. О' z navbatida, u bunday yondashuvni davlatdan qam talab qilishi kerak.

3. 
   Tadbirkor va mijoz
   

• 
  tadbirkor mijoz manfaatlari, jamiyat, davlat va atrof-muhit uchun zarar keltirmaslikka, unga amal qilishga majburdir;
  
• 
  mijoz manfaatlari davlatning qonun va manfaatlariga zid bo'lgan hollarda tadbirkor bu to 'g’rida mijozlarni ogoh qilishga majburdir;
  
• 
  mijoz manfaatlari va ishlab chiqaruvchilarni tanlash huquqiga egadir. Raqobat yuksak sifat kafolatidir;
  

• 
  tadbirkor mijozni bilmaslik yoki ataylab uni adashtirish, shuningdek, bajara olishga ishonchi bo 'lmagan buyurtalarni qabul qilish xollariga yo' 1 qo' yishi mumkin emas;
  
• 
  va' daga vafo va aniqlik tadbirkorning qimmatli kapitalidir. Qo' 1 berib tasdiqlangan so' z, imzo chekilgan shartnoma kuchiga egadir. Zero, unga binoan majburiy tartibda og’zaki kelishuvni aks ettiruvchi yozma shartaoma rasmiylashtiriladi;
  
• 
  shartaoma munosabatlarini bajarmaslik va yomon sifat tadbirkorning jamiyat va hamkasblari olididaga g’oyat og’ir aybidir, chunki bu tadbirkorinng sharafi, nufuzi va yaxshiga nomiga zarar keltiradi;
  

4. 
   Tadbirkor va yollangan ishchilar
   

• 
  tadbirkor yollangan ishchilarning iqtisodiy manfaatlari va insoniy qadr-qiymatlariga nisbatan barcha mas' uliyatni о' z zimmasiga oladi. U о' z ishchilaridan qonunlarga amal qilishini talab etadi va о' zi ham shunga rioya qiladi;
  
• 
  muayyan huquq va majburiyatlar mavjud qonun doirasida mehnat shartnomalarini tuzish chog’ida aks ettiriladi.
  

5. 
   Tadbirkor va tadbirkorlar ittifoqining boshqa a'zolari
   

• 
  tadbirkorlar ittifoqi a' zolari uchun qonunga muvofiq raqobat majburiydir va axloqning muayyan tamoyillariga amal qilishni talab qiladi;
  
• 
  tadbirkor mijozni bilmaslik yoki ataylab uni adashtirish, shuningdek, bajara olishga ishonchi bo 'lmagan buyurtalarni qabul qilish xollariga yo' 1 qo' yishi mumkin emas;
  
• 
  va' daga vafo va aniqlik tadbirkorning qimmatli kapitalidir. Qo'l berib tasdiqlangan so'z, imzo chekilgan shartnoma kuchiga egadir. Zero, unga binoan majburiy tartibda og’zaki kelishuvni aks ettiruvchi yozma shartaoma rasmiylashtiriladi;
  
• 
  shartaoma munosabatlarini bajarmaslik va yomon sifat tadbirkorning jamiyat va hamkasblari olididaga g’oyat og’ir aybidir, chunki bu tadbirkorinng sharafi, nufuzi va yaxshiga nomiga zarar keltiradi;
  

4. 
   Tadbirkor va yollangan ishchilar
   

• 
  tadbirkor yollangan ishchilarning iqtisodiy manfaatlari va insoniy qadr-qiymatlariga nisbatan barcha mas' uliyatni о' z zimmasiga oladi. U о' z ishchilaridan qonunlarga amal qilishini talab etadi va о' zi ham shunga rioya qiladi;
  
• 
  muayyan huquq va majburiyatlar mavjud qonun doirasida mehnat shartnomalarini tuzish chog’ida aks ettiriladi.
  

