«tabiyot fanlari» fakultеti «gеografiya va uni o’qitish mеtodikasi» kafеdrasi

II.BOB.    JANUBIY  MINTAQA  XUDUDLARINING 

IQTISODIY TAVSIFI. 

            Qashqadaryo  viloyatining  iqtisodiyoti  rivojlanib  borayotgan  agrar-industrial 

yo’nalishga  ega.  Yaqin  kelajakda  uning  industrial-agrar  xususiyatini  olishiga  tegishli 

imkoniyatlar  mavjud.  Hozirgi  vaqtda  viloyat  yuksak  iqtisodiy  salohiyatiga  molik 

bo’lgan  mintaqalardan  biri  hisoblanadi,  u  respublika  milliy  iqtisodiyotida  o’ziga  xos 

“lokomotiv” vazifasini bajaradi.  

 

2.1.

 Qashqadaryo viloyati sanoat rivojlanishining umumiy tavsifi. 

 

Qashqadaryo  Qashqadaryoda  neft-gaz,  tog’-kon  kimyosi,  paxta,  g’alla, 

chorvachilik mahsulotlarini yetishtirish yaxshi rivojlangan. Xususan, neft va gaz, paxta 

va g’alla yetishtirishda u mamlakatimizda birinchi, kimyoviy mahsulotlar (polietilen va 

b.) hamda chorvachilik bo’yicha ham oldingi o’rinlarning birini egallaydi. 

2010  yil  yakunlariga  ko’ra,  mintaqa  yalpi  hududiy  mahsulotining  40,7  foizini 

sanoat ishlab chiqarish ta’minlagan (2009 yilda – 46,1 %). Qishloq xo’jaligining ulushi 

18,4  %,  qurilishniki  7,0;  transport  va  aloqa  YaHM-ning  4,5  %,  savdo  va  umumiy 

ovqatlanish  4,3  foizini  ta’minlaydi.  Boshqa  hududlarda  bo’lganidek,  bu  yerda  ham 

bozor  islohotlariga  katta  e’tibor  berilmoqda.  Ammo  viloyat  sanoatini 

xususiylashtirish  va  davlat  tasarrufidan  chiqarish  o’ziga  xos  xususiyatga  ega. 

Sababi  sanoatning  asosan  yoqilg’i-energetikaga  ixtisoslashganligi,  ya’ni  strategik 

ahamiyat kasb etishi tufayli nodavlat sektori bu sohada nisbatan pastroq. 

2010  yilda  kapital  qo’yilmalarning  eng  katta  qismi  Muborak  (28,0  %) 

Mirishkor  (16,9  %)  va  tumanlariga  to’g’ri  kelgan.  SHuningdek,  G’uzor  (12,3  %) 

tumani  va  Qarshi  shahrining  (11,0  %)  investitsion  salohiyati  ham  yuqoriroq 

bo’lgan. Eng so’nggi yillarda Dehqonobod tumanida respublikamizda yagona kaliy 

zavodini  qurish  munosabati  bilan  bu  hududga  yo’naltirilgan  investitsiya 

mablag’lari  ham  ortib  bormoqda  (7,7  %).  SHu  bilan  birga,  CHiroqchi,  Kasbi, 

---

 

27

Qamashi,  Kitob  qishloq  tumanlarida  2010  yilda  tahlil  etilayotgan  ko’rsatkichlar 

ancha past bo’lgan.