Tabiiy resurslar va ulardan oqilona foydalanish va atmosfera muhofazasi

Global isish

• 1895- yildan 1995 - yilgacha Yerdagi o‟rtacha kun harorat 100 yillik davr mobaynida 10C ga ko‟tarilgani aniqlandi. Hech kim buning sababi insonlar faoliyati natijasi, yoki Yerning tabiiy ob- havosi natijasi ekanligini aniq aytolmaydi. Global isish qanday o‟zgarishlarga sabab bo‟lishi mumkin? Bo‟ron soni oshishi mumkin. Muz qutblarining erishi boshlandi, bular dengiz suvi sathini ko‟taradi va qirg‟oqbo‟yi hududlarini suvga g‟arq qiladi. Ob-havoning isishi tropik kasalliklarni keltirib chiqarmoqda, misol uchun bezgak kasalligi ko‟p tarqalishi kuzatilmoqda.

Ozon qatlamining yemirilishi

• Yer yuzining 20 km balandlik qismi atmosfera bo‟lagi bo‟lib, u Ozon qatlami sanaladi. Ozon qatlami quyoshdan zararli ultirabinafsha nurlarini ushlab qoladi. Chunki, ultirabinafsha nurlar tirik hujayralarni zararlaydi. Har yili bahor fasli davomida ozon qatlamining vaqti-vaqti bilan yupqalashib borishi kuzatilmoqda. Ozon qatlamining yupqalashib borishi ozon qatlamining yemirilishi deyiladi. Ifloslangan gazlar bu muammoning asosiy sababi bo‟lib, ayniqsa XFC ( xlor ftor uglerod ) muzliklar va sovuq hududlarning sovitish tizimida ishlatiladi. CFC havoga chiqarilgandan so‟ng u toki ozon qatlamiga yetmaguncha atmosferada ko‟tarilib boraveradi. XFC ozon qatlamiga kimyoviy ta‟sir etadi va ozon molekulalarini parchalaydi.

Issiqxona effektiga sabab bo‘luvchi holatlar

• Quyosh nuri atmosfera orqali singib, Yerning yuza qismini qizdiradi. O`z navbatida Yer yuzasi infraqizil nurlarni tarqatadi, bu bilan esa uning sovishiga yordam beradi. Atmosferada metan, karbonat angidrid va boshqa issiqxona gazlarining to`planishi infraqizil nurlarni o`zida ushlab qoladi, natijada yeryuzasining qizishiga olib keladi

Kislotali yomg‘irga sabab bo‘luvchi holat

• Atmosferaga chiqarilayotgan metan, is gazi va karbonat angidrid gazlari bilan birga oltingugurt va azot oksidlari ham chiqarilmoqda. Ular kislotali yomg‟rlarni paydo qilmoqda.