Tabiiy tolalar

O’RAMALAR HISOBI

To’qima ishlab chiqarish korxonasi omboriga xom ashyo ko’nussimon yoki silindrsimon o’ramalarda keladi. O’ramalarning xajmini, unga o’raladigan ipning muvofiq uzunligi va og’irligini aniqlashdan maqsad chiqindi foizini kamaytirish, sarflanayotgan ip uzunligini chiqarilayotgan to’qima bo’ylab uzunligiga moslashtirishdan iborat. O’ramalar xisobida bobina, tandalash g’altagi va to’quv g’altagining muvofiq uzunligi, muvofiq og’irligini aniqlash xisoblari bajariladi.

I. To’quv g’altagi hisobi

D_g

1. 
   To’quv g’altagining o’lchamlari:
   

D_h=D_g-/2÷3/sm=80-2=78 sm
bu yerda:
H-gardishlar oralig’i, sm H=189 D_g-gardish oralig’i, sm D_g=80 D_h-o’ram diametri, sm D_h=78 D_o’z-o’zak diametri, sm d_o’z=15

2. 
   O’ramdagi ip xajmi
   

3. 
   G’altakdagi iplarningog’irligi
   

bu yerda:
=0,50 - o’rash zichligi
V- o’rama xajmi
Adras, xon atlas, beqasam, banoras va shular turkumidagi to'qimalar abrli to'qimalar deyiladi. Abrli gazlamalarni o’ziga xos tamonlari shundaki tanda iplarning uzunligini o’rilish naqshini rapportidagi va sirtidagi naqshdan qabul qilamiz.Shuning uchun L_T=400
4)To’quv g’altagidagi ipning maksimal uzunligi

4. 
   
   To’qima bo’lagiga sarflanadigan tanda ipining uzunligi
   

=53m

5. 
   G'altakdan olinadigan bo'laklar soni(kam tomongayaxlitlanadi).
   

6. 
   To’quv g’altagidagi tanda iplarining muvofiqog’irligi
   

O’rama nomi	O’rama xajmi, sm^3	O’ramadagi ipni maksimal uzunligi, m		O’ramadagi ipni muvofiq uzunligi, m	O’ramadagi ipni mak- simal og’ir- ligi, kg	O’ramadagi ipni muvofiq og’irligi, kg	O’ramning Nisbiy Zichligi, Gr/sm
To’quv g’altagi	869270,5	400		400	434,63	25,11	0,50
Tanda Bobinasi	6233,9	118450		118400	2,369	2,368	0,38
Arqoq Bobinasi	6233,9	99720		-	2,493	-	0,40

Tanlangan dastgohlar xarakteristkasi
Sifatli to’qima ishlab chiqarish ko’p jihatdan texnologik jarayonlarni qanday tanlanishiga bog’liq bo’ladi. Bundan tashqari ishlab chiqarilayotgan to’qimaning sifati to’quvchilikka keltirilayotgan iplar sifatiga ham bog’liqdir.
Pnevmomexanik yigiruv mashinasidan silindrik bobinada iplar olinadi. Omborga keltirilgan iplar, jami ko’rsatkichlari bo’yicha standart asosida nazorat qilinib, qayta o’rash jarayoniga o’tqaziladi. Bu jarayonda iplarni uzilgan joylari bog’lanib, har xil chiqindilardan tozalanib, uzunligi bo’yicha chiziqiy zichligi to’g’rilanib ma’lum nisbiy zichlikda konussimon bobinaga o’raladi.
Qayta o’rash jarayoniga mavjud korxonalarda paxta tolasidan olingan iplarni qayta o’rashda ishlatilayotgan M-150, AVTOSUK, AMK-150, avtomatlar o’rniga zamonaviy avtomatlar qabul qilinishi tavsiya etiladi. Jumladan, Shvetsariyaning Rieter, Germaniyaning Karl Mayer, Italiyaning Savio avtomatlari va shunga o’xshashlarni qabul qilish tavsiya etiladi. Bu avtomatlarda qayta o’rashda ip tezligi 600 1200 m/mingacha bo’lishi mumkin. Qabul qilgan avtomatlarda uzilgan ip uchlarini tugunsiz usulda bog’lash asboblarining o’rnatilishi va elektron ip nazoratchilari bilan jihozlanishi olinadigan mahsulot sifati ancha yaxshi bo’lishini ta’minlaydi.
Bu uskunalarning yana bir afzalligi ulardan olinadigan o’ramalar o’lchamlarining katta bo’lishi, ya’ni, o’ralgan ip hajmining katta bo’lishidir. Masalan, M-150 mashinasidan olinadigan bobinaning maksimal diametri 230 mm bo’lsa, Avtokanerda 254 300 mm ni tashkil etadi.