4. 
   Tadbirkor va tadbirkorlar ittifoqining boshqa a'zolari
   

• 
  tadbirkorlar ittifoqi a' zolari uchun qonunga muvofiq raqobat majburiydir va axloqning muayyan tamoyillariga amal qilishni talab qiladi;
  
• 
  teng huquqli bo' lmagan sharoitdagi har qanday bozor faoliyati (raqobat) qabul qilingan me' yorlarga zid hisoblanadi. О' z xususiy mahsuloti yoki xizmatlarini raqobatchilar zaifligi hisobiga reklama qilish axloqsizlikka kiradi;
  
• 
  raqobatchilik kurashida tadbirkor siyosiy mansubligi yoki jamiyatdagi gallagan mavqei va afzalliklaridan foydalanishga haqqi yo' q. Tadbirkorlar raqobatchilarnnng mualliflik huquqi yoki patent huquqini tan olishi shart;
  

4. 
   Javobgarlik va ta' qiqlar
   

• 
  tadbirkorlar ittifoqiga a' zolik, har bir tadbirkordan mazkur axloq kodeksiga rioya etilishini talab qiladi;
  
• 
  axloq kodeksiga amal qilmaslik va uning har qanday tamoyillarini buzish, ittifoqdagi muayyan a' zoning a' zoligini to' xtatish uchun asos bo' ladi. Har bir aloqida hoi ittifoq boshqaruvi tomonidan ittifoq a' zosi ishtirokida ко' rib chiqiladi;
  
• 
  qaror ustidan shikoyat qilishga faqat tadbirkorlar ittifoqi seza oldidan imkoniyat mavjud bo 'lib, uni bekor qilish yoki kuchda qoldirish masalasi ко' rilishi mumkin.
  

Tadbirkor madaniyati deganda tadbirkor odobi va iqtidori о' rtasidagi dialektik boglanish tushuniladi. Bu bog’lanish quyidagi fazilatlar majmuasida о' z aksini topadi:

Odob — aqlning suyanchig’i, barcha fazilatlarning mezoni. Bejiz xalqimizda: "Aql bilan odob - egizak", deyishmaydi. Odob - yaxshilik bilan yomonlikning farqini bilish, foyda bilan zarar orasidagi tafovutni anglashdir. Odob vositasida kishi о' z jonini yomon xislatlardan davolaydi, yoqimsiz ayblardan poklaydi, chiroyli fazilatlar bilan bezaydi,
Odob tadbirkorni eng chiroyli xulq bilan qurollantiradi. Natijada aql egalari bunday tadbirkordan har ishda rozi bo' lishadi. Odobli tadbirkor esa kundan-kunga obro' topadi, nufuzi oshadi, ishlari ravnaq topadi.

2. 
   Tadbirkor madaniyati.
   

Insof — adolat va vijdon amri bilan ish tutish tuyg’usi va qobiliyati, barcha, kishilarga munosabatda halollik, to'g’rilik, barobarlik, sofdillik va haqiqatgo’ylikdir. О' zgani о' z о' rniga, shuningdek, о' zini о' zgani о' rniga xayolan qo' yib ко' rish ham insofga kiradi. Yuqorida ta' kidlaganimizdek, to' q ochni, boy kambag’alni, baxtli baxtsizni, tolei baland tolei zabonni, omadli omadsizni, soglom va bemorni о' z о' rniga qo' yib ко' rolsa va aksincha ham xuddi shunday bo 'Isa, olam guliston - insoflilar safi ko'payaveradi.
Insof - har qanday kishining, xususan, rahbar yoki tadbirkorning jamiyat oldida, tevarak atrofidagi kishilar nazarida o'z xatti-harakati bilan ma' naviy mas' uliyatni his etishining ifodasidir.
Hikmat odobi poklik va to' g’ri yo' lga etaklaydi. Xizmat odobi esa badavlatlik va obro'ga etkazadi. Har ikkisi ham ulug’ fazilat bo 'lib, biri aziz qilsa, ikkinchisi qudratli qiladi.
Adolat - barcha fazilatlar ichidagi eng oliy fazilatdir. Adolatparvar tadbirkor yoki rahbarning axloqiy hislatlari bemalol qonun o’rnini bosa oladi. Ulug’ alloma Nasriddin Tusiy ijtimoiy adolatning uch asosiy talabi mavjudligi va jamiyat taraqqiyotini belgilovchi muhim omil ekanini alohida uqtirgan edi:
Adolatning birinchi talabi, aholi turli tabaqalarining o’zaro uyg’un bo’lishini ta’minlashdir.
Adolatning ikkinchi talabi, el-xalqning haq- huquqini teng ta’minlagan holda kishilarni xizmatga tayinlashda shaxsning salohiyati va imkoniyatlaridan kelib chiqish.
Adolatning uchinchi talabi, barchaning teng farovonligini himoya qilish bilan birga bu farovonlikni yuzaga keltirishdagi xizmati va huquqiga qarab, har bir inson o’z ulushini olishga imkon yaratishdan iborat.

