«tabiyot fanlari» fakultеti «gеografiya va uni o’qitish mеtodikasi» kafеdrasi

Mavzuning  dolzarbligi.  Mamlakat  ishlab  chiqarish  kuchlarini  mintaqaviy 

jihatdan oqilona joylashtirish  mintaqaviy siyosatning  ustuvor  yo‘nalishlaridan biri 

bo‘lib  hisoblanadi.  Mintaqalar  o‘zlarining  geografik  va  ishlab  chiqaruvchi 

kuchlarining  joylashuvi,  tabiiy-iqtisodiy  salohiyatlari  bilan  bir-biridan  ajralib 

turadi.  Tabiiy-iqtisodiy  salohiyat  mamlakat  ishlab  chiqarish  kuchlarini 

joylashtirishda  muhim  asos  bo‘lib  xizmat  qiladi.  Binobarin,  mintaqalar  tabiiy-

iqtisodiy  salo-hiyatidan  samarali  foydalanish  mamlakat  iqtisodiyotining  barqaror 

rivojlanishini ta’minlash, aholi turmush darajasini oshirishning muhim shartlaridan 

biridir.  

O‘zbekiston 

Respublikasi 

Prezidenti 

I.A.Karimov 

ta’kidlaganidek: 

”O‘zbekiston jahon  hamjamiyatida  munosib o‘rin egallash, o‘z xalqining tinchligi 

va  farovonligini  ta’minlashga  intilayotgan  boshqa  davlatlar  qatori  hozirgi  shiddat 

bilan o‘zgarib borayotgan  murakkab davr  o‘rtaga  qo‘yayotgan talab  va savollarga 

to‘liq javob beradigan, aniq va ravshan, har tomonlama puxta o‘ylangan strategiya 

va o‘z  harakat dasturiga ega bo‘lishi zarurligini  hayotning o‘zi taqozo etmoqda”

1

. 

Bu  fikrlar  Respublika  mintaqalariga  ham  tegishli  bo‘lib,  ular  manfaatlarining 

o‘zaro  uyg‘unlashuvini  ta’minlaydigan,  mavjud  tabiiy-iqtisodiy  imkoniyatlarni 

hisobga  oladigan  iqtisodiyotni  oqilona  tarkibini  shakllantirishga  qaratilgan 

strategiyani ishlab chiqish bugungi kunning dolzarb vazifasi ekanligini isbotlaydi.  

Mustaqillik  yillarida  O‘zbekistonda  iqtisodiyotning  mintaqaviy  tarkibini 

shakllantirish  hamda  ularning  salohiyatidan  samarali  foydalanish,  ishlab 

chiqarishni  rivojlantirish  va  davlat  tomonidan  tartibga  solish  bo‘yicha  qator 

tadbirlar  amalga  oshirildi.  Mamlakatimizda  aksariyat  mintaqalarning  mavjud 

salohiyatlarini  hisobga  olgan  holda,  hududlarning  ijtimoiy-iqtisodiy  strategik 

rivojlantirish  dasturlari  ishlab  chiqilmagan.  Yirik  tabiiy-iqtisodiy  salohiyatga  ega 

bo‘lgan  Qashqadaryo  viloyatining  uzoq  muddatga  mo‘ljallangan  strategik 

yo‘nalishlarini  ishlab  chiqish  ham  davr  talabi  bo‘lib  qolmoqda.  Katta  tabiiy-

iqtisodiy salohiyatining mavjudligiga qaramasdan, viloyatda aholi turmush darajasi 

                                                

1

 Karimov I.A. O‘zbekistonning 16 yillik mustaqil taraqqiyot yo‘li. Toshkent, “O‘zbekiston” 2007. -B.43. 

---

 

4

ko‘rsatkichlari past. Shu boisdan  viloyatning tabiiy-iqtisodiy salohiyatini barqaror 

iqtisodiy rivojlantirish dasturi bilan o‘zaro majmuaviy bog‘lash zarur vazifadir.  

Yuqoridagilardan  kelib  chiqib,  Qashqadaryo  viloyatida  barqaror  iqtisodiy 

o‘sishga  erishish  uchun  mavjud  tabiiy-iqtisodiy  salohiyatni  hisobga  olgan  holda 

samarali  iqtisodiy  rivojlanish  strategiyasi  va  uni  amalga  oshirish  mexanizmlarini 

ishlab chiqish dolzarb ahamiyat kasb etmoqda.