Ohorlash bo’limiga, avvalo, ohor tayyorlovchi uskuna qabul qilish kerak. Bu yerda Rossiyada ishlab chiqarilgan avtomatik ohor pishitgichni qabul qilish mumkin. Bu asbobda ohor pishitish rejasini oldindan tuzilgan dastur asosida avtomatik rostlagich ta’minlab turadi.

Keyingi yillarda ohorni Ul’tra tovush qurilmalari yordamida ham pishirish tavsiya etiladi. Ohorlash mashinalaridan Rossiyada ishlab chiqarilayotgan ko’p barabanli mashinalar o’rnatilishi mumkin. Shveytsariyaning ko’p barabanli Rieter mashinasi yuqori darajada kompyuterlashtirilgan.

Tanda iplari PSM-140, PSM-175, PSM-230, PSM-250, mexanizatsiyalashtirilgan dastgohlarda o’tkaziladi. Bu dastgohlarda ikkita ishchi ma’lum tartibda tanda iplarini anjomlardan biri uzatib, ikkinchisi o’tkazadi. Shoda terish ancha mehnat talab etadi. Shuning uchun to’quv dastgohiga keltirilgan tanda iplari uchlari eski tanda iplarini uchlari bilan maxsus mashinada ulanadi.

Iplar uchini ulash UP-125-5M, UP-175-5M, UP-250-5M mashinalarida amalga oshiriladi. UP-125-SHL, UP-175-SHL, ip bog’lash mashinalari ipak iplarni ulash uchun mo’ljallangan.
Shoda terish bo’limida, shuningdek, yordamchi uskunalar ham o’rnatilishi lozim, bular tig’ tishlarini tozalovchi MCHB-125-1, Shoda gulalarini tozalovchi MCHR-175-1, lamellarni tozalovchi MCHL-1 mashinalaridir.
To’quv dastgohlarini tanlashda, ularning assortiment va texnologik imkoniyatlarini hisobga olish zarur. Ayniqsa, ishlab chiqariladigan mahsulotni dunyo bozorida xaridorgir bo’lishini ta’minlash kerak.
O’zbekiston to’qimachilik korxonalari keyingi yillarda ensiz va past, unumsiz to’quv dastgohlarini zamonaviy eni katta /180 sm va undan katta/ dastgohlarga almashtirmoqda.


Xulosa

Menga ushbu kurs ishida assartimentiga muvifiq dastgohni taxtlash daturini tuzish” mavzusi berildi va men STBT-220 rusumli to’quv dastgohini tanlab oldim. STBT-220 asosan tabiiy tolalardan tashkil topgan iplardan gazlama toqishga moslashgani uchun shu dastgohni oldim va namuna sifaтida ham paxta tolasidan tashkil topgan gazlamani oldim. Kusr ishini бажариш davomida men tanlagan dastgoh vа namuna materialimni xarakteristikasidan kelib chiqqan holda tanlangan dastgoh va o’rilshning to’liq taxtlash dasturini tuzish hisobi, Lamellar hisobi, Gulalar hisobi, Shodalar hisobi, Tig`lar hisobi qanday xisoblab topiladi va qayday formulalardan foydalaniladi va hatto o’wa foydalanilgan formulalar qayerdan kelib chiqqan va Shoda ko`tarish karetkalarini hisoblash ishlarini olib bordim va juda koplab ozim uchun kerakli yangiliklarni ham organib oldim.

Foydalanilgan Adabiyotlar

1. 
   P. S. Siddiqov ‘‘Texnologik jarayonlarni loyihalash’’ Darslik, Toshkent 2012y.
   
2. 
   E. Sh. Alimbayev ‘‘To’qima tuzilishi nazariyasi’’ Toshkent ‘‘Aloqachi’’ 2005 y.
   
3. 
   KutepovA. ‘‘Строение и проектирование тканей’’ Moskva1987 y.
   

Qo`shimcha adabiyotlar

2. 
   Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. Toshkent, «O`zbekiston», 2017 yil, 488 bet.
   
3. 
   Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O`zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. Toshkent, «O`zbekiston» 2016 yil, 56 bet.
   
4. 
   2017-2021 yillarda O`zbekiston Reslublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo`nalishi bo`yicha Harakatlar strategiyasi. O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947 sonli Farmoni.
   
5. 
   Рахимходжаев С.С., Кадирова Д.Н. “Проектирование технологических процессов” мет.пособие. T. ТИТПЛП. 2012г
   
6. 
   Мартынова A.A.Строение и проектирование тканей: учебник для студентов ВУЗов / - M.:Изд-во МГТУ. 1999.- с.434
   
7. 
   Власов П.В. и др. Проектирование ткацких фабрик. / учебное пособие для вузов 2-ое изд. -M.: Легкая и пищевая промышленность. 1983.-С.304
   

Internet saytlari

www.Ziyonet.uz
http://title.uz/
www.legprominfo.ru
www.sarafan.ru
www.textil-press.ru
www.fatex.ru

4.