3. 
   Tadbirkor rahbar faoliyatining ruhiy- psixologik
   

xususiyatlari.
Bozor iqtisodiyoti sharoiti tadbirkor rahbarlardan tadbirkorlik va ishbilarmonlik, boshqaruv uslublarini takomillashtirishni talab etadi. Voshqarish uslublari, asosan, ongli ravishda muayyan maqsadlarga erishish uchun xizmat qiladi. Ular mohiyati va maqsadiga ko'ra tarbiyaviy, moddiy ragbatlantiruvchi, ma' muriy-tashkiliy turlarga bo' linadi.
Tarbiyaviy uslub, insonning ma' naviy takomillashishi, ruhiyatiga va boshqa ijtimoiy xarakteriga mos ravishda tashkillashtiriladi.

4. 
   Tadbirkor rahbar faoliyatida mojaroli holatlar va ularni
   

hal etish usullari.
Tadbirkor rahbar faoliyatida har xil ziddiyat (konflikt)lar va mojarolar uchrab turadi.
Mehnat shart-sharoitlari, mehnat natijalari, moddiy va ma' naviy ehtiyojlarning qondirilmasligi, mehnatdan qoniqmaslik tufayli tadbirkor rahbar va xodimlar о' rtasida ziddiyatlar va mojarolar kelib chiqadi. Bu erda tadbirkor rahbar bilan xodimlar о' rtasidagi va shaxslararo ziddiyatlarni fikrlash kerak. Bu hollardagi ziddiyatlarning bir necha sabablari mavjud.
Moddiy-texnik sabablar - mehnat vositalari bilan mehnat jarayonlari, shart-sharoitlari о' rtasidagi ziddiyatlar. Asbob-usqsunalar, jihozlar eskiligi uchun mehnat sharoiti yomon, mehnat unumdorligi past va hokazo. Bular xodimlarga g’amxo' rlik qilishga to' siq, moddiy va ma' naviy ehtiyojlar qondirilmasligiga sabab bo'ladi.
Xo' jalik-tashkiliy sabablar - mehnat natijalarini to' g’ri baholamaslik, mehnatni to' g’ri taqsimlamaslik. Bular xodimlarda norozilik tug’diradi.
Ijtimoiy-kasbiy sabablar - xodimlarning bilimi, malakasi va kasb mahoratini nazar-pisand etmaslik, xodimdan о' z о' rnida foydalanmaslik, mehnat qonunchiligiga amal qilmaslik.
Ijtimoiy-demografik sabablar - xodimlarning yoshi, jinsi, millati, ma' lumoti kabi omillarni, oilaviy sharoitlarini inobatga olmaslik.
Kichik biznes va tadbirkorlikni milliy iktisodiyotning turli tarmoklarida rivojlanishi. Kichik biznes va tadbirkorlikni milliy iktisodiyotning turli tarmoklarida rivojlanishi. Respublikamizda kichik korxonalar toinonidan tayyor mahsulotlar ishlab chiqarishning o’sishini yaratilgan imkoniyatlardan faollik bilan foydalanish evaziga ta'minlash mumkin. Bizning hisoblarimizga ko’ra 2015 yilga borib respublika bo’yicha kichik biznesning ishlab chiqarilgan YalM hajmidagi ulushini 61,1 foizga etkazish kichik tadbirkorlik korxonalarining yillik mahsulot ishlab chiqarishining o’sishi 2,5 foizdan kam bo’lmagan holatdagina amalga oshadi. Hududlar bo’yicha mahsulot ishlab chiqarish hajmining istiqbolda o’sib borish dinamikasini korxonalar miqdorining o’sib borish holati bo’yicha tahlil etsak, bu holat qo’shimcha yangi kichik korxonalarning tashkil etilishi hisobiga amalga oshadi. Yaratilgan imkoniyatlardan samarali foydalangan hududlarda yalpi hududiy mahsulotning yuqori sur'atlar bilan o’sishi ta'minlanadi. Jumladan kichik korxonalarning ishlab chiqarish samaradorligini oshirish evaziga istiqbolda ko’zlangan natijalarga erishish ta'minlanadi.
Istiqbolda kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirishning asosiy yo’nalishlari

• 
  Istiqbolda kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirishning asosiy yo’nalishlari
  
• 
  Iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish respublikamizda o’tkazilayotgan iqtisodiy islohotlarning asosiy yo’nalishlaridan biri bo’lib hisoblanadi. Bu esa iqtisodiy raqobatning rivojlanishini, iste’mol bozorini tovarlar va xizmat turlari bilan to’ldirishni, shuningdek, xususiy tadbirkorlarning keng qatlamini yaratishni taqozo etadi. Bularni hisobga olib, bugungi kunda Respublikada quyidagi masalalarni hal qilish lozim:
  

Barcha tashkilotlar, byudjetdan tashqari, ta'sis hujjatlariga muvofiq moliyaviy hisobotni ta'sischilarga, tashkilot ishtirokchilariga yoki mulk egalariga, ular ro'yxatdan o'tkazilgan joydagi davlat statistikasining hududiy organlariga taqdim etadi. Davlat va munitsipal unitar korxonalar davlat mulkini boshqaruvchi organlarga buxgalteriya hisobotlarini taqdim etadilar. Buxgalteriya hisobi boshqa ijro etuvchi hokimiyat organlariga, banklarga va boshqa foydalanuvchilarga Rossiya Federatsiyasi qonunchiligiga muvofiq taqdim etiladi.
Hisobotyili- Rossiya tashkilotlari uchun bu 1 yanvardan 31 dekabrgacha bo'lgan taqvim yili. Yangi tashkil etilgan yoki qayta tashkil etilgan tashkilot uchun - davlat ro'yxatidan o'tkazilgan kundan boshlab keyingi yilning 31 dekabrigacha bo'lgan hisobot davri.
Vaqtinchalik hisobot- bu hisobot yilida ma'lum bir davr uchun hisobot. Oylik hisobot belgilangan manzillarga taqdim etilmaydi, lekin tashkilotning moliyaviy holatidagi o'zgarishlarga tezkor javob berish uchun zarurdir.

I — — i
Hisobot sanasi- hisobot davrining oxirgi kalendar kuni:
2) oylarning oxirgi kunlari- oraliq moliyaviy hisobotlar uchun.
"Hisobot sanasi" ta'rifi moliyaviy hisobotlarni tayyorlash uchun muhim ahamiyatga ega, chunki qiymati xorijiy valyutada ifodalangan aktivlar va passivlar bo'yicha kurs farqining qiymati bunga bog'liq.
Moliyaviy hisobotlarni taqdim etish muddatlari Rossiya Federatsiyasi qonunchiligi bilan belgilanadi.
Moliyaviy hisobot taqdim etilgan sana tashkilot uchun uning tegishlilikka amalda o'tkazilgan kuni yoki pochta tashkilotining muhrida ko'rsatilgan chiqib ketish sanasi hisoblanadi. Agar hisobot sanasi ishlamaydigan kunga to'g'ri kelsa, hisobot berish muddati keyingi birinchi ish kuni hisoblanadi.
Har choraklik hisobotlarni topshirishning oxirgi muddati- chorak tugaganidan keyin 30 kun ichida, yillik -yil tugaganidan keyin 90 kun ichida.

Agar tashkilotning sho"ba va filiallari bo'lsa, o'zlarining moliyaviy hisobotlariga qo'shimcha ravishda ular Rossiya Federatsiyasi hududida va chet elda joylashgan bunday kompaniyalarning ko'rsatkichlarini o'z ichiga olgan konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobotlarni tuzadilar.
Konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobot tegishli tashkilotlar guruhining hisobot sanasidagi moliyaviy holatini va hisobot davridagi moliyaviy natijalarini aks ettiruvchi ko'rsatkichlar tizimidir.
Vazirliklar, idoralarva boshqa federal ijroiya organlari unitar korxonalar uchun yillik konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobotlarni, aktsiyalarining bir qismi federal mulkka tegishli bo'lgan aktsiyadorlik jamiyatlari uchun alohida taqdim etadilar. Ushbu yig'ma hisobot Rossiya Federatsiyasi Moliya vazirligiga, Rossiya Federatsiyasi Iqtisodiyot vazirligiga va Rossiya Federatsiyasi Davlat statistika qo'mitasiga quyidagi muddatlarda taqdim etiladi:
Konsolidatsiyalangan yillik moliyaviy hisobot tashkilotlar tomonidan ixtiyoriy asosda tuzilgan yuridik shaxslar birlashmasi ularning ta'sis hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda va muddatlarda taqdim etiladi.

2 aprel (dushanba)gacha, shu jumladan, tashkilotlar ro'yxatdan o'tgan joydagi soliq organiga moliyaviy hisobotlarni taqdim etishlari kerak (). Soliqlar va yig'imlarni to'lashning boshqa muddatlarini o'tkazib yubormaslik, shuningdek soliq deklaratsiyasi va hisob- kitoblarni topshirish uchun xatcho'plarni qo'yishni tavsiya etamiz.
Eslatib o'tamiz, soliq to'lovchi tashkilotning joylashgan joyidagi soliq organiga yillik buxgalteriya (moliyaviy) hisobotlarini hisobot yili tugaganidan keyin uch oydan kechiktirmay taqdim etishi shart, agar tashkilot 402- sonli Federal qonuniga muvofiq. 2011 yil 6 dekabrdagi FZ "" (keyingi o'rinlarda - 402-FZ-sonli Qonun) hisobni yuritish shart emas yoki kalendarning hisobot (soliq) davrlari uchun soliqlar va yig'imlarni to'lash majburiyatiga ega bo'lmagan diniy tashkilotdir. yil ().
tomonidan umumiv qoida. moliyaviy hisobotlar 31 martgacha taqdim etiladi, ammo 2018 yilda hisobot kuni dam olish kuniga (shanba) to'g'ri kelganligi sababli, hisobot berishning oxirgi muddati, hisobga olingan holda, keyingi ish kuniga - 2 aprel (dushanba) ga ko'chirildi.
Soliq organlariga hisobot berish bilan bir vaqtda - 2 aprelgacha - tashkilotlar Rosstatga 2017 yil uchun yillik buxgalteriya (moliyaviy) hisobotining majburiy nusxasini, shuningdek, agar u majburiy auditdan o'tkazilishi kerak bo'lsa, u bo'yicha auditorlik xulosasini taqdim etishlari kerak ().

E'tibor bering, buxgalteriya hisobi yakka tartibdagi tadbirkorlar va unga aloqador shaxslar tomonidan yuritilmasligi mumkin xususiv amalivot. - Rossiya Federatsiyasining soliqlar va yig'imlar to'g'risidagi qonun hujjatlariga muvofiq daromadlar yoki daromadlar va xarajatlar va boshqa soliq solish ob'ektlari yoki tadbirkorlik faoliyatining ma’lum bir turini tavsiflovchi jismoniy ko'rsatkichlar hisobini yuritgan taqdirda. Shuningdek, Rossiya Federatsiyasi hududida joylashgan xorijiy davlat qonunchiligiga muvofiq tashkil etilgan tashkilotning filiali, vakolatxonasi yoki boshqa tarkibiy bo'linmasi buxgalteriya hisobidan ozod qilinadi - agar Rossiya Federatsiyasi soliq to'g'risidagi qonun hujjatlariga muvofiq va yig'imlar, ular ko'rsatilgan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda daromadlar va xarajatlar va boshqa soliq solish ob'ektlari hisobini yuritadilar ().
Moliyaviy hisobotlarni tuzishda qanday qoidalarga rioya qilish kerak? "Buxgalteriya hisobi (moliyaviy) hisobotlari” materialidan bilib oling "Yechimlar ensiklopediyalari. Buxgalteriya hisobi va hisoboti" GARANT tizimining Internet versiyasi. 3 kun bepul oling!
O'z navbatida, "Skolkovo" innovatsion markazi doirasida tadqiqot, ishlanmalar va tijoratlashtirishni amalga oshirish loyihasida ishtirok etuvchi kichik biznes, NNT va tashkilotlar uchun soddalashtirilgan buxgalteriya hisobi usullari, shu jumladan soddalashtirilgan buxgalteriya (moliyaviy) hisoboti taqdim etiladi (). Ba'zi istisnolar ichida.

1Adolat bu barcha fazilatlar ichidagi eng oliy fazilatdir.

• 
  Adolatning birinchi talabi, aholi turli tabaqalarining o’zaro uyg’un bo’lishini ta’minlashdir.
  
• 
  Adolatning ikkinchi talabi, el-ulusining haq-huquqini teng ta’minlagan holda kishilarning xizmatga tayinlashda shaxning salohiyati va imkoniyatlaridan kelib chiqish.
  
• 
  Adolatning uchinchi talabi, barchaning teng farovonligini himoya qilish bilan birga bu farovonlikni yuzaga keltirishdagi xizmati va xuquqiga qarab, har bir inson o’z ulushini olishga imkon yaratishdan
  

ihnrat